Naǵashy ájem áńgimeni maıyn tamyzyp aıtqanda, silekeıimiz shubyryp, nemereleri bizder bir orynda melshıip, uıyp tyńdap otyryp qalamyz. Áńgime aıtar aldynda:
- Bul negizi bolǵan oqıǵa,- dep bastaıdy. Endeshe sizderge osy bir ańyzdy aıtyp bereıin. Ertede bir ana dúnıege sábı ákelgen. Sóıtse kıiz úıden ony bosandyryp jatqan áıelder úrke qashyp shyqqan. "Ne boldy?" dep molda kirip kelse, ananyń qursaǵynan basy adamdiki, denesi qap-qara jylan sıaqty shubar bala dúnıege kelgen eken. Myna sumdyqty kórgen el shýlap, "qarasyn qurtý kerek, tezirek kózin joıaıyq",- dep alas urady. Sonda sábıin emizip otyrǵan Ana jylap: -İshime syıǵan shubar jylanym, syrtyma da syıady, -dep jylan- balasyn beline orap alyp, toǵaıdyń ishine súńgip ketken eken. Qanshama jyldar ótse de, ájemniń osy ańyzy esimnen ketpeıdi. KTK-da jumys istep júrgenimde, bir jigit sońymnan erdi. Ózi sondaı jaqsy. Aýqatty. Biraq oıymdaǵy jigit emes. Amerıkada oqyp kelgen, óte bilimdi. Qurbylarym Álıhan dese ólip turady. Sol kezderi júrip júrgen "chekıs" jigitimmen renjisip qalǵanmyn. Rasy kerek onyń aramdyǵy men zulymdyǵyn kórip, odan qatty túńilip ketken de edim. Al Álıhannyń boıynan tek páktikti, tunyp turǵan meıirimdilikti kóremin. Ol bolsa, men dese ishken asyn jerge qoıady. Maǵan qatty ǵashyq boldy. Álıhannyń týǵan-týystary men anasy osynysyn bilip, qoıarda-qoımaı meni turmysqa shyǵýymdy ótindi. Bir áýlettiń erke, jalǵyz uly. Kerek deseńiz menimen kezdeser aldynda Amerıkada turyp jatqan naǵashy ápkeleri telefonyna zvondap, qandaı kıim kıý kerektigine deıin aıtyp, posylkamen salyp jiberedi. Keıde sonyń oǵash qylyqtaryna qyzdar barlyǵymyz ishek-silemiz qatyp kúlemiz. Birde "kovboıdyń" kıimimen kelip tur. Basynda qońqıǵan shlápa. Ústinde shashaq-shashaq bylǵarydan jasalǵan kıim. "Kınoǵa qalaı barmaqpyn mynaýmen?" dep, men Záýresh qurbyma burtıyp júrmin. Ol bolsa edende domalanyp, kózinen jas aqqansha kúlip jatyr. "Mahabbat, mahabbat" dep ólgenshe, osy jigitke turmysqa shyǵaıyn degen sheshimge keldim. "Júr ǵoı qanshama qyzdar, alyp qashqan jigitterimen de otasyp, baqytty bolyp" dedi taǵy bir oıym. Sóıtip Álıhanǵa kelisim berdim. Toıǵa daıyndalýǵa eki jaq ta kirisip ketkenbiz. Bir kúni anaý burynǵy "chekıs" jigitim zvondap tur. -Eger Álıhannyń ómirin qurtqyń kelmese, menimen dál qazir kezdes. Onyń qandaı adam ekenin men saǵan aıtyp beremin,- deıdi. Men bolsam: -Maǵan báribir. Ol sen sıaqty aýyzben oraq oryp, qatynsha urys izdep júrmeıdi. İspen óziniń qandaı ekenin baıaǵyda dáleldedi,-deımin. Sóıtip telefonyn múldem kótermeı qoıdym. Ertesine odan "sms" kelip tur: "Álıhan adam óltirip, túrmede otyryp shyqqan. Eger menimen kezdespeseń, myna jigitti qaıta teksertip, otyrǵyzamyn". Basym meń-zeń. Ne isterimdi bilmeı jylaı berdim. Qurbylarymnyń da sengisi joq. Sóıtip sol kúni Álıhannyń óz aýzynan estigim keldi. Oqıǵa bylaı bolǵan eken. Álıhan bir otbasynyń emes, bir áýlettiń tuıaǵy, ári murageri. Ákesi jaǵynan da, sheshesi jaǵynan da qyzdar dúnıege kelgen. Anasy 40-qa kelip, áreń osy balany ákeledi ǵoı. Qýanyshtary qoınyna syımaǵan bulardyń áýleti Álıhandy "han" sıaqty bastaryna kóterip, qatty qurmetteıdi. Biraq ol osy áýlettiń atyna kir keltirmeıin dep, bilimin jetildiredi. Amerıkadan oqýyn bitirip kelgennen soń, Aqtaý qalasynda munaıda jumys istep júrgen aǵasy qoımaı buny jumysqa shaqyrtady. Sol jyly aǵasy astyna sý jańa kólik te alyp beredi. Birde keshkisin bir jumyspen qala syrtyna shyǵady. Tún jarymy. Qatty nóser jaýyn jaýyp tur. Bir kezde trassadan bir áıel júgirip shyǵa keledi. Tormozyn basamyn degen bul, úlgermeı qalady. Áıeldi kólikpen qaǵyp ketedi. Qanjosa bolǵan qyryqtan asqan anany kórgen ol, ne isterin bilmeı qatty sasady. Aǵasynyń nómirine zvondap, oqıǵany aıtyp, jylaı beredi. -Eshkim kórmedi me? Qash! Qazir ózim retteımin,- deıdi aǵasy. -Qalaısha? Men Adam basyp kettim dep turmyn ǵoı. Ne dep tursyz?- deıdi bul yzalanyp. Sóıtip aǵasynyń aıtqanyn istemeı, qanǵa boıalyp jatqan áıeldi aýrýhanaǵa jetkizýge tyrysady. 102-ge de habarlasyp, adam basqanyn aıtady. Aýrýhanaǵa endi jete bergeninde, baıǵus ana ún qatady. -Balam, seniń esh jazyǵyń joq. Meniń ózim júgirip shyqtym. Imanyń bar jigit ekensiń, meniń shıetteı jetilmeı qalǵan tórt balamdy saǵan amanat ettim. Ákesi osydan eki jyl buryn ómirden ozǵan,- deıdi de, kóz jumady. Qolynan jantásilim bolǵan Anany qushaqtap Álıhan aýrýhananyń aldynda jylap otyryp alady. Al polısıa qyzmetkerleri buny kisendep alyp ketedi. Jalǵyz ulynyń osyndaı halge dýshar bolǵanyn estigen ákesiniń júregi syr berip, ınfarktan qaıtys boldy sol kúni. Al Anasy she? 60-tan asqan sheshe baıǵus sol kúni Aqtaýǵa ushyp keledi. Bir aı boıy balasymen birge abaqtyda otyrady. Ulynyń jasaǵan qylmysyn óz moınyna alǵysy keledi. Sol úshin ómir boıy túrmede otyrýǵa bar. Alaıda quqyq qorǵaý organdary qulaq aspaıdy. Biraq abaqtyǵa otyrýǵa ruhsat beredi. Aǵalary myqty advokat jaldap, Álıhandy bostandyqqa shyǵaryp alady. Myna oqıǵany estigen janymdaǵy qurbym ekeýmizdiń betimizdi jas jýyp ketti. Endi túsindim aıyna nege bir ret Aqtaýǵa ushatynyn. Endi bildim, kúnige bir qyzben telefonmen saǵattap turyp sóılesetinin. Sóıtsem, Álıhan jańaǵy áıeldiń tórt balasyna qamqor bolyp, mindetine alǵan eken. Úlken qyzyn kolejge túsiripti. Oqýynyń aqshasyn jyl saıyn tólep turady. Odan keıingi úsh balaǵa Aqtaýdan úı alyp berip, bir áıeldi jaldaǵan. Óziniń baýyrlaryndaı jaqsy kórip ketken. Al anaý balaqaılarda Álıhandy týǵan aǵasyndaı syılaıdy. -Analarynyń qaıtys bolǵanyna meniń sebepker ekenimdi, úlken qyzdan basqasy bilmeıdi. Erteń olar eseıgende qalaısha betterine qaraımyn? -deıdi Álıhan jylap. Ári beri oılanyp, myna jigittiń ómirine balta shapqym kelmedi. Eger anaý sumpaıy izine tússe, bul baıǵus jigittiń ómiri máz bolmasy anyq. Sóıttim de, Álıhannan bas tarttym. Ún-túnsiz kettim. Men ol kezde bala edim. Kóp nárseden qorqatynmyn. Arada biraz jyl ótti. Ótkende syrtynan Samaldaǵy "Ramstor" jaqtan baıqap qaldym. Jalǵyz ketip bara jatyr. Jalǵyz. Qolyna qaradym, saqınany kórmedim. Júzinen muń baıqalady. Janyna baryp, sóıleskim keldi. Balalardyń jaǵdaıyn suraǵym keldi. Bilmeımin, nege ekenin sal adamdar sıaqty turyp qaldym. Sol kezdegi Álıhannyń anasynyń daýsy qazir estilgendeı. "İshimnen shyqqan balam úshin, janyp jatqan otqa da, aǵyp jatqan sýǵa da túsýge daıynmyn. Óıtkeni ol meniń ishimnen shyqqan shubar jylanym" dep egilgen edi. Anasynyń sol sózin estigen men, ún-túnsiz Álıhannyń ómirinen ketip qaldym.
Bıbigúl Dáýlethan, Facebook
