Baqytjan Saǵyntaevtyń baqyty – búkil qazaqtyń baqyty emes

/uploads/thumbnail/20180403112913789_small.jpg

Shynynda da, arǵy-bergi zamanda ǵumyr keshken nebir danagóılerdiń ózi «armanym joq», «men baqyttymyn», ásirese, «oryssha bilgenim úshin baqyttymyn» degenin estigen emespiz. Biraq baqyt degenimiz el, jer baılyǵyn satyp-butyp shetel bankilerine býma-býma aqsha tyǵý jáne Sagıntaev myrzaǵa uqsap birneshe jyl bolsa da Úkimbas (Úkimet basshysy) bolyp otyrý dep oılaıtyndar bar. Ekinshiden, Bahıtjan myrza óziniń úkimet basshysy qyzmetine kelýine oryssha bilgendigi zor septik bolyp otyrǵanyn, al Qazaqstanda oryssha bilmeıtin adam aýdan ákimi de bola almaıtynyn jaqsy biledi. Aıtpaqshy, Qazaqstanda laýazymdy qyzmet atqaryp, mıllıondaǵan aqshany shetelge aýdaryp qashyp ketkender túgel derlik oryssha oqyǵan, orysshanyń túbin túsiretinder. Biraq Sagıntaev myrza orys tilin bizge Qudaıdyń bergen baqyty degende biz dep búkil qazaqty aıtyp otyrsa ońbaı qateleskeni. Óıtkeni, úkimet basyna barǵandar, mınıstrler men ákimder qazaq tilin mensinbeı oryssha sóılep baqytqa bólenip otyrǵanymen, myna jaqta qazaq tili óz elinde orystildilerge qarap, jetim baladaı jaltaq-jultaq etip otyr. Al tili ondaı kúıge túsken halyq esi durys bolsa baqytty halyqpyn dep aıta almaıdy. Oryssha bilmeıtin qazaq Sagıntaev sıaqty premer-mınıstr bolmaq túgil onyń kómekshisi de bola almaıdy. Eger bir qazaq jınalysty qazaqsha ótkize bastasa zalda otyrǵan kez-kelgen orys nemese óz tilin mensinbeıtin kez-kelgen  máńgúrt sol jerde shý shyǵarýǵa «pravoly». Olar Qazaqstan degen qazaq elinde oryssha bilmese eń ári ketkende kileń qazaqtar ǵana turatyn 60-70 úıli aýyldyń ákimi bolýdan ári kóterile almasyn, ıaǵnı, onsha «baqytty» adam bolmaı  qalaryn da biledi.

          Átteń, Sagıntaev sıaqtylar orys tili búkil qazaqqa baqyt ákelmek túgil, onyń álemdegi eń baı tildiń biri – qazaq tilin óz elinde onsha qajet emes til qataryna ysyryp tastap otyrǵanyn bilmeı otyrǵan joq. Olar búkil májilis-máslıhatyn, búkil aqyl-keńesin qazaqtarǵa qarap «maǵan mynany da isteı almaısyń» degendeı dúrkiretip turyp oryssha ótkizedi.

          Jaqynda sol «baqytty» qaýymnyń ishinde kózge iliner-ilinbes qana qyzmet isteıtin bir dosym «jas Otannyń» sezine qatysam dep qazaqtyń joıylyp baratqanyna kózim jetti dep jylarman bop keldi. Sol jıynnyń shet-jaǵasyn teledıdardan ózim de kórgenmin. Bir-birimen oryssha sóılesip jatqan óńkeı qazaq ul-qyzdary, shash qoıysynan, kıim-kıisinen, keıbireýleriniń ne bolsa soǵan máz bolǵan dóreki de daraqy kúlkisinen, ınabattylyqtyń, ulttyq tárbıe kórgendiktiń ısi onsha baıqala bermeıtin shýyldaǵan top. Umytpasam, birer balanyń qulaǵynda syrǵa jyltyrap turdy. Osylardy bir-birimen shýyldasyp tek oryssha sóılesip jatqanyn kórgende qandaı «jas otanym» ósip kele jatqanyn oılap qazaǵymnyń erteńinen ózim de shoshynyp qalyp edim. Nege shoshynbasqa?! Búgingi bıliktegiler qazir qazaqqa qarsy ádeıi erteńgi bılikke osyndaı jastardy daıarlap otyrǵan sıaqty. Erteń qazaq elin basqarýǵa ne tili, ne kıim kıisi, ne aıtyp jatqan án-kúıi qazaqqa qosyp qyryq qaınatsań da sorpasy qosylmaıtyn mynadaı orystildi «baqyttylar» kelse jańaǵy dosym aıtqandaı qazaqtyń joıylyp ketpegen nesi qalady? B. Saǵyntaev aıtqan, bizge Qudaı bergen ıaǵnı, orys tili ákelgen baqyt osy bolsa, qazaqsha dep bergen balabaqshadaǵy nemerem  orysshaǵa aǵylshynshany aralastyryp shúldirlep otyrsa B. Saǵyntaev aıtqandaı baqytty bolǵannan góri, ólgenim artyq emes pe?! Qudaı-aı, keshire gór.

Myrzan  Kenjebaı

Pikir qaldyrý

Qatysty Maqalalar