Japondyqtardyń ár isi berekeli, nátıjeli. Nege? Sebebi olar úshin isti aıaǵyna deıin jetkizý qurmetke bólengenmen teń. Tipti, aýla tazalaýshylardyń ózi taǵdyrlaryna nalyǵan emes. Jumys izdep áýre de bolmaıdy. Olar armandaryn kez-kelgen jumys ornynda júzege asyra alady. Munyń ózi kaıdzen dep atalady.
Ekinshi dúnıejúzilik soǵys aıaqtalǵan soń kaıdzen ádisin tájirıbege engizýdiń arqasynda japondyq kompanıalar, onyń ishinde Toyota kompanıasy aıaǵynan tik turyp, mol tabysqa keneldi.
Kaıdzenniń 6 qaǵıdasy. Japondar ómirin qalaı jeńildetti?
2000 jyldardan bastap bul ádis elimizge de tanyla bastady. Alǵashynda qabyldaý ońaı bolmady, qorqynysh sezimi boldy, alaıda búginde japon fılosofıasynyń arqasynda jetistikke jetip otyrǵan qanshama kompanıa, qanshama basshy bar. Bir kezderi tyǵyryqtan shyǵarǵa jol izdep, kaıdzenge tap bolǵan basshylar tabysqa jetý joldaryn baıandap berdi.
Erǵalı Begimbetov, Amanat sqtandyrý kompanıasynyń basqarma basshysy
Men kaıdzen ádisine baıqaýsyzda, oılamaǵan jerden keldim. 2005 jyl bolatyn. Árıne, bul ádistiń fılosofıasyna úńilip, jete túsiný úshin 1 jylǵa jýyq ýaqytym ketti. Tolyq túısingennen keıin ǵana bizdiń saqtandyrý kompanıasyna engizdim.
Kaıdzen meni nesimen qyzyqtyrdy? Onyń fılosofıasy qasıetti jazbalardyń eshbirine qaıshy kelmeıdi. Ol kezderi batystyń basqarý doktrınasymen jalǵastyra almaıtynymdy túsindim. Men úshin, tipti, ol ádis tyǵyryqqa tirep qoıǵan sekildi boldy. Al kompanıa kaıdzen júıesin engizý úshin eń aldymen aksıonerlerimniń maquldaýy qajet boldy. Olar kelisim berdi.
Kóptegen kompanıa tutynýshysy úshin kerekti, qajetti, baǵaly dúnıeni bile bermeıdi. Budan buryn meniń de jolym ózge edi, alaıda «Júıe negizdi uıym» («Organızasıa kak sıstema») kitabyn oqyǵan soń kózqarasymdy túbegeıli ózgerttim. Sonymen qosa, 2006 jyly bıznestegi tabys tek turaqty klıenten keledi dep oılaǵan edim. Qazir bul oıym úshin qatty uıalamyn.
Kaıdzen ádisine qyzyǵýshylyq tanytsańyz bolǵany, nátıjege qol jetkize bastaısyz.
Bıznes-prosesimizdi ilgerilete bastaǵanda, klıentterimizge áser qaldyrarlyq dúnıeni birinshi orynǵa qoıdyq. Biraq telefon qońyraýlaryn qabyldaı almadyq. Al bul máseleni sheshý úshin bizge nebári 24 000 teńge qajet edi. Onyń 12 myńyna eki telefon apparatyn, taǵy 12 myńyna bonýstar satyp aldyq. Qazir bizde standart qalyptasqan – klıent úshinshi shyryldan soń-aq kompanıamen tildese alýy tıis.
Óz tájirıbemnen kaıdzen engizýdegi erekshelikter dep mynalardy ataǵym keledi:
-Kompanıadaǵy barlyq máseleniń, qıyndyqtyq qaınar kózi – onyń alǵashqy, negizgi beınesinde. Adamdar belgili bir júıege saı jumys isteıdi. Ol júıeni ózgertý tek alǵashqy basshynyń ǵana qolynan keledi.
-Beıresmı basshylardy anyqtap, olardy ózińniń jaqtasyń etýiń tıis.
-Qateler mindetti túrde bolady, qashyp qutyla almaısyz. Tek sol qatelikterden sabaq alyp úırenińiz.
Kaıdzen ádisine bir taban jaqyndadyńyz ba, boldy, nátıjege sol sátten bastap qol jetkize bastaısyz. Onyń ústine Qazaqstanda básekelestik az, sol sebepti kaıdzendi engizý arqyly jumys isteý áldeqaıda tıimdi.
Kaıdzen ortalyǵyna kirdiń – ǵajaıypqa sapar shektiń (fotoreportaj)
Marat Baqqulov, Almaty jeldetkish zaýyty dırektorlar keńesiniń tóraǵasy
2008 jyly máskeýlik zaýyttarda satýmen aınalysyp júrip óz isimdi bastaýdy maqsat tuttym. Bul maqsatym oryndalyp, óndirisimizdi iske qostyq. Shynynda, ol garaj edi. Alaıda túrli qıyndyqqa tap boldyq. Qazaqstandyq zaýyttar belgilengen ýaqyt boıynsha jumys isteı almaıtynyna kóz jetkizdik. Taýar da ýaqytyly jetpeıtin. Ol kezde reseılik zaýyttar kaıdzennen habarsyz edi (kúldi). Mine, sonda biz oılana bastadyq.
Kompanıamyz gúldep, ónimimiz artty. Bul adamdardyń sany men tapsyrystarǵa da aıtarlyqtaı áser etti. Maǵan kaıdzen ádisi qatty unady, tıimdi. Ol ádispen júıe qurý úshin Eýropalyq qaıta qurý jáne damý bankinen grant alyp, olar bizge 40 myń eýro kóleminde qarjy bóldi. EQQDB-niń qoldaýy biz úshin úlken kómek bolyp edi. Zaýytymyzǵa eń úzdik keńesshilerdi shaqyrdyq. Olar bizge júıe jóninde tolyǵyraq túsindirip berdi.
Kaıdzenmen aınalysa bastaǵanymda men tek sata alatyn edim, biraq óndire almaıtynmyn. Qazir óndire alamyz, onyń ústine molynan óndiremiz, endi solardy satý máselesimen aınalysýymyz kerek.
Qazir men zaýytqa aptasyna bir ret baramyn. Mundaǵy maqsatym – ár qyzmetkerime óz-ózine basshy bolýdy úıretý. Nátıjesi jaman emes. Tóraǵa ári menshik ıesi retinde ózimdi jaıly sezinemin. Eń bastysy, zaýyttyń ishki máselesine alańdamaımyn.
Juldyz Kákenov, «Marden Property» JSHS dırektory
Marden Property kompanıasynyń irgesin 2006 jyly qaladyq. Ofıstik jyljymaıtyn múlikti basaramyz. Anyǵy – úsh bıznes-ortalyq bizdiń qaramaǵymyzda: «Alma-Ata iskerlik úıi» (Nur-Sultan), Marden (Astana) jáne Baykonyr (Almaty).
Kaıdzenmen 2012 jyldan bastap aınalysamyz. Japonıalyq ádiske basqarý máselesinde qıyndyqtar týǵandyqtan aýystyq. Keńesshi izdeý úshin Qazaqstandaǵy Eýropalyq qaıta qurý jáne damý banki baǵdarlamasynyń bazasyna súıendik. Kaıdzen boıynsha elimizde 40-qa jýyq keńes beretin kompanıa bar, qazir sany óspese... Olardyń 11-imen jazysyp kórdik. Nátıjesinde, 4 kompanıamen kezdesip, «PREKO konsaltıń» kompanıasymen kelisimge kelýge oqtaldyq. Eki keńesshini bizdiń shtatqa shaqyryp, sodan bastap Marden Property kompanıasy úshin jańa kezeń bastaldy.
Eger kaıdzen ádisin engizińiz kelse, kompanıańyzǵa adam shaqyryńyz, tabystaryńyzdy kórsin – sizge de, oǵan da jaqsy bolady.
Al bizde qandaı qıyndyqtar boldy deısizder ǵoı? Barlyq kompanıa óziniń mınýstaryn ysyryp qoıyp, tek jaqsy jaqtaryn kórsetkisi keledi ǵoı. Nesi bar, bizde de bári jaqsy bolatyn. Biraq qazir jaǵdaıymyz tipten keremet. Jaǵdaıǵa analız jasap kórgende, jyldam ári sapaly áreket jasap jatqanymyzdy baıqadyq. Kaıdzen de sońymyzdan erip keledi. Bizde júıe bolatyn, alaıda toqtap turdy. Ol júıeniń kóptigi sonshalyq, tipti kaıdzen-menedjerler ol týraly bilmegen. Aqyl suraǵanymda, eń birinshiden, júıeni iske asyrýǵa keńes berdi. Tártip ornatýyńyz tıis boldy.
Kaıdzenniń kúshi órleı tústi. Oǵan da, bizge de birge jumys istegen jaıly bolyp barady. Eń bastysy, kaıdzenniń ıdeıalary eshqashan qıyndy týǵyzbaıtyn.
Taǵy neniń mańyzdy ekenin bilesizder me? Bizge kóp kompanıa keldi, arasynda básekelesterimiz de boldy. Óz tájirıbemizben bólisý úshin, biz barymyzdy salyp daıyndalamyz. Ofıstiń ishin tazalaımyz, jınastyramyz, ár zatty óz ornyna qoıyp, retke keltiremiz. Qonaq kelgen saıyn janymyz rahat tabady (kúldi). Kelgen adamǵa tabysyńdy kórsetý – naǵyz «kaıftyń» ózi emes pe?
Sózimdi qorytyndylaı kele mynany aıtqym keledi: basshy kaıdzenge únemi kóńil bólip otyrýy tıis, tipti bul baǵytta naǵyz kásibı mamandar jumys istese de...
Aıta keterlik mańyzdy dúnıe – kaıdzendi kompanıaǵa engizý úshin ondaǵy barlyq qyzmetker atsalysýy tıis. Keı ǵalymdar aıtady ǵoı, qoǵamda birnárseni ózgertý úshin turǵyndar da oıyn ózgertýi tıis.
