Ortalyq komýnıkasıalar qyzmetinde «Sandj» zertteý toby mamandarynyń qatysýymen Ekonomıkalyq zertteýler ınstıtýty (ERI) daıyndaǵan 2016 jylǵy «İskerlik ahýal» áleýmettik zertteýiniń qorytyndysy» taqyrybynda brıfıń ótti dep habarlaıdy qamshy.kz.

Brıfıńke «Atameken» UKP Basqarma Tóraǵasynyń orynbasary Rýstam Júrsinov, QR Ulttyq ekonomıka mınıstrligi janyndaǵy «Ekonomıkalyq zertteýler ınstıtýty» AQ Salalyq saraptama ortalyǵynyń dırektory Aıjan Tólepbekova, «Ekonomıkalyq zertteýler ınstıtýty» AQ Salalyq saraptama ortalyǵy dırektorynyń orynbasary Dınara Aqynbekova qatysty.

Jıyn barysynda «Atameken» UKP Basqarma Tóraǵasynyń orynbasary «İskerlik ahýal – 2016» zertteýi Qazaqstandaǵy kásipkerlikti damytý men bıznes-ahýaldy jaqsartýdyń negizi bolatynyna senim bildirdi.

«Áleýmettik zertteýdi «Atameken» Ulttyq kásipkereler palatasynyń tapsyrysymen QR Ulttyq ekonomıka mınıstrliginiń janyndaǵy Ekonomıkalyq zertteýler ınstıtýty júrgizdi. Zertteýdiń ereksheligi óńirlerdegi bıznesti júrgizýge qolaılylyq reıtıńisi men memlekettik organdar qyzmetiniń tıimdiligi reıtıńisine daıyndyqta. Saýalnamaǵa 2016 jyly  4100 respondent-kásipker qatysty, bul kórsetkish 2015 jylmen salystyrǵanda 2 ese kóp», – dep atap ótti Rýstam Júrsinov.

«Ekonomıkalyq zertteýler ınstıtýty» AQ Salalyq saraptama ortalyǵy dırektorynyń orynbasary Dınara Aqynbekovanyń aıtýynsha, zertteýdiń maqsaty Qazaqstandaǵy iskerlik ahýaldyń jaǵdaıyn zertteý, kásipkerlikti damytý úshin jaǵdaıy qolaıly jáne qolaılylyǵy tómen oblystardy anyqtaý, sondaı-aq osy saladaǵy ózekti máselelerdi anyqtaý boldy.

«Reıtıń aıasynda ákimshilik retteý, memlekettiń bıznesti qoldaýy, jyljymaıtyn múlik pen ınfraqurylym, adam resýrsy, qarjylyq resýrs, sondaı-aq sybaılas jemqorlyq pen kóleńkeli ekonomıka deńgeıi sekildi kórsetkishter eskerildi», – dep atap ótti Aıjan Tólepbekova.

Rýstam Júrsinovtyń aıtýynsha, zertteýdiń qorytyndysy Almaty qalasynda kásipkerlikti damytýǵa anaǵurlym jaqsy jaǵdaı jasalǵanyn kórsetken. «2015 jylǵy kórsetkishpen salystyrǵanda ońtústik astana 2 tarmaqqa joǵary kóterilip, Astana qalasyn 2-orynǵa túsirdi. Sonymen qatar Ońtústik Qazaqstan oblysy 3-oryndy ıelengen. Bul oblys 2015 jylǵy kórsetkishin 3 pozıasıaǵa jaqsartqan. Reıtıńti aıaqtaıtyn óńirler qatarynda Soltústik Qazaqstan, Qostanaı jáne Qyzylorda oblystary bar», – dedi Basqarma Tóraǵasynyń orynbasary.

Saýalnamaǵa qatysýshylar kedendik organdarda, ekonomıkalyq zertteý qyzmeti men kólik ınspeksıasynda sybaılas jemqorlyq deńgeıi joǵary dep kórsetken. Onyń ishinde sybaılas jemqorlyq deńgeıi Jambyl, Qostanaı, Batys Qazaqstan oblystarynda joǵary dep tanylǵan.

Munymen qosa sybaılas jemqorlyqqa qarsy baǵdarlamalardyń tıimdiligine de baǵa berildi, ony kásipkerler joǵary baǵalaǵan – 71%. Sybaılas jemqorlyqty azaıtý úshin kásipkerler jazany qataldatýdy, sybaılas jemqorlyqpen kúres boıynsha ýákiletti organ qyzmetiniń tıimdiligin arttyrýdy, bılik organdary qyzmetkerleriniń áreketine, olardyń tabystaryna, otbasy músheleriniń tabystary baqylaýdy kúsheıtýdi, memlekettik qyzmetterdi tolyqtaı avtomattandyrýdy usynǵan.

Zertteý barysynda memlekettik organdardyń jumysy da baǵalandy. Kásipkerlerdiń memlekettik qoldaý týraly aqparat alýy 2015 jylmen salystyrǵanda 1,5 esege artqan, al «Bıznestiń jol kartasy–2020» baǵdarlamasyna qatysýshylar úlesi 4,8%-ǵa ósken.

Saraptama boıynsha memlekettik organdardyń tıimdi jumysyna kedergi keltiretin negizgi máseleler ekeni anyqtaldy, onyń ishinde respondentterdiń 29,53% qujattardy qaraý merziminiń uzaqtyǵy men qaǵazbastylyqty kórsetken. Sondaı-aq saýalnamaǵa qatysýshylardyń 14,75% qyzmetkerler biliktiliginiń tómendigin ataǵan.

«Nesıeleýdi damytýdy tejeıtin jáne qarjylandyrý quraldaryn qoljetimdi etpeıtin máseleler qatarynda qunsyzdaný deńgeıiniń joǵarylyǵy; QR Ulttyq Bankiniń qaıta qarjylandyrý mólsherlemesi kóleminiń joǵarylyǵy; shaǵyn jáne orta bıznestiń jalpy ishki ónimdegi úlesiniń azdyǵy (2015 jyly 25,6%), ekonomıkanyń monopolıalaný deńgeıiniń joǵarylyǵy; shaǵyn bızneske ınvestısıanyń tartylmaýy, naryqqa shyǵýǵa kedergilerdiń bolýy men jańa kásiporynnyń bankrottyq qaýiptiliginiń joǵary bolýy, nesıe paıyzynyń joǵarylyǵy, kepildik qamtamasyz etý: kóptegen shaǵyn bıznes ıeleri zańdy múlikti ıelenbeıdi; shaǵyn bıznes úshin uzaqmerzimdi nesıeleýdiń joqtyǵy bar», – dep atap ótti «Ekonomıkalyq zertteýler ınstıtýty» AQ Salalyq salaptama ortalyǵynyń dırektory Aıjan Tólepbekova.

Sonymen qatar, jer ýchaskelerin alýdyń qoljetimsizdigi nemese qıyndyǵy da kóterilgen. Kásipkerler tarıfterdiń joǵarylyǵyna nazar aýdarǵan, onyń ishinde saýalnamaǵa qatysýshylardyń 64%-dan astamy elektr energıasyn atap kórsetken.

Maman máselesine qatysty, barlyq óńirden saýalnamaǵa qatysýshylardyń túgeli derlik olardyń damýy úshin turǵyn úımen qamtamasyz etilýdi atap ótken. Almatydan saýalnamaǵa qatysýshylar ¬– medısınalyq qyzmetti, Batys Qazaqstan oblysy – áleýmettik ınfraqurylymdy kórsetken. Al Shyǵys Qazaqstan oblysynan saýalnamaǵa qatysqandar túrǵyn úımen qamtamasyz etýmen qatar, ekologıalyq qolaılylyq qajettiligin ataǵan. Qostanaı oblysy qaýipsizdik pen quqyqtyq tártipke kóp kóńil bólgen.