Halyq arasynda áıel shańyraqtyń uıytqysy men berekesi degen uǵym qalyptasyp ketken. Desede adamzat paıdalanyp júrgen ıgilikterdiń ishinde burymdylar oılap tapqan dúnıeler de bar. Solardyń onyn ǵana mysal retinde aıtyp óteıik.
- Qaǵazdan jasalǵan dorba (paket).
1868 jyly amerıkandyq Margaret Naıt qaǵazdan jasalǵan dorbalardy shyǵaratyn mashınany oılap tapqan bolatyn. Eń basynda qaǵaz dorbalar konvertke uqsas bolatyn.
- Alqyzyl shampan sharaby.
1808 jyly Nıkol Barbe Klıko «remúaj» tehnologıasyn oılap tapqan edi. Sol tehnologıa arqyly alqyzyl shampan sharaby da paıda boldy.
- Sırkýlárly ara.
1810 jyly Tabıta Bebbıtt sırkýlárly arany oılap tapty. Osy arany oılap jasaýdyń aldynda ol er adamdardyń ekiqoldy aramen aǵash kesetinderin baqylap júrdi, ol ara tek qana aldyǵa jyljyǵan kezde aǵashty kesetin, al artqa jyljyp eshqandaı nátıje bermeıtin. Sol kezde Bebbıtt aǵash kesken kezde ýaqyt bosqa jumsalmasyn dep sırkýlárly ara oılap tapty.
- Ydys jýatyn mashına.
1886 jyly Djozefına Kokreın ydys jýatyn mashına oılap tapqan. Biraq bul qurylǵy 40 jyldan keıin ǵana úı sharýashylyǵyna kerek bolyp tabyldy.
- Qar tazalaıtyn mashına.
Tek úı ishi ǵana emes kósheler de taza bolsyn dep 1892 jyly jáı ǵana hatshy bolyp qyzmet atqarǵan Sıntıa Vestover qar tazalaıtyn mashına qurastyrǵan bolatyn.
- Áınektazalaǵysh.
Borandy kúni ár mınýt saıyn kóligin toqtatyp aldynǵy áınekten qar tazalap júrgen júrgizýshini aıaǵandyqtan Merı Anderson 1903 jyly avtokólikke arnalǵan áınektazalaǵyshtaryn oılap tapqan.
- Avtomobıl tunshyqtyrǵyshy.
1917 jyly bul akýstıkalyq fıltrdy El Dolores Djons qurastyrǵan bolatyn. Osy ónertabysy paıda bolǵannan keıin aınalamyzdaǵy ómirimiz kishkene bolsa da tynyshtaldy dese de bolǵandaı. Oılap qarańyzshy qalamyzdaǵy aǵylǵan kólikterdiń daýsy qulaqty tundyrar shý shyǵarar edi.
- Jaıalyqtar.
Jaıalyq aýstyrǵannan ábden jalyqqan úı sharýasyndaǵy ana Marıa Donovan 1971 jyly qolyna sebezgi (dýsh) perdesin alyp tigin mashınkasyna otyryp jaıalyq tigýge kirisken edi, birneshe áreketten keıin sý ótkizbeıtin jaıalyq qaptaryn jasap shyqty.
- Shokoladty prándik.
1930 jyly Rýt Ýeıkfıld klasıkalyq prándik daıyndap júrip, ishine shokolad plıtkasyn qosýǵa oı keldi. Nátıjesinde óte dámdi prándik bolyp shyqty.
- Brondy keýdeshe.
1965 jyly Stefanı Kvolek temirden bes ese myqty kevlar degen sıntetıkalyq materıalyn oılap tapqan edi. Myńdaǵan tártip saqshylardyń, órt sóndirýshilerdiń jáne áskerı adamdardyń ómirin saqtap qalǵan kevlar materıaly brondy keýdesheniń negizi bolyp tabylady. Áıelder oılap tapqan dúnıeler bunymen ǵana shetelmeıdi.
Aısulý Tursynbaeva «Qamshy » silteıdi
