Buryn negizinen oryssha sóıleıtinder ana tiline kóbirek kóship, ózgelerdi solaı isteýge úndeıtin bolǵan. Tipti Lvov qalasynyń ortalyǵyndaǵy restorandardyń birinde "Qymbatty ýkraın halqy! Biz ýkraın jerinde ómir súrip, ýkraın nanyn jep otyrmyz. Olaı bolsa, okýpanttyń tilinde emes, ýkraın tilinde sóıleıik. Ýkraına jasasyn, Ýkraın qarýly kúshteri jasasyn" dep jazylǵan taqtaısha ilýli tur.

Jýyrda Ýkraına prezıdenti Vladımır Zelenskıı Reseıdiń ózi Ýkraına aýmaǵynda derýsıfıkasıa júrýi úshin bárin jasap jatqanyn, bul – Reseıdiń ózin kórge tyǵatyn saıasatynyń bir kórinisi ekenin málim etken.

Naýryzdaǵy zertteý nátıjesinde ýkraındyqtardyń 76 paıyzy ýkraın tilin óziniń ana tili dep esepteıtini (on jyl buryn bul kórsetkish 57 paıyz bolǵan), suralǵandardyń 83 paıyzy ýkraın tili eldegi jalǵyz memlekettik til bolýy kerek sanaıtyny belgili bolǵan.

Saýalnamany júrgizgen "Reıtıń" áleýmettik qyzmet dırektory Alekseı Antıpovıch ýkraındyqtardyń ana tiline qaraı betburysy sońǵy aıdaǵy fenomen emestigin aıtady.

Onyń sózinshe, 2005 jyly Vıktor Iýshenko prezıdenttikke kelgende onyń oponentteri endi "ýkraınızasıa kúshtep júrgiziledi" deı bastaǵan. Onyń tusynda ýkraın tili men mádenıetin qoldaýǵa arnalǵan keıbir áreketter shynymen de jasalǵan. Alaıda bul orys tiliniń qoldanys aıasyn keńeıtýdi qalaıtyndardy biriktire túsken. 2010 jyly bılikke proreseılik Vıktor Ianýkovıch kelgende el baǵyty qaı jaqqa qaraı oıysyp bara jatqanyn baıqaǵan ýkraındyqtar ana tilinde kóbirek sóıleı bastap, 2012 jyly ýkraın tilin ana tili dep esepteıtinder sany 5 paıyzǵa artqan.

2014 jyly Ianýkovıchtiń elden ketýi, Qyrym anneksıasy, Donbasstaǵy konflıkt kezinde joǵarydaǵy sıfr ýkraın tiliniń paıdasyna qaraı taǵy 10 paıyzǵa artqan. Oǵan bir jaǵynan qarapaıym arıfmetıka da sebep bolǵan. Óıtkeni Qyrymda turatyn eki mıllıon, Donbasstaǵy úsh mıllıon orystildi adam Ýkraınadan bólinip qaldy.

Odan bólek, ýkraın bıligi ýkraın tilin qoldaıtyn birqatar zań qabyldaǵan. Oǵan saı, ýkraın tili bilim, jarnama, baspa, qyzmet kórsetý tiline aınala bastady.

Zelenskııdiń tusynda til saıasatyna ózgeris engizilmegendikten, jumsaq ýkraınızasıa jalǵasa bergen.

– Sońǵy birjarym aıdaǵy jaǵdaı azamattardy ýkraın tili jalǵyz memlekettik til bolýǵa tıis degen oı tóńiregine toptastyra tústi. Tipti bundaı kózqaras eldiń shyǵysynda da basym. Jýyq aralyqta bir tilge kóshý nıetin orystildi ýkraındyqtardyń úshten biri, qostildi azamattardyń úshten ekisi qoldap otyr, – deıdi áleýmettanýshy.

Derekkóz: VVS