ءماجىلىس دەپۋتاتى ءابىل ەركىن، قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ عىلىمي-ساراپتامالىق كەڭەسى ءتورالقاسىنىڭ مۇشەسى قازاقستان ەلتاڭباسىن رەفەندۋمعا وزگەرتۋ تۋرالى ماسەلەنى شىعارۋدى ۇسىندى، دەپ حابارلايدى Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى. 

– ءبىز ءبىر نارسەنى تالقىلاي باستاعاندا، شەشىم قابىلداندى دەگەن سەزىم بار ال ءبىز بارلىق كوزقاراستاردى تىڭداۋىمىز كەرەك. اۋىستىرۋدىڭ كوپتەگەن قارسىلاستارى بار، ولاردىڭ اراسىندا گەرالديكا ماماندارى دا بار. ساۋالناما جۇرگىزۋ مۇمكىندىگى بار ما؟ مەنىڭ ويىمشا، بۇل ماسەلەنى رەفەرەندۋمعا شىعارۋعا بولادى. پرەزيدەنت باستامانى كوتەردى، سوندىقتان ءبىز ونى ەلەمەۋگە بولمايدى، ءبىراق ءبارىن اشىق تالقىلاۋدى ۇسىنامىن، – دەدى ءابىل ەركىن جۋرناليستەرگە.

ول سونداي-اق ءماجىلىستىڭ پلەنارلىق وتىرىسى بارىسىندا ەلتاڭبانى وزگەرتۋ ماسەلەسى تۋرالى دەپۋتاتتىق ساۋال جولدادى، الايدا سول ساتتە رەفەندۋم وتكىزۋ قاجەتتىلىگى تۋرالى ارىز ايتىلعان جوق. دەپۋتات ءوز سوزىندە مەملەكەتتىك ەلتاڭبانى جاڭعىرتۋ قاجەت ەكەنىن اتاپ ءوتتى، ويتكەنى بۇل تاۋەلسىزدىكتىڭ كورنەكى سيمۆولى، ال ستيحيالىق پىكىرتالاس، ونىڭ پىكىرىنشە، وركەنيەتتى ارنانى ەنگىزۋ قاجەت – بارلىق تاراپتارعا دالەلدى تۇردە سويلەۋگە، مۇمكىن بولاتىن بيۋدجەتتىك شىعىستاردى ەسەپتەۋدى قوسا العاندا، بارلىق ىقتيمال ارتىقشىلىقتار مەن ىقتيمال كەمشىلىكتەردى تالقىلاۋعا مۇمكىندىك بەرۋ كەرەك.

ءابىل ەردەن قازىرگى قازاقستان تاريحىندا مەملەكەتتىك ەلتاڭباعا ەلەۋسىز بولسا دا (تۇستەر، رەڭكتەر، پىشىندەر، جازۋ) بەس رەت وزگەرىستەر ەنگىزىلگەنىن ەسكە سالدى: ءبىرىنشى ستاندارت 1992 جىلى، ەكىنشىسى – 1996 جىلى، ءۇشىنشىسى-2008 جىلى، 2014 جىلى 2008 جىلعى ۇلگىدەگى ەلتاڭبا ستاندارتى اۋىستىرىلدى. 2018 جىلى "قازاقستان" كيريلليسالىق ەملەسىن لاتىنداندىرىلعان "QAZAQSTAN"دەپ وزگەرتكەن ەل اتاۋىنىڭ جازىلۋىنا وزگەرىستەر ەنگىزىلدى.

دەپۋتاتتىڭ پىكىرىنشە، مەملەكەتتىك ەلتاڭبا"تەك قازاقستاندىق ءۇشىن عانا ەمەس، كەز كەلگەن شەتەلدىك ءۇشىن دە قاراپايىم، تۇسىنىكتى بولۋى، تاريحي وتكەندى قۇرمەتتەۋدى جانە حالقىمىزدىڭ بولاشاققا ۇمتىلۋىن قامتۋى ءتيىس". ول التىن وردانىڭ قازاقستانمەن مەملەكەتتىك رامىزدەرمەن بايلانىسى جانە مەملەكەتتىك رامىزدەرگە تاريحي ساباقتاستىق ەنگىزۋ فاكتىسىن كورسەتۋ تۋرالى ويلاۋدى ۇسىندى.

- ۇكىمەتكە: قوعام قايراتكەرلەرى، گەرالديكاداعى ماماندار كىرۋى ءتيىس مەملەكەتتىك رامىزدەردى جاڭعىرتۋ يدەياسىن تالقىلاۋ ءۇشىن الاڭ قۇرۋدى جانە الاڭدا تالقىلاۋ ءۇشىن مەملەكەتتىك رامىزدەردى جاڭعىرتۋ بويىنشا بارلىق قاجەتتى ماتەريالداردى دايىنداۋدى، ونىڭ ىشىندە ەلتاڭبانى ىقتيمال اۋىستىرۋ پروسەسىن قامتيتىن بارلىق شىعىستار بويىنشا تولىق دەرەكتەرمەن قامتاماسىز ەتۋدى ۇسىنامىز. بۇل الاڭ وسى تاقىرىپ بويىنشا تالقىلاۋ ءۇشىن كەڭىستىك بولۋى جانە تالقىلاۋدى ورتاق بولگىشكە جەتكىزۋى ءتيىس، - دەدى ءابىل ەردەن ءوز سۇراۋىندا.

ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، قاسىم-جومارت توقايەۆ ەلتاڭباسىنىڭ وزگەرۋ ىقتيمالدىعىن ۇلتتىق قۇرىلتايدىڭ ءۇشىنشى وتىرىسىندا سويلەگەن سوزىندە جاريالاعان بولاتىن. سونىمەن بىرگە ول ۇكىمەتتى بيۋدجەتتى ۇنەمدەۋگە شاقىردى. قۇرىلتاي وتىرىسىنان كەيىن جۋرناليستەر مەملەكەتتىك ساتىپ الۋلاردى تالداپ، ەلتاڭبالاردى ەلوردالىق دەڭگەيدە اۋىستىرۋ قۇنى ءبىر مينيسترلىك ءۇشىن 40 ملن.تەڭگەگە دەيىن، ءبىر وڭىرلىك نەمەسە قالالىق ۆەدومستۆو ءۇشىن 10 ملن. تەڭگەگە دەيىن، اۋداندىق مەملەكەتتىك ۇيىمدار ءۇشىن بىرنەشە ميلليون تەڭگەگە دەيىن شىعىنعا ۇشىراۋى مۇمكىن ەكەنىن انىقتادى. جۋرناليستەردىڭ ەسەپتەۋلەرىنە سايكەس، ەلتاڭبالاردى تەك ءاربىر اۋداندىق ءبىلىم ءبولىمى ءۇشىن ساتىپ الۋ بيۋدجەتكە 376 ملن.تەڭگەنى قۇرايدى. قارجى ءمينيسترى ءمادي تاكييەۆ ەلتاڭباسىن وزگەرتۋ تۋرالى شەشىم قابىلدانعان جاعدايدا شىعىنداردىڭ جالپى سوماسى تۋرالى سۇراقتى العاننان كەيىن تىكەلەي جاۋاپتان كەتتى. بۇگىن ءماجىلىس ءتوراعاسى كوشان قوشانوۆ ۇلتتىق قۇرىلتايدا ايتىلعان ماسەلەلەر بويىنشا، اتاپ ايتقاندا، گەو-نى وزگەرتۋ جونىندەگى باستاماعا قاتىستى پارلامەنتتىك تىڭداۋلار وتكىزۋ تۋرالى جاريالادى.