Zaman ózgerdi. Álem astań-kesteń. Burynǵy qundylyqtarmen ómir súrý múmkin bolmaı qaldy. Oılamaǵan oqys oqıǵalar kóbeıýde. Ásirese, bosqyndar máselesi ótkir túrde kúntártibine qoıylýda. Ádette adam quqyn kóp aıtatyn Eýropa bosqyndar tasqynynyń aldynda ne isterin bilmeı daǵdaryp qaldy. AQSH 10 myń bosqyn qabyldaımyz dedi. Ol ne bolady!? Dúnıejúziniń nazary tabıǵı resýrstary mol, jeri keń elderge qaraı burylýda. Bizge de tyqyr taıady. Ulttyq arnanyń búgin habarlaýynsha bizdiń elge de bosqyndar kele bastapty. 2009 jyly «Halyqaralyq bosqyndar týraly zańǵa» qosylyppyz. BUU-diń bosqyndar týraly basqarmasy bizde jumys isteıdi eken. Ulttyq arna qazirge deıin 600-den astam bosqyndy qabyldaǵanymyzdy, olardyń bir jyl bosqyn mártebesin ala turyp, odan ary Yqtıar hatqa (turaqty turýǵa) qol jetkizetindigin, muny álemde beıbitshilik pen turaqtylyqtyń jáne ultaralyq kelisimniń besigi bolyp otyrǵan elimizdiń syndarly saıasatynyń jemisi retinde maqtanysh etti. Ókinishke oraı, bosqyn bolyp kelgender bir aýyz qazaq tilin úırenbepti. Tilshiniń suraǵyna túgeldeı oryssha jaýap berdi (Zań boıynsha orys tili ultaralyq qatynas tili bolǵasyn, qazaq tili ol fýnksıany atqara almaıtyndyqtan sóıtedi de).
Teledıdardy kórip otyryp, esime eriksiz syrttaǵy aǵaıyndar oraldy. Bizdiń úkimettiń bosqyn ekesh bosqynmen de kelisimshildigi nege qazaqqa kelgende keri baǵýshylyq bolyp qalatynyna qaıran qaldym. Áıtpese, bizdiń úkimet pen parlamentke syrttan óz aıaǵymen oralǵan qandastarǵa qolaılylyq jaratý máselesin sonshalyq oılanatyndaı ne boldy. Qylaıaǵy bosqynǵa beriletin jeńildik te joq eken ǵoı kelgen qazaqqa! Jaman aıtpaı jaqsy joq. Osylaı, qazaqtardy shekaranyń syrtynda qaqpaılap, kelgenderin kóp kórip, kózge túrtki qylyp otyrǵanda elimizge basa-kóktep entelegen (erteń orys bolyp shyǵa keletin) qalyń qara tobyr qaptap kete me dep qorqamyn. Sóz uqpaıtyn «aýyldan kelgen», «sapasyz», juqsyz buzaqynyń kókesin sonda kórip júrmeıik.

Tursynhan Zákenuly, L. N Gýmılev atyndaǵy EUÝ  profesory

«Facebook» paraqshasynan