Kóktem dese, tasyǵan ózender men sý shaıǵan aýyldar oıǵa oralady. Kún jylyp, qar eridi degenshe halyqtan maza ketti deı berińiz. Byltyr Aqtóbe oblysyndaǵy Elek, Qarǵaly, Jińishke ózenderi arnasynan asyp, eki myńǵa jýyq turǵyn qaýipsiz aımaqqa kóshirilgen bolatyn. 315 úıdi sý basyp qalǵan. Al bıyl apatty boldyrmaý úshin ne istelip jatyr? Tabıǵattyń tosyn minezine shendiler daıyn ba? Qamshy.kz aqparat agenttigi Aqtóbe oblysy ákimdigine resmı saýal joldaǵan edi.
Óńir basshylarynyń jaýabyna qaraǵanda, 2017 jyly Aqtóbe qalasynyń aýmaǵynan ótetin 8 ózendi tereńdetý, tazartý, arnasyn keńeıtý jáne jaǵasyn bekitý boıynsha qujat ázirlengen. Bul neni bildiredi? Bul jergilikti bıliktiń qaǵazǵa uqyptylyǵyn ǵana bildiredi. Al atqarylǵan jumys týraly mardymdy málimet joqtyń qasy. Tek byltyr 50 mln teńgege Sazdy ózeniniń 5 shaqyrymyn apatqa daıyndapty. Buǵan da shúkir deımiz, áıteýir joqtan joǵary.
Bıyl sheneýnikter Elek, Qarǵaly jáne Sazdy ózenderiniń arnalaryn keńeıtý, tazartý jumystaryn atqarýdy josparlap otyr eken. Taǵy sol jospar, taǵy sol beıqamdyq. Sózden iske kóship, qaýyrt qımyldaıtyn kez emes pe bul? Qystyń bitýine eki-aq apta qaldy. Áne-mine degenshe kóktem shyǵady. Jolyndaǵynyń bárin japyratyn dúleı tasqyn adamdardyń asyǵyp-úsigip qoıǵan shekarasyna toqtaı ma? Ony ýaqytynda kóremiz.
Ákimdik ókilderiniń sózinshe, byltyrǵy sý tasqynynan zardap shekken azamattarǵa kómektesý úshin «Qolǵanat Aqtóbe» qory qurylǵan eken. Osy ýaqytqa deıin atalmysh qordyń esepshotyna kásiporyndardan, oblys azamattarynan jáne respýblıkanyń ózge óńirlerinen 253,3 mln teńge kelip túsken. 20 otbasyǵa páter men úıdiń kilti tabystalǵan. 114 otbasyǵa ózderiniń kelisimimen oblys ortalyǵan jer telimi berilgen.
2017 jyly kóktemgi sý tasqyny kezinde Mahambetovka men Qısyqkól aýylynda 315 úı qaýipti aımaqty qaldy. Onyń ishinde 73 úı buzylǵan.
- Úısiz qalǵan turǵyndarǵa ákimshilik tarapynan jer telimimen qatar 1 mln teńgege sertıfıkat tabystalǵan. Atalǵan qarjyǵa 5h8 metr turǵyn úı salýǵa qurylys materıaldary, kólik shyǵyndary jáne qurylys jumystary kiredi,-deıdi ákimdiktegiler.
Jalpy keıingi jyldary sý tasqyny jıilep ketti. Ekolog Mels Eleýsizovtiń pikirinshe, onyń sebebin ekologıanyń nasharlaýynan, ǵalamdyq jylyný saldarynan izdegen durys. Muhıttaǵy aýa temperatýrasy jarty gradýsqa kóterilgen soń álemniń túpkir-túpkirinde jaýyn jaýyp, ózender tasyp jatyr.
- Tasqynnyń aldyn alý úshin barlyq jerdi tekserý kerek. Qaı jerden sý ótedi – sony anyqtap, qorǵanys jasaý kerek. Sý ótken jerlerdiń kartasyn jasap, qalaı bolǵanyn jazyp otyrý kerek. Al bizdiń elimizde bul eskerilmegen. Bóget quryp, damba qazyp áreket qylmasaq, onyń sońy orny tolmas apatqa aparýy múmkin,- deıdi ekolog.
Qazaqstan klımaty ylǵaldy Ońtústik-SHyǵys Azıada nemese batpaqty Sibirde ornalaspaǵan. Bizde kóktem mezgilinde ǵana sý tasıdy. Basqa ýaqytta aýyl sharýashylyǵyna qajet sýdyń ózi tapshy. Sondyqtan, álgi bir ártis aıtpaqshy, «sheshilmeıtin túıin joq». Ázildegen jaqsy ǵoı, árıne. Tek qar erigen kezde kúlýge shamamyz kelmeı qalmasa boldy.
