Qazir baspasóz betterinen genderlik saıasat degen uǵymdy jıi kezdestirýge bolady. Gender – qoǵamdaǵy adamnyń júris-turysyn anyqtaıtyn áleýmettik jynys. Iaǵnı, gender bıologıalyq aıyrmashylyqqa emes, qoǵamnyń áleýmettik uıymyna baǵynyshty erler men áıelder qyzmetiniń ózara teńdigin belgileıdi. Áıelderge teń qoljetimdilikti jáne ómirdiń barlyq salalaryna qatysýdy qamtamasyz etetin de osy saıasat. Sol sebepti, qazir áıelder erlermen teń qatar bılikke umtylýda, óz bıznesin damytýda, otbasynda teń quqyqtardy paıdalanýda, jynys belgileri boıynsha kemsitpeýdi talap etýde. Soǵan qaramastan, áıelder bala tárbıesimen de, otbasy tirshiligimen de aınalysyp úlgerip jatady. Iaǵnı, áıel – ámbebap tulǵaǵa aınalyp keledi... 
El ishinde buǵan qatysty kereǵar pikirler de joq emes, árıne. «Áıel men erkektiń orny almasyp bara jatqandaı ma, qalaı? – deıdi bireýler. – Erkektiń shalbaryn, kostúmin, náskıin, jeıdesin, týflıin kıdi. Beldigin tartty, bórkin qısaıtty. Mashınasyn mindi, syrasyn ishti, temekisin shekti, kreslosyna jaıǵasty. Endi nemiz qaldy?» – dep nalıdy shúıkebastar.
Genderlik saıasat negizi, oılap qaraǵan adamǵa, áıeldi tórge, erkekti kórge súıreıtin támsil emes. Árıne, túsingenge! Al, túsinbegender solaı-aq oılaı qoısyn. «Genderlik saıasat degenimiz, áıelderdi erlermen teń dárejede bılikke tartý, ana men balaǵa aıryqsha áleýmettik jaǵdaı jasaý, otbasyndaǵy zorlyq-zombylyqtyń aldyn alý sıaqty máselelerdi sheshý bop tabylady", – deıdi demografıanyń tizginin qaǵyp júrgender. 
Sóıtse de, halyqtyq mentalıtetimiz, dástúr-joralǵymyz keı tusta áıelderdiń erlerdiń aldyna shyǵyp ketýin onshalyqty «jaqtyra» qoımaıtyn syńaıly. Buǵan dálel retinde: kóshede qatarlasa kele jatqanda er adamdardyń aldyna túsip ketpeý, er adamnyń aldyn kesip ótpeý, namazǵa jyǵylǵanda eki qadam bolsa da artta otyrý, kúıeýinsiz jalǵyz-jarym qajylyqqa sapar shekpeý, qartań er adamnyń betine tiktep qaramaý, juptasa tilek aıtqanda aldyna er adamdy salý, ruqsatyn almaı óz betinshe bir tirlikti bastamaý sıaqty yrym-tyıymdar bar. Qysqasy, áıelder ózderiniń erkektiń qabyrǵasynan jaratylǵanyn, ıakı, bir saty tómen turatynyn umytpasa eken deıdi halyq danalyǵy...
Qazir munyń barlyǵyn bilmeı me, joq álde, eskergisi kelmeı me, áıteýir, bazbir áıelder «uıany urǵashy qus salady» dep, barlyq salada da birinshi bolýǵa umtylyp júr. Al, dúıim jurt «Baıtal shaýyp báıge almas», «Qatyn basqarǵan el qarań qalady» degendi kóldeńen tartady. 
Máselen, keıingi jyldary toı-jıyndarda áıel asabalar kórinis taýyp júr. Astanada – Qurmanaı, Atyraýda – Lázzat, Shymkentte – Álıa, Túrkistanda – Hanzada... Bular el súıispenshiligine bólengen, jarnamany onshalyqty qajet ete qoımaıtyn asaba-hanymdar. Alaıda... Úıdegi kishigirim besik toı bolsa meıli ǵoı, qarty men qartańy qatar otyrar úlken toıhanalarda ortaǵa shyǵyp kósemsigen, tilin bezep sheshensigen asaba-hanymdar boı kórsetip qalady. Qaıynaǵasy men qaıynapasynyń aldynda qymsynbaı kósile sóılep, kerek jerinde ázil-qaljyńyn aralastyra dýmandatyp, kúldiremin dep búldirip jatatyn tustary da kezigedi. Ásirese, áıel-asabanyń, shańqyldap sóıleýi, oıyn oınatamyn dep kópshilikke syrtyn berip eńkeıip turýy, jurtty bıletemin dep ersileý qımyl jasaýy, denesin japsyra tar kıim kıip alýy unamsyz kórinister. Jalpy, kóp er azamattar «áıel adamnyń jurtty basqarýy (toıda otyrǵandar da jurt qoı) er adamnyń as bólmesinde qamyr ılep, nan jaýyp jatqanyndaı áser beredi eken» degen pikirde... Álde, olar qatelese me?..

Bekjigit Serdáli