– Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń Qazaqstan Prezıdenti qyzmetine kiriskenine 4 aıdan asty. Jalpy, ózińiz de bilesiz, aqparattyq keńistikte qalyptasqan dástúr bo­ıynsha, úsh aıdyń ishinde atqarylǵan sharalardyń qorytyndysy jasalatyn edi. Alaıda, jańa Prezıdenttiń 100 kúndik jumysy jóninde kóp resmı aqparat jarıalanbady. Munyń qandaı da bir sebebi boldy ma? Álde Prezıdenttiń ózi aıtpaqshy, sózden góri naqty iske den qoıdy ma?

– Eń aldymen, táýelsiz Qazaqstannyń tarıhynda ekinshi prezıdenttiń saılanýy – elimiz úshin úlken tarıhı kezeń. Ózderińiz de kýá boldyńyzdar, barsha halyqtyń aldynda ant bergennen keıin Qasym-Jomart Kemeluly Memleket basshysy retinde birden jumysqa bilek sybana kirisip ketti. Mine, sol ýaqyttan beri kóptegen mańyzdy is-sharalar atqaryldy. Halyqaralyq kezdesýler ótti, óńirlerdi aralady, shetelderge saparlady, kelissózder júrgizdi.

Prezıdent qyzmetiniń 100 kúndigine qatysty resmı BAQ-ta maqalalar jarıalanyp, telearnalarda sújetter berilip jatty. Biraq dál osy 100 kúndik qarsańynda Arysta kúlli Qazaqstan jurtshylyǵyn alańdatqan tótenshe oqıǵa boldy. Ol Arystaǵy aǵaıynnyń ǵana emes, búkil qazaqtyń qabyrǵasyn qaıystyrǵan óte qıyn jaǵdaı edi. Prezıdent jergilikti bılikke, quzyrly organdarǵa shuǵyl tapsyrmalar berdi. Keshkisin, jumys kúniniń sońyna qaraı Arysqa ushyp bardy. Endi ol kezdegi ahýaldy ózderińiz de jaqsy bilesizder, BAQ-tan kórdińizder.

Mine, osyndaı kúrdeli ýaqytta «men 100 kúnde ne bitirdim» dep emes, dál sol sát­te kómekke zárý, biraýyz demeý kútken el­diń janynan tabylýy mańyzdyraq boldy. Arys halqy sol kúni Prezıdenttiń tike­leı qamqorlyǵyn sezindi dep oılaımyn. 

Jalpy, Memleket basshysynyń naýryz aıynan beri atqarǵan jumysy halyqtyń kóz aldynda.

Osy ýaqyt aralyǵynda Qazaqstan Pre­zı­denti 14 oblysqa jumys saparymen bardy, 4 memlekette boldy, 2 iri halyqaralyq saıası uıymnyń jumysyna qatysty. Onyń arasynda, ózderińiz bilesizder, saılaý naýqany ótti.

Saılaýdyń ertesi kúni Qasym-Jomart Kemeluly baspasóz máslıhatyn ótkizdi. Oǵan jalpy, 66 BAQ-tan 107 jýrnalıs qa­tysty, onyń 22-si – Qazaqstanda tirkel­gen sheteldik tilshiler. Sol pres-konfe­rensıada 3 tilde 30-dan astam suraqqa jan-jaqty jaýap berdi. Iaǵnı, Prezıdent barlyq jaǵynan, meılinshe ashyq boldy. Aldaǵy ýaqytta da solaı bolaryna senimdimin.

– Jalpy, Memleket basshysy osy baspasóz máslıhatynan bólek tórt aıda BAQ-qa qansha suhbat berdi?

– Prezıdent Qasym-Jomart Kemeluly tórt aıda sheteldik jáne otandyq BAQ-qa 10 suhbat berdi. Olardyń qatarynda Mem­le­ket basshysynyń laýazymyna kirise salysymen ózderińizge, ıaǵnı «Egemen Qazaqstan» jáne «Aıqyn» respýblıkalyq gazetterine ber­gen suhbaty, reseılik «Kom­mersant», «Ros­sııskaıa gazeta» basylymdary, «Rossıa» telearnasy, Ózbekstannyń «ÝzA» ulttyq aqparattyq agenttigi, amerı­kalyq White House Chronicle telehabary, Wall Street Journal gazeti, ızraıldik Israel Hayom basylymy, Euronews telearnasy, Bloomberg agenttigi jáne belgili reseılik jýrnalıs Alekseı Pıvovarovqa bergen suhbattary bar. Sońǵysy 21 shildede «31 kanal» arnasynan fılm retinde kórsetildi.

 – Prezıdenttiń óz jumysyn óńirlerdi aralaýdan, jurtshylyqpen júzdesýden bastaǵanyn aıttyńyz. Berik Ýálıuly, barsha jýrnalıser qaýymy osy saparlar jóninde alǵashqy aqparatty sizdiń áleýmettik jelidegi paraqshańyzdan alyp otyrdy. Ár aqparatty Memleket basshysymen kelisip otyrasyz ba, álde shuǵyl habar taratý úshin ózińiz de sheshim qabyldaı beresiz be?

– Iá, jańa aıtqanymdaı Prezıdent 100 kúnde emes, tipti alǵashqy eki aıdyń ishinde óńirlerdi aralap shyqty. Barǵan jeriniń bárinde jurtshylyqpen kezdesti. Qarapaıym eńbek adamdary, kásipkerler, búdjet qyzmetkerleri, jastar, bári de óz óńiriniń damýyna az bolsa da qolǵabys jasaǵysy keledi. Osyndaı mańyzdy kezdesýler kezinde keıde Memleket bas­shy­synyń bizge nusqaý, tapsyrma berýge ne­mese biz taratqaly otyrǵan aqparat­qa kóz júgirtip shyǵýǵa qoly tıe ber­meıdi. Ondaı jaǵdaıda, árıne Prezıdent Ákimshiligi Basshysynyń nemese birinshi orynbasarynyń kelisimin alyp jatamyz. Jaýapkershilikti óz moınyma alýǵa týra kele­tin sátter de bolady. Qazirgi eń jedel aqparat taratý quraly – áleýmettik je­liler. Sondyqtan kóp jaǵdaıda aqparatty áleý­mettik jeli arqyly taratýǵa tyrysamyz.

Memleket basshysy atap kórsetken túıtkildi máselelerdiń shashaýy shyqpaı, burmalanbaı, elge shuǵyl jetýin qam­ta­masyz etemiz, qadaǵalaımyz.

Mysaly, tótenshe jaǵdaı bolǵan Arys qalasyna baratynyn Prezıdent eki kesh­­tiń arasynda aıtty. Shamamen túngi saǵat 22:00-ge taıaý Arysqa jettik. Pre­zı­dent birden arystyqtar ornalasqan kó­mek kórsetý shtabyna atbasyn tiredi. Halyqpen kezdesti, pikirlesti. Osy sátti biz­diń qyraǵy kameralarymyz da qalt ji­ber­meı, túsirip jatty. Óte jyldam áre­ket etý kerek boldy. Máselen, eki-úsh ny­san­nyń arasy 15-20 mınýttaı ǵana. Osy ýaqyt aralyǵynda túsirip alǵan beınematerıaldy ortalyqqa jiberip úlgermeısiń. Onyń ústine qaýipsizdik úshin Arysta elektr energıasy sóndirilgen, ınternet óte álsiz boldy. Osyndaı kezde bar jaýapkershilikti moınyma ala otyryp, ózimniń uıaly telefonyma túsirgen beınematerıaldardy áleýmettik jelige áreń júktep, habar taratýyma týra keldi. Óıtkeni tek biz­diń áriptesterimiz – jýrnalıser ǵana emes, kúlli jurt Arysqa qarap alańdap otyr­ǵan bolatyn. Barlyq saıttar, telearnalar meniń sol materıalymdy bólisip, shar­tarapqa taratyp jatty. Prezıdenttiń Arystaǵy oqıǵa ornynda bolǵan sátinen jáne Shymkenttegi aýrýhanada zardap shekkendermen kezdesýinen túsirgen foto-beıne jazbalarymdy sol sátte ǵana 3 myńnan astam adam áleýmettik jelide bólisti. Muny ne úshin aıtyp otyrmyn? Keıde osyndaı shapshań sheshim qabyldaýǵa týra keledi. Bul jalpy el úshin kerek. Olaı jasamasaq, jaǵdaı kúrdelene túsetin edi. Óıtkeni áleýmettik jelilerde árkim jaǵdaıdy san-saqqa júgirtip jatty. Al bundaı jaǵdaıda ábjil qımyldaý kerek, biraq eshqandaı qatelikke jol berilmeıdi. Iaǵnı, operatıvtilik jaýapkershilikten bosatpaıdy. Bári qolmen qoıǵandaı, kózben kórgendeı anyq, naq bolýy kerek. 

– Memleket basshysy alǵashqy saparyn Túrkistannan bastady. Qoja Ahmet Iasaýı kesenesine, odan keıin kıeli Mańǵystaýǵa, Beket atanyń basyna zıa­rat etti. Jalpy, elimiz kıeli jerlerge kende emes. Prezıdent sol jerlerdiń bárin aralap, babalar rýhyna taǵzym jasady. Shyny kerek, buǵan deıin Qasym-Jomart Kemeluly kóbine syrtqy saıasatta, dıplomatıalyq mısıamen shet­elderde júrgendikten, jurtshylyq jalpy jaqsy qabyldaǵanymen, ol kisiden dál osyndaı qazaqılyq kútpep edi... 

– Iá, aıtpaq oıyńyzdy túsindim. Qazaq – ata-babasynyń rýhyn qasterlegen halyq. Memleket basshysy óziniń alǵashqy saparyn Túrkistannan bastaǵanyn naǵyz túrkilik uǵymnan týyndaǵan dúnıetanym dep aıtýǵa bolady. Bul Qasym-Jomart Ke­melulynyń shetelde kóp júrgenimen, ata-baba dástúrin berik ustanatynyn jáne ulttyq rýhy myqty ekenin kórsetedi. Sony­men qatar Qazaqstannyń syrtqy saıasa­tynyń salmaǵyn qara nardaı kóter­gen Qasym-Jomart Toqaevtyń qazaqy qal­pynan esh aınymaǵanyn, babalar salǵan saltqa berik ekenin bildiredi.

Memleket basshysy retinde jaýap­ker­shiligi asa zor mindetti kıeli jerlerge ke­lip, babalar rýhyna taǵzym etýden bas­ta­ǵany – izgiliktiń belgisi. Osyǵan baıla­nysty Prezıdenttiń «Túrkistannyń jań­ǵyrýy jáne jańarýy damý jolymyzdyń durystyǵyn kórsetedi» degenin de bile­sizder.

Kıeli jerleri men dana tulǵalaryn erek­she qadirleı bilgen qazaq halqynda «Me­dınede – Muhammed, Túrkistanda – Qoja Ahmet, Mańǵystaýda – pir Beket» degen ula­ǵatty sóz bar. SHQO sapary barysynda Jı­debaıǵa arnaıy atbasyn buryp, Abaı atamyzdyń basyna bardy, Almatyda Ra­ıymbek babaǵa zıarat etti. Sondyqtan Memleket basshysynyń elimizdiń qa­sıetti jerlerine zıarat jasap, aıtýly tulǵalaryna Quran baǵyshtap, halqynyń amandyǵy men jurtynyń tynyshtyǵyn tilegeni – óskeleń urpaqqa úlgi. «Óli razy bolmaı, tiri baıymaıdy» degen dana hal­qymyz. Sondyqtan Prezıdent asa úlken laýazymdy qyzmetke kiriser aldynda osylaısha babalar rýhyna taǵzym etip, olardan rýhanı kúsh-qýat alǵan bolar. Bul ádeptiń dástúrge aınalýy túrkilik tegimiz ben qazaqy qanymyzdyń myqtylyǵyn aıshyqtaı túsedi. Oraıy kelgende aıta keteıin, Memleket basshysy ótken Ramazan aıynda da musylman qaýymymen birge bolyp, meshitke baryp, Quran oqytyp turdy. Iaǵnı, qazaqylyq – Qasym-Jomart Kemelulynyń qanynda bar qasıet.

– Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń halyqaralyq bedeli zor. Tuńǵysh Pre­zı­dentimizdi kúlli álem qaýymdastyǵy biledi, qurmetteıdi. Qasym-Jomart Toqaev qyzmetine kirisken sátten beri bir­neshe memleketke saparmen bardy. Jal­py, Qazaqstannyń jańa Prezıden­tin sheteldikter, onyń ishinde álemdik saıa­satqa yqpaly bar saıasatkerler qa­laı qabyldady?

– Qazaqstannyń Tuńǵysh Prezıdenti – Elbasymyz – álem qaýymdastyǵyna syıly, óte bedeldi saıasatker tulǵa. Egemen eli­mizdiń dúnıe júzine tanymal bolýy, ózge eldermen terezesi teń memleketke aınalýy Elbasynyń eńbegi ekeni sózsiz.

Elbasymen qatar elimizdiń syrtqy saıa­satyn qalyptastyrý, álemniń órkenıetti elderimen terezesi teń bolýy jolynda búgingi Prezıdentimiz Qasym-Jomart Kemelulynyń da sińirgen eńbegin eshkim joqqa shyǵarmas. Álemdik qaýymdastyqqa da óte tanymal jáne yqpaldy saıası tulǵa. Son­dyqtan jańa Prezıdentimizdi árip­tes­teri, basqa memleketterdiń basshylary úl­ken qurmetpen qabyldady dep aıta alamyn. 

Osy az ǵana ýaqyttyń ishinde, Memleket basshysy Reseı Federasıasyna resmı saparmen, Ózbekstan Respýblıkasyna mem­lekettik saparmen, sondaı-aq Shanhaı yn­ty­maqtastyq uıymy jáne Azıadaǵy ózara yqpaldastyq jáne senim sharalary jónindegi Keńestiń samıterine qatysý úshin qyrǵyz eline, odan ári Tájikstanǵa bardy. Qaı elde bolmasyn, óte jyly qabyl­dap, Prezıdentimizge úlken qurmet kór­setip jatty. Bul – birinshiden, árıne, El­basynyń osyǵan deıingi salǵan sara joly, bedeli, ekinshiden, Qasym-Jomart Kemelulynyń álemdegi eń iri, yqpaldy halyqaralyq saıası uıym – BUU-nyń Bas hat­shylyǵynda joǵary laýazymda bolýy, Jenevadaǵy bólimshesin basqarýy – mu­nyń bári onyń jeke basynyń saıasatker re­tindegi abyroıyn, bedelin kórsetse kerek.

Odan keıin Nur-Sultan qalasynda As­tana ekonomıkalyq forýmy, Eýra­zıalyq eko­nomıkalyq odaqtyń mereıtoılyq sam­mıti, jaqynda ǵana Prezıdent janyndaǵy she­t­eldik ınvestorlar keńesiniń jıyny ótti.

Osy jıyndar qarsańynda sheteldik de­legasıamen jeke quramda, keıin keńeı­tilgen quramda kezdesýler ótip jatty. Sonda baıqaǵanym, ár eldiń delegasıa­syn qabyldaǵanda áýeli qazaqsha sóılep, barlyq memlekettik rásimderdi tolyq saqtap otyrdy. Keıin olarmen aýdarmashysyz-aq, so­lar­dyń tilinde erkin áńgimeleskenine kýá boldym.

Mysaly, Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevtyń bes til biletinin eldiń bári biledi. Biraq bir kúnde bes tilde sóılegenin eshkim kórmegen shyǵar. Biz sony kórdik. Astana ekonomıkalyq forýmyna arnaıy kelgen Qytaı Halyq Respýblıkasynyń Memlekettik keńesi Premeriniń orynbasary Han Chjenmen qazaqsha bastap, sózin qytaısha jalǵastyrdy. Odan keıin buryn Fransıanyń ekonomıka jáne qarjy mınıstri bolǵan, búginde Halyqaralyq valúta qorynyń basqarýshy dırektory Krıstın Lagardpen fransýzsha tildesti. Sondaı-aq forýmǵa qatysýshy sheteldik jetekshi sarapshylarmen ótken basqosýda aǵylshyn tilinde, al Armenıanyń pre­zı­denti Armen Sarkısánmen jáne Reseı Sber­bankiniń basqarma tóraǵasy German Grefpen oryssha sóılesti. 

Aqyry oraıy kelgende aıta keteıin, Bishkektegi SHYU samıtinen keıingi qonaq­asy kezinde Qytaı men Úndistan mem­leket basshylarynyń ortasynda otyryp, birimen qytaısha, ekinshisimen aǵylshynsha áńgimelesip otyrdy. Al ózge eldiń basshylary aýdarmashy arqyly sóılesip otyrǵanyn kórdik. Qazaqtyń «jeti jurttyń tilin bil, jeti túrli ilim bil» deıtin danalyǵy osy bolsa kerek.

Osy mańyzdy halyqaralyq alańdardyń barlyǵy – memleketimizdiń jáne el Pre­zıdentiniń dúnıe júziniń saıası elıtasynda alatyn ornyn kórsetedi dep oılaımyn.  

Sheteldik áriptesteri, jalpy sheteldik sary tisti saıasatkerler qalaı qabyldady degenge kelsek...

Mysaly, saılaý nátıjesinen keıin Pre­zıdenttiń atyna 134 eldiń memleket jáne úkimet basshylarynan, 26 iri halyqaralyq uıymnyń jetekshilerinen quttyqtaý jedelhattar kelip tústi. Olardyń arasynda Vladımır Pýtın, Donald Tramp, Sı Szınpın, Emmanýel Makron, Angela Mer­kel, Tereza Meı, Rejep Taııp Erdo­ǵan, Antonıý Gýterrısh, Donald Týsk, Pan Gı Mýn jáne basqa da kóptegen iri saıasat­kerler bar. Odan bólek, Qasym-Jomart Kemelulyn jeke tanıtyn álemdik tulǵa­lar da óz quttyqtaýlaryn joldap jatty. Olardyń bári de Qazaqstanmen ynty­maq­tastyqty odan ári jalǵastyryp, dostyq baılanystardy tereńdetýge nıetti ekendikterin jetkizdi.  

Iaǵnı, Qasym-Jomart Kemelulynyń álemdik saıasattaǵy, halyqaralyq qaýym­das­tyqtaǵy bedeliniń ózi, elimizdiń damýy­na, elge ınvestısıa tartýda, sheteldik alpaýyt kompanıalarmen seriktesip jumys isteýde kóp yqpalyn tıgizetinine senimdimin.

– Elder men olardyń prezıdentteri arasyndaǵy ózara yntymaqtastyq, dostyq qatynastar óz aldyna. Al bas­pasóz hatshylary qanshalyqty bel­sen­di baılanys ornatqan? Siz osy ýaqyt ara­lyǵynda qaı elderdegi áriptesterińizben qandaı qarym-qatynastar ornatyp jatyrsyz?

– Jalpy, halyqaralyq qatynastardyń ózi dıplomatıalyq baılanystardan bó­lek, jeke adamı qarym-qatynastarǵa tike­leı baılanysty. Buǵan Elbasy Nursultan Ábishulynyń dostyq qarym-qaty­nastarǵa súıene otyryp, kezindegi Reseıdiń prezıdenti B.Elsınmen, QHR jáne Ózbekstan basshylarymen shekara máselesin yń-shyńsyz sheshýi, sondaı-aq AQSH-tyń burynǵy prezıdentteri Dj.Býsh, B.Klıntonmen jaqsy baıla­nys­tarynyń arqasynda Qazaqstanǵa AQSH ınvestısıasynyń kelýi sekildi mysaldardy kóptep keltirýge bolady.

Sol sıaqty Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń da kóptegen elder bas­shy­larymen jáne halyqaralyq uıymdar je­tekshilerimen, jekelegen be­del­di saıasat­ker­lerimen jeke tanystyǵy, dos­tyǵy bir tóbe.

Osy sońǵy saparlar barysynda Re­seı pre­zıdentiniń baspasóz hatshysy, pre­zı­dent ákimshiligi jetekshisiniń orynbasary Dmıtrıı Peskovpen, Ózbekstan prezıdenti ákimshiligi jetekshisiniń birinshi orynbasary, baspasóz hatshysynyń min­detin atqarýshy Azız Magrýpovpen, Be­larýs prezıdentiniń baspasóz hatshysy Natalá Eısmontpen, Qyrǵyzstan prezı­dentiniń baspasóz hatshysy Tolǵonaı Stamalıevamen, Tájikstan prezıdentiniń bas­pasóz hatshysy Abdýfattoh Sharıf­zodamen jaqyn tanysyp, aralasyp kettik. Bir-birimizge habarlasyp, merekelerde quttyqtap turamyz. 

Baspasóz hatshylary arasyndaǵy jaq­sy qarym-qatynas, eń aldymen, bizdiń jumysymyzdyń tıimdiligin, sapasyn art­tyrady. Sondyqtan áriptestermen tyǵyz qarym-qatynas ornatýdyń mańyzy zor. Mysaly, Prezıdenttiń Ózbekstanǵa memlekettik sapary kezinde Qazaqstannyń Ózbekstandaǵy jylynyń ashylý saltanatyn áriptesim Azız Magrýpovpen kelisip, 2 saǵattyń ishinde is-sharany bizdiń elimizde de kórsetýge múmkindik týǵyzdyq.  

Sol sıaqty, buryn eki el basshy­lary­nyń Máskeýde ótip jatqan kezdesýlerinen tikeleı translásıa jasaý bolmaǵan eken. Árıne, tilshiler tikeleı baılanysqa shy­ǵyp, reportajdar berip jatady. Alaıda, Prezıdentterdiń 1 saǵatqa jýyq baspasózge arnalǵan málimdemelerin tikeleı kórsetý jolǵa qoıylmapty. Biz sol baspasóz más­lıhatyn respýblıkalyq «Habar 24» arnasynan tolyq translásıa jasaýǵa múmkindik aldyq. 

Sodan keıin Qyrǵyzstannan SHYU-nyń, Tájikstannan AÓSSHK-niń samıtterinen tikeleı qosylyp, alqaly jıyndardyń jumysyn halyqqa kórsettik. Biz budan utpasaq, utylǵan joqpyz. Munyń bári, eń birinshi kezekte prezıdentterdiń baspasóz hatshylarynyń aýyzbirligi, túsinistigi dep oılaımyn.

– Memleket basshysy óz qyzmetine kirisken kúnnen bastap baspasóz qyz­metiniń áleýmettik jelilerdegi belsen­diligi aıtarlyqtaı artty. Jeli qolda­ný­shylar kóptegen málimetterdi jedel oqý múmkindigine ıe boldy. Bul úrdis nemen baılanysty? 

– Durys aıttyńyz, Prezıdenttiń bas­pasóz qyzmeti búginde barlyq tanymal áleýmettik jeli platformalarynda bar. Birinshiden, bul – qazirgi ýaqyttyń talaby. Munymen sanaspaýǵa bolmaıdy. Ekinshiden, Memleket basshysy 2011 jyldan beri Tvıtter áleýmettik jelisiniń belsendi qoldanýshysy. BUU Bas hatshysynyń orynbasary, Jenevadaǵy bólimsheniń Bas dırektory qyzmetinde júrip, «vırtýaldy jeliniń» múmkindikterin keń paıdalanǵan. Búginde Memleket basshysynyń tvıtinde 130 myńǵa jýyq oqyrmany bar.

Qazir Prezıdent Tvıtterdegi paraq­sha­synan elimizdegi qoǵamdyq, áleýmettik-ekonomıkalyq, saıası máselelerge neme­se oqıǵalarǵa qatysty pikirin jazyp, usy­nystary men tapsyrmalaryn berip otyr. 280 tańbaly qysqa ári nusqa jazbanyń yqpaly óte zor. Sebebi qazirgi zaman uzaq-sonar baıandamalardy emes, meılinshe yqshamdylyqty talap etedi. Sondaı-aq mundaı jumys stıliniń basty utymdy tusy – ýaqyt únemdeıtini. Prezıdent úshin bul – óte mańyzdy faktor. Sebebi berilgen tapsyrmanyń dereý nazarǵa alynyp, qajetti sheshimin tabýy – basty maqsat.

Eger salystyrmaly túrde aıtatyn bolsaq, álemdegi Tvıtter jelisin eń bel­sendi paıdalanatyn saıasatker Donald Tramp eken. Onyń ózi tvıtin tek aǵyl­shyn tilinde jazady. Al Qasym-Jomart Kemeluly qazaq, aǵylshyn jáne orys til­derinde, ıaǵnı 3 tilde jazady. Bizdiń Pre­zıdenttiń osy artyqshylyǵyn keshegi fılminde reseılik jýrnalıs A.Pıvo­varov ta atap ótti.

Prezıdent óziniń saılaýaldy baǵdar­la­masynda, keıin ótkizip júrgen jıyndarda  da memlekettik organdardyń barlyq deńgeıdegi birinshi basshylary áleýmettik jelilerge tirkelip, sol arqyly jumysty jedeldetýdi, tıimdiligin arttyrýdy tapsyryp keledi.

  Budan bólek, sáýir aıynda Qasym-Jomart Kemelulynyń Instagramm je­li­sinde resmı akkaýnty ashyldy. Qazir onda jarty mıllıonnan astam oqyrmany bar.

Bular – Memleket basshysynyń jeke akkaýnttaryna qatysty. Sondaı-aq resmı Aqorda saıtynan bólek, baspasóz qyzmetiniń Feısbýktegi, Tvıtterdegi jáne Instagrammdaǵy akkaýnttary jedel túrde sońǵy jańalyqtardy taratyp otyr. Bulardyń taǵy bir jaqsy jaǵy – aqparatty jedel taratyp qana qoımaısyz, birden keri baılanys ornaıdy. Iaǵnı, oqyrmandar óz pikirin bildirip qana qoımaı, saýal joldap, usynystaryn jaza alady.

– Berik Ýálıuly, keri baılanys demekshi, osydan biraz buryn akorda.kz resmı saıtynda Prezıdenttiń vırtýaldy qabyldaýy ashyldy. Sol vırtýaldy baılanysqa shyǵyp, hat jazyp, habarlasyp jatqandar bar ma? Jalpy, onyń tıimdiligi qandaı?

– Iá, bıyl 22 sáýirde www.akorda.kz saıtynda Qazaqstan Respýblıkasy Pre­zı­dentiniń vırtýaldy qabyldaýy ashyldy. Onyń negizgi maqsaty – azamattardyń jeke nemese túrli qoǵamdyq máselelerge qatysty ótinishterin qaraý, Aqordanyń qoǵammen tikeleı dıalog ornatýyna jol ashý, el ishinde bolyp jatqan oqıǵalardy baqylap otyrý jáne jedel sharalar qabyldaý.

Vırtýaldy qabyldaý ashylǵaly, nebári osy 3 aıdyń ishinde 1500-ge jýyq hat kelip túsipti. Onyń jartysynan kóbi qara­lyp, tıisti jaýaptar berildi.

Al onyń tıimdiligi týraly aıtar bol­saq, esińizde bolsa, maýsym aıynyń so­ńynda Prezıdent tabysy az, áleýmettik turmysy tómen toptaǵy azamattardyń osy ýaqytqa deıin alǵan tutyný nesıeleri men olardyń ústemelerin keshirý týraly Jarlyqqa qol qoıdy. Bul sanatqa kóp balaly otbasylar, múgedek balalary bar otbasylar, jalǵyz asyraýshysynan aıyrylǵan otbasylar, ataýly áleýmettik kómek alatyndar, jetim balalar kiredi. Olar – túrli sebeptermen qıyn jaǵdaıǵa tap bolyp, óz attaryna alǵan kredıttik mindettemelerin oryndaı almaı qalǵandar.

Al bul problema qaıdan shyqty? Jańaǵy aıtyp otyrǵan Prezıdenttiń vırtýaldy qabyldaýyna eń kóp jazylǵan másele osy kredıt problemasy eken. Sondyqtan Memleket basshysy álgindeı ótinishterdiń barlyǵyn jınaqtap, osyndaı sheshim qabyldady. Kúni keshe ǵana ótken Úkimettiń keńeıtilgen jıynynda Prezıdent munyń bir rettik aksıa eke­nin, qaıta jalǵasyn tappaıtynyn eskert­ti. Mine, vırtýaldy qabyldaýdyń tıimdi­liginiń naqty mysaly osy bolsa kerek.

Prezıdenttiń vırtýaldy qabyldaýyna kelip túsetin árbir ótinish mindetti túrde qaralady, onyń bárin birdeı Memleket basshysynyń qaraýy múmkin emes, ol kisiniń basqa da sharýalary jetip jatyr. Biraq ár hatty Prezıdent Ákimshiliginiń qyzmetkerleri, quzyrly organdar qaraıdy. Olarǵa jaýap jazylýy, sheshim qabyldanýy – Prezıdenttiń jeke baqylaýynda.

– Qazaqstan tarıhyndaǵy ekinshi Prezıdenttiń alǵashqy baspasóz hatshysy bolý – tarıhı oqıǵa. Jaýapkershilik júgi de jeńil emes ekeni túsinikti. Jalpy, Prezıdenttiń baspasóz hatshysy qandaı bolýy tıis?

– Iá, Memleket basshysynyń baspasóz hatshysy bolý – men úshin, shyn máninde, tarıhı oqıǵa. Qasym-Jomart Kemeluly jaýapkershiligi asa zor osy mindetti ma­ǵan senip tapsyrdy. Prezıdenttiń seni­min aqtaý úshin jáne elge, memleketke qalt­qysyz qyzmet etý úshin, jýrnalıs árip­testerimniń de kóńilin qaldyrmaı, meılinshe ashyq bolýǵa tyrysyp, bar kúsh-jigerimdi salyp jumys istep jatyrmyn.

Baspasóz qyzmeti – Qazaqstan Prezı­den­tiniń atqaryp jatqan qyzmetiniń aınasy. Memleket basshysynyń aqparat keńis­tigindegi negizgi senimdi ókili bolǵandyqtan, baspasóz hatshysynyń jaýapkershiligi óte joǵary. Qatelesýge jol joq. Sondyqtan baspasóz hatshysy osyndaı talaptarǵa saı bolýǵa umtylýy tıis.

– Suhbat barysynda Qasym-Jomart Kemelulynyń 5 til biletinin aıtyp óttińiz. Prezıdent kóp jerde qazaqsha sóılep júr, degenmen bylaıǵy jurt ol kisini orystildi dep oılaıdy. Memleket basshysy qazaqtildi BAQ-ty oqı ma?

– Árıne «Egemen Qazaqstan», «Aıqyn», «Astana aqshamy» gazetterin kúndelikti oqıdy. Olardan basqa «Ana tili», «Túrkistan», «Qazaq ádebıeti», «Jas qazaq», «Almaty aqshamy» sekildi aptalyqtardy qarap, baqylap otyrady. Eger jaqsy maqalalar, suhbattar shyqsa, asyqpaı oqyp, astyn syzyp, tipti keıbirine qatysty buryshtama soǵyp jatady. Merzimdi basylymdarǵa shyqqan synı nemese problemalyq maqalalardy oqyp, quzyrly organdarǵa arnaıy tapsyrmalar beretin kezderi de bolady.    

Qoǵamdaǵy mańyzdy máselelerdi kóteretin telehabarlardy kórip, áleýmettik jeli arqyly óziniń pikirin bildirip otyratynyn ózderińiz de jaqsy bilesizder. Máselen, ózim júrgizgen «1-stýdıa» saıası tok-shoýyna qatysty kezinde Qasym-Jomart Kemeluly tvıt jazyp, jyly lebizin bildirdi. Bul ujym úshin úlken qýanysh bolǵan edi. Sol sıaqty ulttyq arnadaǵy «Dara jol» baǵdarlamasyna da yqylasyn bildirip, shyǵarmashylyq ujymǵa jáne jýrnalıs Dana Nurjigitke alǵysyn bildirgen bolatyn. «Tańsholpan» baǵdarlamasynyń da turaqty kórermeni. «Shalqar» radıosyn únemi tyńdap otyrady. «Naǵyz qazaqqa jaqyn áńgimeler aıtylady» dep pikir bildirgeni esimde.

Iaǵnı, qazaq gazetterin oqıdy, telejobalardy qaraıdy, qazaq radıohabarlaryn tyńdaıdy.

– Áńgimeńizge rahmet.

 Áńgimelesken Serik Ábdibek,

«Egemen Qazaqstan»