Almatyda Qazybek bıdiń 350 jyldyǵyna arnalǵan fılmniń kórsetilimi ótti

/uploads/thumbnail/20171216113456511_small.jpg

Almatydaǵy QR Ulttyq kitaphanasynda qazaqtyń uly bıi, qoǵam jáne memleket qaıratkeri Qazybek bıdiń ómiri men qoǵamdyq qyzmeti týraly derekti fılmniń tusaýkeser rásimi ótti.

Qazybek bıdiń 350 jyldyq mereıtoıyna oraılastyrylǵan bul derekti týyndy «Bolashaqqa baǵdar: rýhanı jańǵyrý» baǵdarlamasy aıasynda túsirilgen.

Fılmniń senarı avtorlary ári rejıserleri dramatýrg, rejıser Ǵazız Nasyrov pen kınodramatýrg, ónertanýshy Erlan Tóleýtaı. Avtorlar buǵan deıin shyǵarmashylyq birlestikte «Mádı Bápıuly» jáne «Táttimbet Qazanǵapuly» atty derekti fılmderdi túsirgen.

– Áýeli Qaraǵandy oblysyn kókteı ótip, sonan soń Pavlodar oblysyna shyqtyq. Bul ólkelerde Qazybek bı babamyzdyń tabanynyń izi qalǵan. Sondaı-aq, Ońtústik Qazaqstan men Qyzylorda oblystarynda da túsirilimder júrgizdik. Sonan soń, Astana asyp, Qaz daýysty Qazybek bıdiń ómiri men qoǵamdyq qyzmetin zerttegen ǵalymdarmen suhbattastyq. Uly bıden qalǵan jalǵyz jádiger - altyn zerli shapandy taspaladyq. Qaıta aınalyp, Qaz daýysty Qazybek bıdiń 350 jyldyq toıyna qatystyq, - dedi senarı avtory ári fılmniń teń rejıseri Erlan Tóleýtaı. 

Fılmde Qytaı men Reseıdiń muraǵatynan Qazybek bıge qatysty derekter men el aýzyndaǵy ańyzdar qoldanylǵan. Tarıhı qujattarmen qatar, qoıylymdyq sahnalar engizilgen bul fılmge elimizdiń teatr jáne kıno akterleri túsken. Qazybek bıdiń róline QR eńbek sińirgen qaıratkeri, akter, Kereı han rólimen qalyń kórermenge tanylǵan Qaırat Kemalov shaqyrylǵan. Sonymen qatar, fılmde Aldabek Shalbaev, Saıat Merekenov, İńkár Ábdirash, Zarına Kármen jáne Abylaı hannyń urpaǵy Abylaı Qashqynbaev ta boı kórsetken.  Al fılmniń basty keıipkerleriniń biri - Qazybek bıdiń urpaǵy, belgili qoǵam qaıratkeri, antıadrolyq qozǵalystyń belsendi múshesi, sýretshi Káripbek Kúıikov.   

– Qaz daýysty Qazybek bı 1764 jyly aqpan aıynda qaıtys bolǵanda qys qaharly, qar qalyń bolǵandyqtan, jer aıaǵy keńigenshe dep balasy Bekbolat pen Edige bıler uly bıdiń máıitin sórege saqtaýǵa uıǵarǵan. Osy qys aıynda bolǵan oqıǵany sýretteý úshin Alataýdyń bir asqar bıigi - 3800 metrlik "Molodejnyı" atalatyn bıik shyńyna shyǵyp, alty qanat úı tiktik. Óıtkeni mezgil tamyzdyń sońy, Alataýǵa qar túsip úlgermegendikten, osylaı jannan bezip, máńgi muzdyqtarǵa kóterilýge májbúr boldyq. Alataýdyń qulama jartasty, túpsiz shyńyraýlarynan asyp ótkenimizdiń ózi bir ǵajaıyp hıkaıa, - dedi Erlan Tóleýtaı.

Senarı avtorlary ári rejıserleri: Ǵazız Nasyrov, Erlan Tóleýtaı, qoıýshy operatorlary - Sapar Koıchýmanov, Mars Ýmarov, al kompozıtory - Ábilqaıyr Jarasqan.

Qazybek Keldibekuly - qazaq halqynyń XVII - XVIII ǵasyrlardaǵy uly úsh bıiniń biri, kórnekti qoǵam jáne memleket qaıratkeri. Ol 1667 jyly Syr boıynda dúnıege kelgen. Arǵy atalary Shanshar abyz, Bulbul, óz ákesi Keldibek - esimderi elge belgili ádil bıler bolǵan.

Qaz daýysty Qazybektiń oqyǵan jerleri, alǵan bilimi týraly naqty derek joq. Degenmen, el aýzyndaǵy áńgime, ańyzdar men bıden jetken sheshendik sózder onyń óz zamanynda bilimdi de jeteli, halyqtyń aýyz ádebıeti men salt-dástúr, rámizderin, ata joly zańdaryn meılinshe mol meńgergen, ozyq oıly, ádil de kóregen, batyl da batyr adam bolǵandyǵyn aıqyn ańǵartady. Ádildigi men alǵyrlyǵy úshin Táýke han Qazybekti Orta júzdiń Bas bıi etken. Bı Áz Táýkeniń tusynda han keńesiniń beldi músheleriniń biri bolsa, Sámeke, Ábilmámbet, Abylaı el bılegen kezeńderde de memleket basqarý isine jıi aralasyp, ishki-syrtqy saıasatta aqyl-keńester berip otyrǵan. Sondaı-aq,  Tóle bı jáne Áıteke bımen birlesip, halqymyzdyń ádet-ǵuryptaryna súıene otyryp «Jeti jarǵyny» shyǵarǵan.  

Pikir qaldyrý

Qatysty Maqalalar