Praımerızge úmitkerler partıalastarymen onlaın jáne betpe-bet kezdesýler ótkizip, belsendi túrde óz baǵdarlamalaryn usynýda. Bul týraly Nur Otan partıasynyń hatshysy Álibek Áldeneı áleýmettik jelidegi paraqshasynda jazdy.
"Praımerızdiń úgit-nasıhat kezeńi ótip jatqanyna bes kún boldy. Aldyn ala talqylap, usynystar engizý úshin óńirlerdiń saılaýaldy baǵdarlamalaryn qamtyǵan 216 joba jarıalandy. Úmitkerler partıalastarymen onlaın jáne betpe-bet kezdesýler ótkizip, belsendi túrde óz baǵdarlamalaryn usynýda. Munyń bári el azamattarynyń arasynda erekshe qyzyǵýshylyq týdyryp jatqany baıqalady. Biri úmitkerlerge sáttilik tilep, qoldaý bildirip jatsa, endi biri kúmándanyp, syn aıtýda.
Mundaı belsendilik quptaıtyndaı jaǵdaı. Saıasattyń negizi – mámilegerlik. Túrli oı-pikirlerdiń tartysty básekesinde ǵana keleli oı, kemel ıdeıalar týyndaıdy. Muny saıasattyń, demokratıanyń shynaıy qaǵıdasy der edim.
Endi praımerızge qatysty týyndap jatqan birqatar saýaldarǵa jaýap berip ótsem deımin.
Birinshi. Praımerız – partıanyń ishki jumysy jáne ol «Nur Otan» partıasynyń ishki qujattaryna negizdelgen. Elimizdegi kez kelgen saıası partıa osy sekildi praımerız ótkizýge quqyly.
Qazirgi tańda praımerız ótkizý tártibi qazaqstandyq zańnamada arnaıy bekitilmegen. Jalpy, bul – keń taralǵan halyqaralyq tájirıbe. Aıtalyq, Kanadada, Fransıada, Italıada, Ońtústik Koreıada, Meksıkada, Irlandıada partıalar praımerız ótkizýdiń mehanızmin, qaǵıdalary men ádis-tásilin ishki qujattar negizinde ózderi ázirleıdi.
Praımerızdi qarjylandyrý máselesine taǵy da toqtala keteıin. Barlyq uıymdastyrý shyǵyndaryna partıanyń óz qarajaty jumsalady, onyń ishinde múshelik jarnadan túsken. Al úmitkerler úgit-nasıhat jumystaryn óz qarjysyna uıymdastyrady.
Ekinshi. Búginde «Nur Otan» partıasy elimiz boıynsha 835 myńnan astam adamdy biriktirip otyr. Partıa ashyq ta jarıaly básekede naǵyz joǵary deńgeıli kandıdattardy iriktep alýǵa múddeli. Biz partıalastarymyz úshin praımerızge qatysty barlyq rásimderdiń túsinikti ári qoljetimdi bolǵanyn qalaımyz. Eń bastysy, qatysýshylardyń báriniń múmkindigi teń bolýy tıis.
Osy oraıda, partıanyń jarǵysy men maqsat-mindetterine negizdelip praımerız ótkizýdiń arnaıy Erejeleri ázirlengen bolatyn. Ol aımaqtyq aktıvterde jan-jaqty talqylaýlardan ótip, partıanyń Saıası keńesinde daýys berý arqyly bekitildi.
Úshinshi. Pandemıaǵa baılanysty praımerızde elektrondy daýys berý tártibi engizildi. Barlyq táýekelderdi saralaı kele partıa quqyqtyq jáne tehnıkalyq máselelerdi ońtaılandyrdy. Banktegideı JSN men telefon nómirine baılanystyra otyryp SMS habarlama alý arqyly tekserý júıesi engizildi.
Aqparattyq-kommýnıkasıa tehnologıalaryna basymdyq berilip otyr. Partıalastarmen kezdesý, debattar kóbine onlaın formatta ótedi. Saqtyq úshin kúndelikti qolǵap, maska, antıseptıkter qoldanylady. İs-sharalar jeldetiletin bólmelerde, áleýmettik ara-qashyqtyqty saqtaý arqyly ótýde. Elimizdiń Bas sanıtarlyq dárigeriniń maquldaýymen tıisti reglament qabyldandy.
Tórtinshi. Partıaishilik irikteý ótkizý kezinde partıaǵa úgit-nasıhat júrgizýge qandaı da bir basymdyq berilip, saılaý zańnamasyna qaıshy keletin jaıttar jaıly pikirler aıtylýda. Bul quqyqtyq jaǵynan jańsaq pikir der edim. «Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy saılaý týraly» QR Konstıtýsıalyq zańynda kórsetilgen normalar, onyń ishinde BAQ-ta úgit-nasıhat júrgizýge teńdeı quqyq beretin talap memleket bekitken saılaý naýqany kezinde ǵana kúshine enedi. Ári onyń tártibi zańda anyq kórsetilgen. Bul másele jóninde QR Bas Prokýrorynyń orynbasary Marat Ahmetjanov 8 qyrkúıekte Ortalyq komýnıkasıalar qyzmetinde ótken brıfıńte egjeı-tegjeıli túsindirip bergen bolatyn.
Aqparat quraldary saıası partıalardyń qyzmeti men basqa da máseleler jóninde olardyń saıası belsendiligine, taqyryptardyń ózektiligi men óz aýdıtorıasyn qyzyqtyratyn máselelerge qaraı aqparattandyratyny anyq. Sol úshin partıalar tek saılaý kezinde emes, barlyq kezde de turaqty ári júıeli jumys isteýi kerek.
Praımerız ótkizý arqyly «Nur Otan» keń aýqymda qoǵamdyq dıskýssıa qura bildi. Búginde bıliktiń zań shyǵarýshy jáne ókiletti organdarynyń tıimdiligin arttyrý máselesi óte ózekti bolyp otyr. Bul turǵyda elimizdegi jetekshi saıası kúsh retinde «Nur Otan» partıasynyń jańa kóshbasshylardy anyqtap, tyń ıdeıalardy usynýǵa múmkindigi mol ekeni sózsiz. Praımerızge qatysyp jatqan adamnyń sany osyǵan naqty dálel bola alady. Kóptegen azamattar osy úshin partıa qataryna kirdi, onyń ishinde basqa partıadan aýysqandary da bar.
Praımerızdiń úgit-nasıhat kezeńi áli úsh aptadan astam ýaqyt ótkiziletin bolady. Olar mazmundy ótip, qoǵam men naqty óńirler boıynsha ózekti máselelerdi talqylaýǵa múmkindik týǵyzady degen senimdemin.
Sondaı-aq, Feısbýk arqyly barshańyzdy óńirlerdiń saılaýaldy baǵdarlamasyn qamtyǵan 216 joba boıynsha belsendi túrde pikir bildirýge shaqyramyn (https://primaries.kz/page/programmy-regionov). Atalǵan jobalar árbir aýdan, qala, oblystyń aldaǵy bes jylǵa josparlanǵan damý baǵytyn aıqyndaıdy.
Jurtshylyqpen belsendi keri baılanys bul jobalardy jan-jaqty tolyqtyrýǵa, qordalanǵan máselelerdi barynsha qamtýǵa jáne utymdy sheshim qabyldaýǵa múmkindik beretini anyq" delingen áleýmettik jelidegi paraqshasynda.
