Serpindi ósý, jańa jobalar, bıznestiń tabysty damýy jáne belsendi ınvestısıalyq qyzmet — mine, sońǵy birneshe jylda Abaı oblysyn sıpattaýǵa bolatyn basty kórsetkishter, bul týraly búgin oblystyq máslıhat sesıasynda Danıal Ahmetov aıtyp berdi.

Shynynda da, aımaqqa kiretin qalalar men aýdandardyń ekonomıkasy turaqty ósýdi kórsetedi. 2015 jyldan bastap ónerkásip óndirisiniń kólemi 5 ese , Agrosektor 2,4 ese ósti. Shyǵys Qazaqstan oblysynyń basshysy atap ótkendeı, 7 jyl ishinde qurylǵan Abaı oblysynyń qalalary men aýdandaryna 2,1 trıllıon teńge jumsaldy. Oblystyq jáne respýblıkalyq deńgeıdegi aýqymdy jobalar iske asyryldy.

Eger ónerkásip týraly aıtatyn bolsaq, onda 2017 jyly Aqtoǵaı KBK óz jumysyn bastady. 2021 jyly zaýyt keńeıtildi. Katodty mys óndirý jylyna 25-ten 50 myń tonnaǵa deıin ulǵaıdy. Jobaǵa salynǵan ınvestısıalar 760 mıllıard teńgeni qurady. Búgingi tańda Aqtoǵaı KBK-mys óndirýdiń aldyńǵy qatarly, eń zamanaýı tehnologıalary qoldanylatyn álemdik deńgeıdegi kásiporyn.

Abaı óńiriniń taǵy bir ónerkásiptik alyby-jylyna 2 mıllıon tonna quramynda altyn bar ken shyǵaratyn Baqyrshyq taý-ken baıytý kombınaty. Jobanyń ınvestısıalyq qorjyny - 134 mıllıard teńge. 2021 jyly Semeıde qýattylyǵy jylyna 300 myń tonna shıkizat bolatyn ósimdik maılaryn óndiretin maı ekstraksıalyq zaýyt iske qosyldy. Jobanyń quny 7,9 mıllıard teńge.

Oblys ákimi atap ótkendeı, 2025 jylǵa deıin Abaı óńirinde quny 1,1 trıllıon teńge bolatyn taǵy 25 iri jobany iske asyrý josparlanǵan. Áleýmettik tıimdilik - bul 7 myńǵa jýyq jumys ornyn ashý. Jeti jyl ishinde ( 2015-2022 jj.) Semeı óńiriniń ınvestısıalyq belsendiligi aıtarlyqtaı ósti. Respýblıkalyq jáne oblystyq búdjetten beriletin transfertter somasy 353 mıllıard (respýblıkadan - 200, oblystan - 153) teńgeni qurady. Olar bilim berýdi, densaýlyq saqtaýdy, turǵyn úı jáne jol qurylysyn, komýnıkasıalardy, mádenıet pen sportty damytýǵa baǵyttalǵan. Osy jyldar ishinde birde-bir sala nazardan tys qalǵan joq.

Semeıdi jylýmen qamtamasyz etý salasynda úlken progres baıqalady, al bul másele ondaǵan jyldar boıy sheshilmeı, ótkir turǵan máselederdiń biri edi.

Óńirde turǵyn úı qurylysy qarqyndy damyp keledi, qurylys uzaq jyldar boıy "toqtaýǵa" qoıylǵanyn eskere otyryp, qazir kórsetkishter tań qaldyrady jáne qýantady, mysaly, ótken jyly ǵana 326 myń sharshy metr turǵyn úı paıdalanýǵa berildi (oblys kóleminiń 54% - y). Qalalyq ortanyń zamanaýı talaptaryna jaýap beretin "Qaraǵaıly" jańa turǵyn aýdany paıda boldy. Shaǵyn aýdanda odan ári qurylys úshin barlyq qajetti áleýmettik-turmystyq ınfraqurylym salynǵan.

Halyqaralyq aýqymdaǵy is-sharalar ótkizilip jatqan biregeı kópfýnksıonaldy sporttyq-mádenı keshen salyndy.

Munda erekshe qajettilikteri bar adamdar úshin 150 oryndyq zamanaýı ońaltý ortalyǵynyń qurylysy júrip jatyr. Kelesi jyly áleýmettik nysan jumys isteı bastaıdy. Áleýmettik nysandar taqyrybyn jalǵastyra otyryp, Abaı oblysynda sońǵy jyldary 20 mektep, 4 balabaqsha, 3 stýdenttik jataqhana, 13 sporttyq jáne 4 mádenı nysan salynǵanyn atap ótken jón.

Densaýlyq saqtaý salasyna erekshe kóńil bólinýde. Semeıde ıadrolyq medısına ortalyǵy ashyldy, onda Elimizdegi alǵashqy Radıonýklıdtik terapıa bólimshesi iske qosyldy. Osy jáne basqa da jobalar óńir halqyn sapaly medısınalyq qyzmetpen qamtamasyz etip qana qoımaı, medısınalyq týrızm sıaqty baǵytty damytýǵa múmkindik beredi.

7 jyl ishinde oblystyq jáne aýdandyq mańyzy bar 865 km jol 19,6 mlrd.teńgege, sondaı-aq qalanyń 223 km kóshe-jol jelisi 17,9 mlrd. teńgege jóndeldi.

Semeı qalasy áýejaıynyń ǵımaraty uzaq ýaqyt turyp qalǵannan keıin kúrdeli jóndeýden ótip, 2018 jyly ushý-qoný jolaǵy qaıta salyndy. Oǵan 10,7 mlrd.teńge ketti. Búgin qalanyń áýe aılaǵy jazýshy jáne aǵartýshy Abaı Qunanbaıulynyń esimimen atalady.

Tek ótken jyldyń ózinde, Danıal Ahmetov atap ótkendeı, Semeı óńirinde 327 aýyldyń 290-y ortalyq sýmen jabdyqtaýǵa qosylǵan, bul 88,7% - dy qurady. ( 2015 jyly bul kórsetkish 42% bolǵan). Abaı oblysy óz ekonomıkasynda búdjetten tys qarajatty da belsendi paıdalanady – MJÁ aıasynda iske asyrylyp jatqan jalpy somasy 16,7 mıllıard teńge bolatyn birqatar jobalar bar. Eýropa Qaıta Qurý jáne damý banki jelisi boıynsha ulttyq valútamen 13 mlrd. teńgege 4 iri joba jumys isteýde. Sýmen jabdyqtaý jáne sý burý júıelerin jańǵyrtý júrip jatyr, qazirgi zamanǵy kósheni jaryqtandyrý jáne "Sergek" beınetirkeý júıesi ornatyldy. Aldaǵy bolashaqqa josparlarda - QTQ basqarý júıesin jańǵyrtý.

Týrızmdi damytý salasynda sońǵy jyldary Alakól kóli jaǵalaýynyń ınfraqurylymyn jaqsartýǵa erekshe kóńil bólindi. Birneshe jyl ishinde ol túbegeıli ózgerdi: kireberis jáne ishki joldar jóndeldi, kóldiń jaǵalaýy abattandyryldy, saýda pavılondary bar "Arbat" serýendeý aımaǵy, 3700 oryndyq kórermender alańy bar ashyq konsert alańy salyndy. Endi munda halyqaralyq deńgeıdegi mýzykalyq festıválderdi ótkizýge bolady.

Týrısik maýsymǵa qaraı Úrjar aýyly áýejaıynyń ushý-qoný jolaǵyn qaıta jańartý aıaqtalýda, bul Shyǵys Qazaqstan úshin ǵana emes, el úshin de "Jumyspen qamtýdyń jol kartasy" basym jobasy. Áýe aılaǵy Embraer, Bombardier jáne basqa klasstaǵy borttardy qabyldaı alady. Osynyń bári týrızmdi damytýǵa jańa serpin beredi.

Mańyzdy jobalardyń biri – "Qońyr Áýlıe" úńgirin qalpyna keltirý jáne abattandyrý. Munda jaryq berilip, yńǵaıly aǵash tuǵyrlar jabdyqtalǵan, týrıser demalatyn oryndar bar. Aýqymdy qaıta qurýdan keıin "Jıdebaı-Bórili" murajaıy ǵylymı-tanymdyq ortalyqqa aınaldy, qazir bul zamanaýı keshen, onda tek ekspozısıalar ǵana emes, digital-tehnologıalar da paıdalanylady.

2020 jyldan bastap Memleket Basshysy Qasym-Jomart Kemeluly Toqaevtyń tapsyrmasy boıynsha Semeıde qarjylandyrý kólemi 260 mlrd.teńgeni quraıtyn qalany áleýmettik-ekonomıkalyq damytýdyń besjyldyq keshendi jospary iske asyrylýda. Danıal Ahmetov atap ótkendeı, bir jyldyń ishinde 107,1 mlrd.teńge somasyna jobalar iske asyryldy. (Barlyq josparlanǵan kólemniń 41%). Abaı óńiri jetken jetistikterimen toqtap qalmaıtyny qýantady, bıylǵy jyly Semeıdegi avtojol kópirin qaıta jańartý júrgiziledi – jobanyń quny 30,1 mlrd.teńge.

Semeı qalasynyń aınalma jolynyń qurylysy boıynsha qujattar daıyndaldy. Qýattylyqty arttyrý úshin "ortalyq" jáne "Ǵabbasov" qazandyqtaryn qaıta jańartý jalǵastyrylady. 2025 jylǵa deıin "Óskemen – Semeı" jáne "Qalbataý-Maıqapshaǵaı" joldary halyqaralyq mańyzy bar basym jobalardy qaıta jańartýdy aıaqtaý josparlanýda. Tek Semeı ǵana emes, sonymen qatar Abaı oblysynyń quramyna kiretin basqa da aýdandardy sýmen jabdyqtaý jáne jylýmen qamtamasyz etý boıynsha ınfraqurylymdyq jobalar daıyn.

Búgin oblystyq máslıhattyń kezekten tys sesıasynda Danıal Ahmetov depýtattarǵa jumysy úshin alǵys aıtyp, halyq qalaýlylary óz oblysy men eliniń ıgiligi úshin odan ári jumys isteıtinine senim bildirdi.