بۇگىن "ارمان" كينوتەاترىندا «شال» دراماسىنىڭ جۋرناليستەرگە ارنالعان تانىستىرىلىمى ءوتتى. شاكەن ايمانوۆ اتىنداعى «قازاقفيلم» اق شىعارعان ءفيلمنىڭ تانىستىرىلىم كەشىندە ءبىز ويلاعانداي رەتكى كينوماندار عانا ەمەس، بارشا جۇرتشىلىق جينالىپتى.
فيلم ەرنەست حەمينگۋەيدىڭ «شال مەن تەڭىز» حيكاياسى جەلىسى بويىنشا تۇسىرىلگەن. ءتۇسىرىلىم 2011 جىلدىڭ اقپان ايىندا باستالعان ەدى. وسى جىلدىڭ باسىندا ءتۇسىرىلىمى بىتكەن فيلمدە باستى كەيىپكەرلەردىڭ ءرولىن اكتەر ەربولات توعىزاقوۆ پەن ورىنبەك مولداحاندار سومدادى.
سيۋجەت
سيۋجەتتىك جەلىگە كەلسەك، جاپان تۇزدە كوپتى كورگەن قاسىم شال مەن ونىڭ نەمەرەسى ەراسىل اناسىمەن بىرگە ءومىرىن ءسۇرىپ جاتقان كورىنىستەن باستالادى. ءفيلمنىڭ قىزىعى قاسىم شالدىڭ فۋتبولدى ءولىپ سۇيەتىن جانكۇيەر ەكەنىمەن قىزدى. يسپانيا فۋتبول ليگاسىن ءمۇلت جىبەرمەي كورەتىن شالدىڭ نەمەرەسى جاڭا زاماننىڭ ۇرپاعى. ونىڭ اقىل-وي ءۇردىسى تىپتەن بولەك. جايماشۋاق جاز دا ءبىتىپ ارتى كۇزدىڭ ىسقىرىق بورانى ءوز قاھارىنا مىنە باستاعان شاقتا كورشىسى يسابەك قوناق اقىسى رەتىندە قولقا سالادى. ول ءوز دوستارىمەن بىرىگە اراق ءىشۋ ماقساتىندا قاسىم شالعا ءوز اتارىن بەرىپ، قىستاۋعا جونەلتەدى. «مەن ۇرلىققا شىققان ءتۇنى اي جارىق بوپتى» دەي مە... ايتەۋىر «قىرسىق» شالدىڭ تۋرا الدىنان اقىرىپ تۇرىپ قارلى بوران شىعادى ەكەن عوي. ءۇش كۇن بويى جاپان تۇزدە قوس جاۋ: قاسقىر مەن بوران تورعان كەزدە شالدىڭ شاراينا اقىلى ارى اۋىپ، جىندى بولۋعا اينالادى.
مازاردا تۇنەگەن، جىڭعىلدان قورشاۋ جاساپ، وت تۇتاتقان، تاستاندى ۇيدە قوي ءجۇنىن تۇتاتقان كەزدىڭ بارلىعى دا باستى كەيىپكەرىمىزدىڭ جۇيكەسىن جەپ بىتىرگەن. فيلم بارىسىندا ولگەن قاسقىرلار مەن وڭگەرىلگەن قويلاردىڭ قۇنى قايدا دەگەنبىز. بەكەر ەكەن. كەيىنگى ەرمەك تۇرسىنوۆتىڭ بۇل ايلاسى ءبىزدى الداپ سوققان ەكەن – ەشقانداي دا جانۋار بۇل فيلم بارىسىندا زالال كورمەگەن بولىپ شىقتى! ءايلا-تاسىلى كوزىمىزدى الداعان رەجيسسەردىڭ بىلىكتىلىگى دەدىك.
ارمەن قاراي، جاقسىلىقتىڭ وتەۋى الداعى ومىردە، تىرشىلىكتىڭ تەمىرقازىعى – ار-ۇيات، ابىروي-بەدەل، قاناعات سابىر دەپ ۇققان زاماننىڭ ەسكىلىگى مەن جاڭالىعى تارتىس بارىسىن تەرەڭدەتە ءبىلدى. قاريانىڭ قار-بورانداعى قاسقىر قۇرتقامەن الىسۋ ستراتەگياسى ءوز جەمىسىن بەردى. تاحاۋي احتانوۆتىڭ «بوران» شىعارماسىنا ۇقساستىعىن بىلاي قويعاندا، تۋرا سول تۋىندىنىڭ ەكرانيزاسيالانعان (الدە درامالانعان دەسەك تە بولادى) نۇسقاسىن كورىپ وتىرعانداي بولعانىمىزدى جاسىرمايمىز. قاسبولات... كەشىرىڭىز... قاسىم شالدىڭ نەمەرەسى ەراسىل ەرلەدى. امالى تاۋسىلعان اتاسىنىڭ جاپانداعى داۋىسىن سەزگەندەي بولىپ، ول جاتقان جەرگە دەيىن بەلگىسىز ءبىر قايسەت ارقىلى تاۋىپ الادى. مىنە، ءدال وسى رەتتە ءفيلمنىڭ تارتىسى باسەڭدەي بەرەدى. ءۇرپيىسىپ، جاقتاسىپ وتىرعان كوڭىلىمىز بوساي، ارقامىزدى جازىپ كەڭ دەمالدىق. قۇرتقا دا كامەرا وبەكتيۆىندە ءوزىنىڭ شەبەر اكتەر بولا بىلەتىندىگىن دالەلدەپ بەردى.
اقپارات
قاسقىرمەن ارپالىس سۋرەتتەرى وتە قيىن بولعاندىعى بەلگىلى بولدى. رەجيسسەردىڭ ايتۋى بويىنشا، 10-15 قاسقىردى رەسەيدىڭ بريانسك قالاسىنان ارنايى الدىرىلىپتى. قاسقىرلاردىڭ اكتەرمەن الىسۋ ءساتى دە ەشقانداي دۋبلەرسىز وتكەن ەكەن. رەجيسسەر باسىندا فيلمگە ءاسانالى ءاشىموۆتى باستى رولگە ۇسىنىپتى. ءبىراق سەنارييدىڭ كۇردەلى بولعانى سەبەپتى بۇل فيلمگە ءاسانالى ءاشىموۆ تۇسپەگەن ەكەن. ال باس رەجيسسەر ەرمەك تۇرسىنوۆ جۋرناليستەردى ءبىر شوشىتىپ الدى. «كەلىن» كينوفيلمىن ول قازاقتىڭ بايىرعى تاريحى دەپ ايتىپ سالدى. ال "شال" ءفيلمى ءبىزدىڭ، قازاق جۇرتىنىڭ بەرگى تاريحى ەكەن. ارمەنگى جاعىن ءوزىڭىز ويلانىپ، ساراپقا سالا جاتارسىزدار...
ەرمەك تۇرسىنوۆ، رەجيسسەر:
- كينو حالىققا ارنالعان. بۇل كينونىڭ بيۋدجەتى – 1،5 ميلليون بولعانىن ايتا الامىن. كوپتەگەن قويىلىپ جاتقان سۇراقتاردىڭ ىشىندە تاحاۋي احتانوۆتىڭ «بوران» رومانىنىڭ جەلىسىنە ۇقسايتىنىن ايتىپ جاتىر. ءبىراق مەن ول شىعارمانى وقىعان ەمەسپىن. ال قويدىڭ ءجۇنى جانا ما، جانباي ما، مەن ونداي كىشكەنتاي دەتالدارعا نازار اۋدارمايمىن. «كەلىن» كينوفيلمىنەن كەيىنگى بۇل «شال» تۋىندىسى مەنىڭ شىعارماشىلىعىمنىڭ جارقىن بەلگىسى. بۇدان كەيىن ەندى «كەنجە» اتتى ءفيلمدى دايىنداپ جاتىرمىز.
ەربولات توعىزاقوۆ، اكتەر:
- شىنىمەن دە مەنىڭ تۇڭعىش ءمونورولىم وسى بولدى. 75 ادامنان قۇرالعان ءتۇسىرۋشى توپقا كوپ العىسىمدى ايتامىن. كينونى ءتۇسىرۋ ۇدەرىسى وتە قيىن بولعانىن ايتامىن. مەن «قازاقفيلمدە» 35 جىل ادمينيستراتورلىق قىزمەتتە جۇمىس جاسادىم. ءبىراق كينوستۋديا ديرەكتورى بولعان ەمەسپىن. ءبىر ايعا عانا ءناپاقا تابۋعا بارعانمىن، ءبىراق وسىنشا ۋاقىتقا دەيىن جۇمىس جاساپ كەلدىم.
سلامبەك تاۋەكەل، رەجيسسەر، سەناريست:
- بۇل ەڭ العاشقى اقپاراتتىق كورسەتىلىمى. بۇگىن بىزدە ۇلكەن مەرەكە. قازاقتىڭ ءار ءفيلمى ءبىز ءۇشىن مەرەكە عوي. ديناميكالىق تۇردە دامىپ وتىراتىن جەلىسى ارقىلى كورەرمەن تارتاتىن تۋىندىدا ەربولات توعىزاقوۆتىڭ ەڭبەگى مول. ونىڭ ءتىپتى دەبيۋتى دەسەك تە قاتەلەسپەيمىز. وسى وتە اۋىر ءمونورولدى اكتەر ءوز دەڭگەيىندە كەرەمەت ورىنداپ شىقتى دەپ ايتا الامىن. ەرنەست حەمينگۋەيدىڭ «شال مەن تەڭىز» تۋىندىسىنا كەرەمەت جاۋاپ قايتارعان ءفيلمنىڭ رەجيسسەرى ەرمەك تۇرسىنوۆتى قۇتتىقتايمىن.
ورىنبەك مولداحان، جاس اكتەر:
- مەنىڭ قويلارمەن ەشقانداي "پروبلەمام" بولعان جوق. اتتىڭ ۇستىندە وتىرۋ ونەرى دە قازاق بولعاننان سوڭ بىزگە وڭاي بولدى. ەرمەك تۇرسىنوۆ مەنىڭ اكەم ەمەس، ءبىراق وسى فيلمنەن كەيىن اكەم دەپ ايتا الامىن. ساباقتارىمنان ەشقانداي قيىندىق بولعان جوق. ءوز باسىم فۋتبولعا قاتتى قىزىعامىن. ءارقاشان دا يسپانيا جانە بارسەلونا كومانداسىنا جاقتاسامىن. قالادا وسكەنىممەن، تازا «قازاقباي» اداممىن.
ءسويتىپ، قازاق كينو قورىنا تاعى دا ءبىر ۇلكەن تۋىندى قوسىلدى. كوزىقاراقتى كورەرمەن كوزقاراسىن ءبىلدىرىپ جاتار، ءبىراق قازاقى رۋح پەن قازاقتىڭ ءيىسى شىققان بۇل تۋىندى قازاق كينوونەرىن تاعى ءبىر قادامعا العا باستىردى. اكتەرلەردىڭ كەرەمەت ويىنى مەن قازاقى تىلدە جازىلعان سەناريي ءسىزدى قۋانتپاي قويماس. ەندەشە ەرتەڭنەن باستاپ وسى فيلمگە اسىعىڭىز!
دايىنداعان جانە سۋرەتكە تۇسىرگەن: ارداق قۇلتاي
دەرەككوز: massaget.kz
پىكىر قالدىرۋ