Memleket basshysy  Nursultan Nazarbaev Qazaqstan halqyna arnaǵan Joldaýynda «Qazirgi densaýlyq saqtaý isi qymbatqa túsetin stasıonarlyq emge emes, negizinen aýrýdyń aldyn alýǵa baǵyttalýǵa tıis.... Sondyqtan onkologıalyq aýrýlarmen kúresý úshin keshendi jospar qabyldap, ǵylymı onkologıalyq ortalyq qurý qajet. Halyqaralyq ozyq tájirıbe negizinde aýrýdy erte dıagnostıkalaýdyń jáne qaterli isikti emdeýdiń joǵary tıimdiligi qamtamasyz etilýge tıis» dep atap kórsetkeni belgili.

Rasynda dál qazirgi ýaqytta álem  sozylmaly aýrýlardyń aldyn alýǵa kirisip jatqan tusta Qazaqstan da munan qalys qala almaıdy. Bul bir. Ekinshiden, qazirgi ýaqytta jyl saıyn Qazaqstanda qaterlik isikpen syrqattanatyn adamdardyń qatary artyp keledi. Shamamen alǵanda,  jyl saıyn 35 myńnan asa adam tirkeledi. Úshinshiden, Qazaqstanda shamamen 179 myń adam  qaterli isik aýrýymen esepte tur. Sondyqtan jahandyq problemaǵa aınalyp otyrǵan syrqattyń aldyn alý máselesin Qazaqstan da qarastyryp otyr. Bul oraıda qaterli isikti erterek anyqtaýdyń nátıjesinde  bul keselden bolatyn ólim sany  keıingi kezde elde azaıdy. Bul qýanyshty nárse.

Prezıdenttiń halyqaralyq standartqa saı keletin Ulttyq ǵylymı ortalyq qurý jónindegi tapsyrmasy deni saý ult pen urpaqty oılaǵandyq dep bilemiz.  oılaǵandyq. Óıtkeni mundaı ortalyqta álemdik medısınanyń ozyq tájirıbesi ortaǵa salynady, zamanaýı tehnıkalar men jabdyqtarmen qamtamasyz etiledi. Mundaı ortalyqtyń aýrýdyń aldyn alýda halyqqa jáne medısına qyzmetkerlerine de tıimdi bolady. Qazaqstanda densaýlyq saqtaýdyń 2016-2019 jyldarǵa arnalǵan «Densaýlyq baǵdarlamasynda da bul másele atap kórsetilgen. Sondyqtan onkologıalyq aýrýlardy aldyn ala emdeýdiń tıimdi jáne joǵary tehnologıalyq ádisteri ortalyqqa júzege asatyn bolady. Al Prezıdent atap kórsetken Ulttyq ǵylymı onkologıalyq ortalyqtyń qurylysy bıyl, 2019 jyly bastalady.  Qazirdiń ózinde osyǵan qatysty uıymdastyrý-daıyndyq sharalary bastalyp, jobalaý-smetalyq qujattamasy  jasalynyp qoıdy.

Al Ulttyq onkologıalyq ortalyqta qansha adam em alady, onyń múmkindigi qandaı? Aldyn ala boljanǵan derekterge qaraǵanda, munda  jyl saıyn stasıonarlyq kómek úshin 6 myń  pasıent jáne ambýlatorıalyq kómek kórsetý jaǵdaıynda 30 myńnan asa pasıent joǵary tehnologıalyq medısınalyq kómek alatyn bolady. Sondaı-aq, 4 myń pasıenttiń sáýlelik terapıa alýǵa múmkindigi bar. 10 myńnan asa  pasıentke dıagnostıka jasalynyp,  olar  em  alady. 

Qalaı aıtqanda da, qazirgi ýaqytta mundaı sozylmaly aýrýlardyń aldyn alý qoǵam úshin basty másele bolyp turǵany jasyryn emes. Sondyqtan Ulttyq ǵylymı onkologıalyq ortalyqtyń qajettiligi kún tártibinde tur. Eger salystyrmaly túrde qaraıtyn bolsaq, qazir birinshi orynda birinshi  orynda – sút bezi obyry (12,6%),  ekinshi orynda – ókpe obyry (9,9%), úshinshi torynda – asqazan obyry (7,4%), Tórtinshi orynda jatyr moıny obyry men toqishek obyry  (4,7%) tur.

Demek Prezıdent Joldaýynda berilgen tapsyrma pysyqtalyp, ómirge qadam basty.  Bul álemniń ǵylymı jetistikterine negizdelgen, klınıkalyq, ǵylymı-zertteý jáne bilim berý qyzmetterin biriktiretin halyqaralyq deńgeıdegi, tipti  Ortalyq Azıadaǵy jetekshi onkologıa ortalyǵyna aınalmaq. Astana qalasynan salynatyn Ulttyq onkologıalyq ortalyq bolashaqta Anglıa, Germanıa, Japonıa, Italıa, Ońtústik Koreıa, AQSH elderiniń irgeli ortalyqtarymen memorandýmǵa qol qoıdy,  taıaý bolashaqta yntymaqtastyqta jumys isteıtin bolady.

Demek, Elbasy tapsyrmasyna oraı  salynatyn ortalyq  sozylmaly qaterli  aýrýdyń aldyn alyp, ony emdeýdiń zamanaýı úlgisi men ádis-tásilderine kóshkeli otyr. Bul ult úshin, deni saý urpaq úshin durys jasalǵan qadam dep oılaımyz.