Qazaqstan Respýblıkasynyń Tuńǵysh Prezıdenti N.Á.Nazarbaevtyń «Bolashaqqa baǵdar: rýhanı jańǵyrý», «Uly Dalanyń jeti qyry» atty mazmundy maqalalaryna arqaý bolǵan tól tarıhymyzdy keńinen nasıhattaýda mýzeılerdiń atqaratyn qyzmeti zor. Osy oraıda Jambyl oblystyq tarıhı-ólketaný mýzeıiniń bólimi Sarysý aýdandyq T.Maqashev atyndaǵy tarıhı-ólketaný mýzeıi týraly sóz qozǵaǵandy jón kórdik. Atalmysh mekeme 1978 jyly Sarysý aýdanynyń qurylǵanyna 50 jyl tolý qarsańynda ashylǵan bolatyn.

1992 jyly 20 qyrkúıekte Sarysý aýdanynyń ákimi Á.Kópbergenovtiń sheshimi boıynsha Sarysý aýdanyna kóptegen eńbegi sińgen azamat, eńbek ardageri T.Maqashevtiń esimi berildi. Búgingi kúni Sarysý aýdandyq T.Maqashev atyndaǵy tarıhı-ólketaný mýzeıinde «Kóne dáýir», «Yqylas Dukenuly», «Tabıǵat», «Uly Otan soǵysynynan keıingi kezeń». «Etnografıa», «Mádenı aǵartý jáne óner» zaldary halyqqa qyzmet kórsetýde. Mýzeı qorynda 5000-ǵa jýyq jádiger bar.

-Ótkenge kóz júgirtsek, bul murajaı 1978 jyly burynǵy Iý.Gagarın, qazirgi B.Kárıev atyndaǵy kóshedegi aýpartkomnyń eski úıinde ashyldy. Murajaıdy alǵash osy kóshege keıinnen esimi berilgen eli úshin eren eńbek etken atpal azamat Bolatbek Kárıev basqardy. Sonda men alǵashqylardyń biri bolyp ákem Dosjannyń qoldan jasaǵan, tirshiliginde tutynǵan jádigerge aınalǵan baǵaly zattaryn murajaıǵa ótkizdim. Qazir sol ákemniń kózindeı bolǵan zattar murajaıda saqtaýly. Meniń murajaıda nemere-shóberelerimdi ertip jıi bolyp turýym ádetke aınaldy.

Murajaı 1983 jyly qazirgi eki qabatty úıge kóshirildi. Uzaq jyldar aýdandyq gazettiń redaktory bolǵan Tóken Maqashev aǵaı murajaıǵa basshylyq jasaǵanda kóp is tyndyryldy. Murajaıdyń tarıhy molyǵa tústi. Halqy ol kisiniń murajaı jumysyn jandandyrýdaǵy eren eńbegin joǵary baǵalady. Ómirden ozǵan soń murajaıǵa esimi berildi.

Odan soń murajaıǵa Raıymqul Rahymjanov, Ábıirbek Ahmetbekov sekildi elge, jurtqa tanymal abzal azamattar jetekshilik etti. Murajaı jumysyn jaqsartýda bul kisiler de aıtýly úles qosty. Osy tusta meniń qurmetti eńbek demalysyna shyǵýyma sáıkes etken eńbegimdi elegen bolýy kerek, alǵan marapat orden, medal, maqtaý qaǵazdarymdy aldyryp, murajaıǵa qoıdyrdy. Bul úshin alǵysym sheksiz.

Murajaı eksponattarynyń molaıa túsýine aýdan jurtshylyǵy da úles qosýda. Árkim sırek kezdesetin jádigerlerdi tapsyrýda. Men de aýdannyń 85 jyldyq mereıtoıyna oraı ákemniń ózi qoldan jasap paıdalanǵan dombyrasyn, anamnyń soǵys jyldary jyly kıim toqýǵa úles qosqan urshyǵyn, keste bizin ótkizdim,-deıdi Sarysý aýdanynyń Qurmetti azamaty Altyn Dosjanova.

Murajaıdy aýdannyń tamyrly tarıhynan syr shertip tur deýge bolady. Aýdannyń burynǵy jáne búgingi kúniniń tynys-tirshiliginen syr shertedi. Keńes ókimeti tusynda aýdanymyzdyń qalaı qurylǵany, aýdan

halqynyń qıyn kezeńder asharshylyq, saıası qýǵyn-súrgin, Uly Otan soǵysy jyldaryndaǵy bastan keshken qaıǵy-qasireti, janqıarlyq erlikteri jáne eńbekterimen osy murajaıda tolyq tanysýǵa tolyq múmkindik bar. Sondaı-aq, týǵan jeri, eli úshin eńbek etken aıtýly tulǵalar jaıly derekter, el ishinen jınalǵan baǵasy altynnan qymbat jádigerler ótken kúnderdiń belgisi men kózindeı bop tur. Bir qýanarlyǵy mádenı qundylyǵyn joǵary jádigerler men san alýan tarıhı qujattardyń moldyǵy bolyp otyr. Osy oraıda aıtarym aı sanap kóbeıe túsken qundy zattarǵa murajaıdyń tarlyq etip otyrǵandyǵy. Aldaǵy ýaqytta aýdanymyzdyń qymbat tarıhyn pash etken murajaıǵa keń de eńseli ǵımarat berýde oılandyratyn ózekti máselege aınalǵandaı.

Murajaıdy aralap, tanysqanda aýdan shejiresimen tanysqandaı kúı keshesiń. Aýdanymyzdyń tarıhy, aýyl-aımaq, eldi mekenderimizdiń ornalasqan jer kartasy, kórneki oryndar, qyl qalam sheberleri salǵan sýretter, ań, qus beıneleri, Kúltóbedegi tabylǵan dúnıeler kózge jyly ushyraıdy. Sondaı-aq, 1941-1945 jyldary aralyǵynda Otan úshin ot keshken azamattarymyzdyń, tylda eńbek etken erler men analar, balalarǵa arnap arnaıy buryshtar ashylǵan. Uly kúıshi Yqylas Dúkenulynyń ómiri, shyǵarmalaryna arnalǵan derekter de mol.