Búgin qaıtpas saparǵa attanǵan Orazaqyn Asqar aǵamyz qyzyq minezdi adam edi. Baıaǵyda Berdibek Soqpaqbaev «saǵat túngi 10-nan keıin maǵan at basyndaı altyn berse de jazbaımyn» deıdi eken. Sol sózdi Orazaqyn aǵamyz da qatty ustanatyn. Túngi uıqyny bólip sharshap jumys isteý, artyq qınalý, alasurý, ólermendik degen qanynda joq adam edi. Ondaı qalamgerlerdi túsinbeıtin de, túsingisi de kelmeıtin. Qyzmet istep júrgen jas ýaǵynyń ózinde keshki ýaqytty sırek te bolsa paıdalanyp kórmegen eken. Saǵat túngi 22.00 bolmaı jatyp-aq qalǵyp-múlgı bastaıtynyn, amal joq erte uıyqtaıtynyn, esesine saǵat týra tańǵy 4-ti soqqanda jaratqan attaı sergek kúıde oıanatynyn aıtyp edi. Bul – bala kezden qanyna sińgen ádet, daǵdy bolsa kerek. Qysy-jazy osy eken. «Men ómir boıy qulqyn sáriden tańerteńgi saǵat 9-ǵa deıin ǵana jazýmen shuǵyldanǵandy ádet qylǵam. Tańǵy saǵat 5-ten 9-ǵa deıingi 4 saǵat maǵan molynan jetedi. Sol ýaqytta óleń jazamyn, bolmasa kitap oqımyn nemese aýdarmamen shuǵyldanamyn. Qalǵan ýaqytta bospyn. Qazir de solaı. Sondyqtan shyǵarmashylyǵym keńse jumysyna, keńse jumysy shyǵarmashylyǵyma záredeı kedergi keltirgen emes. Men de bastyqqa, basqaǵa baǵynyshty bolǵan adammyn. Biraq qyzmetpen jaǵalasyp óleń jazý, keńsede jurttan urlanyp shyǵarmashylyqpen shuǵyldaný degen mende bolǵan emes» deıtin. Mine, sergektiktiń, qus uıqynyń paıdasy. Bul bir jaǵynan salaýatty ómir saltyn qatań ustanýynyń da arqasy. Ómirinde araq iship, temeki shegip, nasybaı atyp kórmegen jan. Oıyn qalaı taza ustasa, boıyn da solaı taza ustaǵan. Sopy. Sypa. «Erigip qolǵa shylym ustamadym, Sarǵaıtyp saýsaǵymdy ystamadym. Qolymdy qalam ǵana bılep erkin, Óleńniń órnektedim nusqalaryn» deıdi ózi bul jaıynda.
Orazaqyn aǵamyz kózi jumylǵansha júırigin jorǵaǵa aıyrbastaǵan joq. «Aqynǵa qara sózden óleń ońaı» degen sol shyǵar. Talaı ret aýyr artellerıa – prozanyń aýylyna at basyn burmaq bolǵanmen, onysy báribir dastan bolyp shyǵatynyn aıtyp edi. «Jazbaq bop bir áńgime kólemdi etip, Keıbir kún kádimgideı kórgem bekip. Qaǵazǵa qalam alyp tóngenimde, Baıqamaı bastaı berem óleńdetip» deıtin ózi bul jaıynda.
Al endi aqyn ne kúndiz ne túnde qalam ustamasa da, ómiri keńse jumysyn istemeı, shyǵarmashylyqpen qana aınalysqan, kúndelikti tirshiligi tek jazýǵa qurylǵan qalamgerlerden artyq bolmasa, kem eńbektengen joq. Basqasyn aıtpaǵanda, 27 baspatabaq bolyp shyqqan qaıtalanbas «Qazaqtyń qara óleńderi» nege turady?! Bárin erinbeı-jalyqpaı el aýzynan jınaǵan. Endi orystyń chastýshkalaryn, uıǵyrdyń halyq hoshaqlaryn, qyrǵyzdyń halyq yrlaryn jınap, ózine unaǵandaryn qazaqshaǵa móldiretip aýdardy. İshinde qarashaı-balqar, tıbet, mońǵol, koreıdiń halyq jyrlary da az emes. Tipti maııa taıpasynyń jyrlary da bar. Tek osylar úshin Ǵylym akademıasynyń kitaphanasyn, Ulttyq kitaphanany túgel súzip bitirgen.
Orazaqyn Asqar ómirinde mansapqa, basshylyq qyzmetke qyzyqpaǵan, quryǵanda eki-úsh adamdy bılep-tósteý «buıyrmaǵan», «eń bastysy – jazý» dep sanaǵan adam. Bul bir jaǵynan aqynnyń mineziniń alabóten jumsaqtyǵynan da bolar. Ómiri asyǵyp-aptyqpaıtyny bylaı tursyn, tipti ashýlanbaıtyn adam edi.
Orazaqyn aǵamyzdyń bir qupıasy (bálkim, bastysy da bolar) – qalamynyń kóptiginde edi. Qalamdy qarýdan beter áspetteıtin. Az da, kóp te emes, 1000 (bir myń) avtoqalamy bar edi. Biri - birine uqsamaıtyn. Bárin bir shabadanǵa salyp, tyǵyp ustaıtyn. Kóbisiniń eńbegi sińgen, ózimen birge ter tógip, jumys istegen. Eski bolsa da tastamaıtyn. Avtoqalam jınaý qanyna sińgen. Hobbı. Sol ádetin jaqsy biletin joldastary, tanystary týǵan kúninde tek qalam syılaıdy eken. Shet elge shyqqandary aqyn úshin ádemi qalam ákeletin bolǵan. Al marqum Orekeń úshin avtoqalamnan asqan syı-sıapat joq edi...
Alla aldyńyzdan jarylqasyn! Janyńyz jánnatta bolsyn, aǵa!
RS. Aqynmen qoshtasý erteń Qazaqstan Jazýshylar odaǵynda saǵat 10.00-de ótedi.
Pikir qaldyrý