Arbaǵa tańylǵan qyzdyń turmysqa shyqqannan keıingi shytyrmanǵa toly ómiri (FOTO)

/uploads/thumbnail/20170709214229070_small.jpg

Bul ómirde sengen adam úshin ǵajaıyptar eshqashan taýsylmaıdy. Oǵan mysal retinde, aqtóbelik Álıa Saǵyndyqovanyń adam sengisiz ǵajap ómirin aıtsaq bolady. Arbaǵa tańylǵan Álıa bolashaq jarymen jelide tanysyp, birneshe jyl dos bolyp júredi. Aıta keterligi, jigit qyzdyń múgedek ekenin tanysqan kúnderi-aq bilgen. Alaıda, aralasýyn jalǵastyra bergen jigit júregi Álıa degende týlap sala beredi. Aqyry qyz ben jigittiń bir-birine degen sezimi ushqyndap, ǵashyqtarsha tildesýge kóshedi. Keıipkerimizdi súıgeni baǵzy zamandaǵydaı alyp qashyp ketkeniniń ózi bir qyzyq. Jas jubaılardyń otbasylyq hıkaıasy shytyrman romanǵa toly. Dostarynyń denin áleýmettik jeli arqyly tapqan ony, óziniń aıtýynsha, sal aýrýyna shaldyqqanyn eseptemegende, baqytty adamdardyń qataryna qosýǵa ábden bolady. Álıanyń ómiri jaıynda aqparat aktobegazeti.kz saıtynda jarıalanǵan.

Kishkentaıynan múgedektik arbamen qozǵalatyn Álıa jurt qatarly orta bilimdi mektepte ıgerip, artynsha birqatar taǵdyrlastary syndy oqýyn jalǵastyra almaǵan. Buǵan múmkindigi shekteýli jandarǵa ol jaǵynan qamqorlyqtyń azdyǵy, sondaı-aq, otbasynyń áleýmettik jaǵdaıy áser etipti. Biraq onyń ómiri 22 jasynda, ıaǵnı 2013 jyly kúrt ózgeredi. Sol jyldary hat-habar almasýǵa yńǵaıly jahandyq jeli — maıl-agent Álıanyń qońyr tirshiliginde shýaqty kúnderiniń ornaýyna úlken dáneker boldy.

— Birde ǵalamtorda otyrsam, beıtanys jigit hat jazdy. Onyń da sol mezette «ishi pysyp» otyrsa kerek, áńgimemiz birden jarasyp ketti. Esiminiń Rýslan ekenin, óziniń 1987 jyly týǵanyn aıtqan ol ile-shala telefon nómirimdi surady. Ne dep jaýap qaıtaratynymdy bilmeı, alǵashynda únsiz qalǵanym ras. Keleside sol áńgime qaıta bastalǵanda, «Áýeli sýretterimdi kórseńshi…» dedim. Internettegi paraqshama arbamen otyrǵan sýretterimdi de júktegenmin.  Ol bárin sodan keıin ǵana uqty. Dese de, teris aınalǵan joq. Bul jaǵdaı bizdiń dos bolýymyzǵa kedergi emes ekenin aıtty, — degen Álıa arada úsh aı ótken soń onymen alǵash ret betpe-bet kezdeskenin, sóıtip, mundaı qaýyshýlardyń birte-birte jıilegenin aıtty. Ádemi túsinistikten bastaý alǵan dostyq kóp uzamaı mahabbatqa ulasady…

…Sóz joq, qyzdyń áke-sheshesi, baýyrlary olardyń qosylýyna úzildi-kesildi qarsy bolady. «Bul nekeniń bolashaǵy bulyńǵyr, asyqpa…» deıdi. Al on eki múshesi saý, tek qoldyń qysqalyǵynan orta bilimmen shektelýge májbúr bolǵan yrǵyzdyq jigittiń ata-anasy atalǵan máselede eki jastyń júrek qalaýyna erik berip, olardyń kez kelgen qadamyn quptaıtynyn ǵana jetkizedi. Mundaıda ne isteý kerek? Bir jyldaı qyz ben jigit bop syrlasyp júrgender burynǵynyń «ádisine» kóshýge bel býady. Álıa inisinen ony dalaǵa alyp shyǵýyn ótinip, Rýslanǵa telefon shalady. Rýslan ony sol jerde alyp qashady. Erli-zaıypty atanýǵa asyq qos ǵashyq osylaı úlken ómirge aıaq basady…

— Jastyqtyń býy ma, álde mahabbattyń áseri me, alǵashynda bári tamasha boldy. Ekeýmiz jaldamaly páterde turdyq. Ol kún uzaǵyna jumysta bolady, men úıde otyramyn… Bir kúni ózimdi jaısyz sezinip, áldebir erekshe kúı keshtim. Buryn-sońdy bolmaǵan jaǵdaıdy ótkerip jatqanymdy, densaýlyǵymda ózgeristiń baryn sezindim. Keıin dárigerge baryp kóringenimde, ózimniń júkti ekenimdi bildim. Shyny kerek, alǵashqy úsh aıda óz-ózime senbeı, muny aldamshy dúnıedeı qabyldap júrdim. Tek qursaǵymda jan bary kádimgideı baıqalyp, ol ishimde qozǵalǵanda, aıaǵymnyń aýyr ekenine kózim jetti (kúlip).

Bul habardy estigen týǵan-týystarymdy aıtpaǵanda, dárigerlerdiń ózi múgedek adamnyń bala týýy ekitalaı ekenin, solaı bolǵan kúnde de deni saý urpaqtyń ómirge kelýi múmkin emes ekenin aıtyp, meni jasandy túsik jasatýǵa kóndirgisi keldi. Joldasym da ekiudaı sezimde bolyp, meniń ómirime qatty alańdady. Ózim bir sátke de oıymnan aınymadym. Alla meni áıel zaty qylyp  jaratqan eken, endeshe, ana bolýym kerek dep sheshim qabyldadym, — degen Álıanyń «erekshe kúıdegi» kóp ýaqyty da tıisinshe medısınalyq mekemelerde ótedi. 2015 jyldyń 1 maýsymynda jas kelinshek kópten kútken qýanyshqa keneledi — dárigerlerdiń kómegimen tuńǵyshyn bosanady. Taǵdyrdyń jazǵany bolar, densaýlyǵynda kináraty joq bop týǵan ul balany aq halattylar qolyn shyǵaryp alady da, shaqalaq úsh aıdaı tósekte qozǵalyssyz jatýǵa májbúr bolady. Álıanyń baýyrlary sol kezde biraz emshi-táýipterdi jaǵalap, sábıdiń betin aqyry beri qaratady… Sondaǵy  kórgen qıynshylyqty, «Bala — baýyr etiń» degen ataly sózdiń tórkinin qalaı túsingenin qaısar jan erekshe tebirenispen baıandaıdy.

— Sondaı kúnderdiń birinde emhanaǵa bardyq. Bizdi qabyldap alǵan medbıkeniń báıek bop, bizge kómektesýge umtylýy, bárinen buryn onyń myna áńgimesi qaıran qaldyrdy: «Álıa, sen netken baqyttysyń! Balań bar… Ol seniń ómirińniń jalǵasy, qazirde kóz qýanyshyń. Meniń uzatylǵanyma 4 jyldan asty, áli bala kótere almaı júrmin. Osy baǵyńdy baǵalaı bil. Óıtkeni áıel adamy balasymen ǵana ádemi». Shynynda, bári de ótkinshi ǵoı,  eń bastysy — izimdi jalǵaıtynnyń bary qandaı baqyt dep sol ýaqyttan beri ózimdi qashanda sabyrǵa shaqyratyn boldym, — dep syr bólisedi ol.

Ózindik aýyrtpalyqpen bastalǵan sol jas otbasynyń kúni búginde bireýden ilgeri, bireýden keıin. Bastysy, turmystyq taýqymetterge bola eki jaqqa bólinbedi. Otaǵasy qaladaǵy dúkenderdiń birinde júk tıeýshi bolyp jumys isteıdi, Álıa balamen úıde otyr. Memleketten densaýlyǵyna baılanysty 45 myń teńge kólemindegi járdemaqy alady. Al bıyl eki jasqa tolǵaly otyrǵan Abat shaýyp júr. Til-kózimiz tasqa, jas jubaılardyń kishkentaıy din aman.

 

— Otbasy bolǵan soń, azdy-kópti máseleler bolmaı turmaıdy. Sonyń eń negizgisi — úıimizdiń joqtyǵy. Jaldamaly páter qaıbir jaqsy bolady deısiz? Qysta sýyq, edeninen syz ótedi. Ári qymbat. Mysaly, ekeýlep júrip qolymyzǵa aıyna 85-90 myń teńge túsirsek, sonyń jartysyna jýyǵy páteraqysyna ketedi. Al áke-sheshemizge barǵymyz joq, ózimiz bólek turǵymyz keledi. Olar da «Ózderiń qosyldyńdar, endi óz kúnderińdi kórińder», — deıdi. Múgedektigime baılanysty páter kezegine áldeqashan turyp qoıǵanymmen, onyń jyljıtyn túri joq. Men sıaqtylar kóp.

Sosyn kúıeýimniń tek týý týraly kýáligi bolǵandyqtan, turaqty jumysqa ornalasa almaı júr. Kezinde 16 jasqa tolǵanda qujatqa sýretke túsýge múmkindigi bolmaı, sodan bul is aıaqsyz qalypty. Endi qaıta jasataıyq desek, qaǵazbastylyǵy kóp. Oqymaǵanymyzdyń da kesiri bar, sony bir retke keltire almaı jatyrmyz. Ár jerde jumys istep, jan baǵyp júrgen jarymnyń máselesin, páter jaıyn aıtý úshin oblys ákiminiń qabyldaýyna jazylyp qoıdym, — deıdi sóz arasynda Álıa Baqtıarqyzy.  

  «…Jasyratyn nesi bar, ekeýmiz bas qosqanda, toı jasaıtyn jaǵdaıymyz bolmady. Biz de buǵan asa nazar aýdarmaı, eń bastysy — birge tirshilik keshkenimizge shúkirshilik ettik.

Sáti túsken bolýy kerek, 2015 jyldyń jazynda múmkindigi shekteýli jandarǵa qamqor bop júretin eriktilerdiń ózderi habarlasyp, «Toıyńyzdy jasap bersek dep edik…» degen usynysyn bildirdi. Árıne, buǵan qýana kelistik. Qandaı qyz bolsyn, aq kóılek kıip, sándenip meıramhanaǵa barýdy armandaıdy ǵoı… Osyndaı úlken júrekti adamdardyń baryna shúkir».

Ózimiz de áńgimelesýge barǵanda kórdik, Álıa — bir úıdiń kánigi kelini. Arbada otyrǵanyna qaramastan, as ázirleıdi, úı jınaıdy, basqa da ár áıel atqarýǵa tıis irili-usaqty sharýany urshyqsha úıiredi. Bir orynda otyrmaıtyn balasyna da qaraıdy. Odan bólek, Álıanyń sózimen aıtsaq, qyz kezinde ol qoǵamdyq jumystarǵa da belsendi qatysqan. Oǵan dálel — úıiniń tórinde ilýli turǵan shyǵarmalar jazýdan uıymdastyrylǵan baıqaýdan jeńip alǵan dıplomy. Ol osydan birer jyl buryn tirek-qımyl júıesi buzylǵan jastardyń arasynda I orynnyń ıesi atanǵan.

Sýretti de bir adamdaı sheber salatyn Álıa, múmkindik bolsa, balabaqshada tárbıeshi bolýdy qalaıtynyn, kishkentaılarmen jumys istegendi jany súıetinin aıtyp qaldy. Biz de osy oraıda «Áli de jassyń…» dep alǵa qoıǵan maqsat-murattary jaıly, ulyna serik bolar ul-qyzdy ómirge ákelýge qalaı qaraıtynyn  bilgimiz kelgeni bar.

— Árıne, jasym bar bolǵany 26-da. Alla sátin salsa, taǵy da bala tapqym keledi. Joldasym da qarsy emes. Buıyrtsa, ulym sál oń-solyn tanysyn, qolǵanat bolatyn jasqa jetsin dep otyrmyn. Áıtpese, balaǵa qaraıtyn adam kerek qoı. Rýslan jumysta bolady, baýyrlaryma qolqa sala berý de yńǵaısyz. Árkimniń jeke ómiri bar.

Taǵy bir armanym — eń bolmaǵanda Almaty nemese Astanadaǵy myqty dárigerlerge qaralý. Óıtkeni aıaǵymda azdap jan bar, bárin sezedi, ózdigimnen júrip ketsem dep kúni-túni Jaratqanǵa duǵa etemin, — dep syr aqtarǵan Álıa óziniń jalǵyz emestigin, ol sekildi qyz-jigittermen áleýmettik jeli arqyly udaıy baılanysyp turatynyn qosty. Qoly qalt ete qalsa, taǵdyrlastarymen ekrannyń arǵy jaǵynda pikir alysatyn keıipkerimiz olarǵa ylǵı aıtatyn aqylyn da ortaǵa saldy. «Men sekildi múgedek jastar az emes. Biraq olar da basqa boıdaqtar sekildi óziniń armanyndaǵy adamdy izdeıdi. Olarǵa aıtarym, barlyq jaǵynan minsiz, talabyna sáıkes keletin jandy keziktirý múmkin emes. Bulaı júre berse, ómiriniń sońyna deıin jalǵyz ótetinin aıtýdan jalyqpaımyn. Adamnyń bir qyry unady ma, sonyń eteginen usta deımin olarǵa… Eń bastysy, sen degende jany taza bolsyn. Qandaı adam bolsyn, jup bolyp birge tirshilik keshken áldeqaıda jeńil dep oılaımyn…» dep sózin qorytyndylady Álıa.

 

Pikir qaldyrý

Qatysty Maqalalar