1. سۇندەت قامشى – بالا سۇندەتكە وتىرعىزۋ كەزىنىندە بالا قولىنا قاشى ۇستاتۋ ءداستۇرىن ورىنداۋ بارىسىندا قولدانىلاتىن قامشى ءتۇرىن - «سۇندەت قامشى» دەپ اتايدى.
        2. نەكە قامشى – نەكەلەسۋ راسىمىندە سيمۆولدىق ماعىناسى بار قامشىنى «نەكە قامشى» دەيدى.
       3. باپتاۋ قامشى – ۇيرەتىلگەن مالدى باپتاۋعا ارنالعان قامشىنى - «باپتاۋ قامشى” دەيدى.
      4. بيشىك قامشى – مال قايىرۋعا ارنالعان جەڭىل ءورىمى ۇزىن قامشىنى -«بيشىك قامشى» دەيدى.
       5. شىبىرتقى قامشى – ۇزىن ءورىمدى، مال ايداۋعا ارنالعان، سابى ۇزىن قامشىنى-«شىبىرتقى قامشى» دەپ اتاعان.
       6. تەمىر قامشى – سابى مەن ءورىمى تەمىردەن جاسالىپ، قارۋ رەتىندە قولدانىلعان قامشىنى -«تەمىر قامشى» دەپ اتايدى.
       7. زەر قامشى – كۇمىس نەمەسە التىنمەن بەزەندىرىلگەن ساندىك قامشىنى -«زەر قامشى» دەيدى.
       8. دوم قامشى – ەمدىك ماقساتتا، ۇشىقتاۋ ءۇشىن پايدالانىلاتىن قامشىنى -«دوم قامشى» دەپ اتايدى.
       9. بالاڭ قامشى – بالالارعا ارنالعان، شاعىن ءارى جەڭىل قاتەرسىز قامشىنى - «بالاڭ قامشى» نە «بالا قامشى» دەپ اتاعان.
       10. انا قامشى – ايەلدەرگە ارنالعان نازىك ءارى ءساندى قامشىنى -«انا قامشى» دەيدى.
        11. ۇزبە قامشى – ءورىمى ۇزبەلى بولىپ كەلگەن، اسەم ورنەكتەلگەن قامشىنى -«ۇزبە قامشى» دەيدى.
        12. تارام قامشى – ءورىمى بىرنەشە تارماققا بولىنگەن قامشىنى - «تارام قامشى» دەپ اتاعان.
        13. تارلان قامشى – ەرەكشە تاريحي ورنەگى بار، ۇزاق ساقتالعان سالتاناتتى  ساقا قامشىنى - «تارلان قامشى» دەپ اتاعان.
        14. كەلتە قامشى – قىسقا ءارى جەڭىل قامشى، كوبىنە تۇرمىستا قولدانىلاتىن قامشى ءتۇرىن -«كەلتە قامشى» دەيدى.
        15. شاشاق قامشى – ءورىمىنىڭ نەمەسە سابىنىڭ ۇشىندا شاشاقتارى بار نەمەسە ۇزىن كوپ شاشاقتى قامشىنى -«شاشاق قامشى» دەيدى.
        16. بايگە قامشى – ات بايگەسىندە، بايگەگە مىنگەن بالانىڭ قولىنا ۇستايتىن، بايگە اتىن قامشىلاۋ ءۇشىن قولدانىلاتىن قامشىنى -«بايگە قامشى» دەپ اتايدى.
        17. بيالاي قامشى – قولعاپ ءتارىزدى ەتىپ جاسالعان، قولعا ۇستاۋعا قولايلى قامشىنى -«بيالاي قامشى» دەپ اتاعان.
        18. سوپ قامشى – مال باعۋدا جانە اتقا مىنگەندە قولدانىلاتىن قاراپايىم قامشىنى -«سوپ قامشى» دەيدى.
        19. ايىل قامشى – ايىل-تۇرمانمەن بىرگە جاسالاتىن ءورىمى جۋان ساندىك قامشىنى -«ايىل قامشى» دەيدى.
         20. سالت قامشى – سالت-جورالعىلاردا قولدانىلاتىن ساندىك، سىيعا تارتۋعا ارنالعان قامشىنى - «سالت قامشى» دەگەن.
         21. بۇزاۋ قامشى – بۇزاۋدى قايىرۋعا ارنالعان جەڭل، شاعىن قامشىنى - «بۇزاۋ قامشى» دەيدى.
        22. تۇيە قامشى – تۇيە ايداۋعا ارنالعان ۇزىن ءارى بەرىك سوم قامشىنى - «تۇيە قامشى» دەيدى.
        23. باكى قامشى – سابى باكى رەتىندە قولدانىلاتىن كوپقىزمەتتى قامشىنى -«باكى قامشى» دەگەن.
        24. سارالا قامشى – سبىن سارى مىس قاپتاپ ەرەكشە اشەكەيلەپ جاساعان ساندىك جانە ەمدىك قامشىنى -«سارالا قامشى» دەيدى.
        25. اڭ قامشى – اڭشىلىقتا قولدانىلاتىن جەڭىل ءارى ىقشام، ءورىمى وتكىر قامشىنى - «اڭ قامشى» دەيدى.
         26. كوكپار قامشى – كوكپارشىلاردىڭ ءتوزىمدى، ۇزىن ءورىمدى قامشىسىن -«كوكپار قامشى» دەيدى.
         27. ءۇيىر قامشى – جىلقى ءۇيىرىن قايىرۋعا ارنالعان ءارى ۇزىن ءارى بەرىك قامشىنى -«ءۇيىر قامشى» دەيدى.
         28. بارىمتا قامشى – قارۋ رەتىندە دە ءسان رەتىندە دە قولدانىلاتىن اۋىر قامشىنى - «بارىمتا قامشى» دەگەن.
         29. دويىر قامشى – ءورىمى ۇزىن ءارى جۋان، شىمىر كۇشتى قامشىنى - «دويىر قامشى» دەپ اتاعان.
         30. شوقپار قامشى – سابىنا شوقپار قوسىلعان اۋىر قارۋ رەتىندە قولداناتىن قامشىنى - «شوقپار قامشى» دەيدى.
         31. باسىرە قامشى – ۇل بالانى العاش اشامايعا مىنگىزۋ ءداستۇرىن اتقارعان كەزدە سىيلىق رەتىندە جاسالاتىن ەرەكشە قامشىنى -«باسىرە قامشى» دەپ اتاعان.
         32. ءدۇر قامشى – جازا بەرۋ ءۇشىن جانە ءسان-سالتانات كورسەتىپ، داۋا تۇسكەندە ورتاعا تاستاۋعا قولدانىلاتىن كوپ ءورىمدى قامشىنى -«ءدۇر قامشى» دەيگەن.
         33. جالپاق قامشى – ءورىمى جالپاق بولىپ كەلگەن، ساندىك جانە تۇرمىستىق قامشىنى - «جالپپاق قامشى» دەپ اتاعان.
         34. جىرىم قامشى – بەتىنە جىرىم سالىنعان ورنەكتى قامشىنى - «جىرىم قامشى» دەپ اتايدى.
         35. قويباس قامشى – قوي قايىرۋعا ارنالعان، سابىنىڭ باسىنا قوي باسى ءپىشىنىن كەلتىرىپ جاساعان جەڭىل قامشىنى - «قويباس قامشى» دەپ اتاعان.
         36. تايباس قامشى – سابىنا تاي باسىنىڭ ءپىشىنىن سالىپ، ساندەپ جاساعان، تاي قايىرۋعا ارنالعان شاعىن قامشىنى - «تايباس قامشى» دەپ اتاعان.
         37. قوزى قامشى – سابىنا قوزىنىڭ باس ءپىشىنىن سالىپ، ساندەپ جاساعان قوزى قايىرۋعا ارنالعان جەڭىل ءارى شاعىن قامشىنى - «قوزى قامشى» دەپ اتايدى.
         38. بۇزاۋباس قامشى – سابىنا بۇزاۋ باسىنىڭ ءپىشىنىن سالىپ جاساعان، بۇزاۋ قايىرۋعا ارنالعان قىسقا قامشىنى -«بۇزاۋباس قامشى» دەپ اتاعان.
         39. ب ا ق قامشى – باقسىلىقتا قولدانىلعان، كيەلى دەپ سانالاتىن قامشىنى - «ب ا ق قامشى» دەگەن.
         40. جول قامشى – ساپاردا جۇرگەندە قولدانىلاتىن، باسقا ماقساتقا قولدانبايتىن وتە ءساندى، قىمبات اشەكەيمەن ساندەلگەن  ىقشام قامشىنى - «جول قامشى» دەپ اتاعان.
        41. سەركەباس قامشى – سابىنا سەركەنىڭ باس ءپىشىنىن سالىپ جاساعان، سەركە قايىرۋعا ارنالعان شاعىن قامشىنى -«سەركەباس قامشى» دەپ اتايدى.
        42. جولاي قامشى – جاقىن ارالىققا جول جۇرگەندە، شىعا - شاپپاعا قاجەتتى قاراپايىم قامشىنى -«جولاي قامشى» دەپ اتاعان.
        43. قاتىن قامشى – ايەلدەرگە ارنالعان، نازىك ورنەكتەلگەن نازىك جاسالعان، ءساندى قامشىنى -«قاتىن قامشى» دەگەن.
         44. قىز قامشى – قىزداردىڭ قولدانۋىنا ارنالعان، التىنمەن اپتاپ، كومىسپەن كۇپتەپ ساندەپ جاساعان  ساندىك قامشىنى - «قىز قامشى» دەپ اتاعان.
         45. بۇجىر قامشى – ءورىمى بۇدىرلى، ساندىك نەمەسە قارۋ رەتىندە قولدانىلعان، ۇرعان جەرىن جىرتىپ تۇسىرەتىن ارا ءجۇزدى قامشىنى -«بۇجىر قامشى» دەيدى.
         46. سىلىق قامشى – بەتى جىلتىر، ەرەكشە ساندىك قامشىنى - «سىلىق قامشى» دەيدى.
         47. وراما قامشى – ءورىمى مەن سابى بىلعارىمەن ەرەكشە ورالعان ورنەكپەن جاسالعان قامشىنى -«وراما قامشى» دەيدى.
         48. التىن قامشى – سابى التىنمەن اشەكەيلەنگەن نە ءساپ التىننان ساپ سالىنعان ساندىك قامشىنى - «التىن قامشى» دەپ اتايدى.
         49. كۇمىس قامشى – سابىن ءساپ كۇمىسپەن بەزەندىرىلگەن ساندىك قامشىنى - «كۇمىس قامشى» دەيدى.
         50. مىس قامشى – سابىن ءساپ مىسپەن قاپتاعان ، ادەمى اشەكەيلەرى بار ساندىك قامشىنى - «مىس قامشى» دەيدى.
         51. جەز قامشى – سابى جەزدەن جاسالعان نەمەسە جەزبەن اشەكەيلەنگەن قامشىنى - «جەز قامشى» دەيدى.
         52. تىكەنەك قامشى – سابىندا نەمەسە ورىمىندە تىكەنەكتەرى بار قارۋ قامشىنى - «تىكەنەك قامشى» دەيدى.
         53. تۇيەباس قامشى – سابىنا تۇيە باسىنىنىڭ ءپىشىنىن سالىپ جاساعان، تۇيە ايداۋعا ارنالعان ۇزىن ءارى مىقتى قامشىنى - «تۇيەباس قامشى» دەيدى.
         54. بالگەر قامشى – ەم-دومدا قولدانىلاتىن كيەلى قامشىنى - «بالگەر قامشى» دەپ اتاعان.
         55. باتىر قامشى – باتىرلارعا ءتان اۋىر، ايبىندى ءورىمى سوم بەرىك قامشىنى - «باتىر قامشى» دەپ اتاعان.
        56. اتباس قامشى – سابىنا ات باسىنىڭ ءپىشىنىن سالىپ، ءىرى جىلقىنى قايىرۋعا ارنالعان قامشىنى - «اتباس قامشى» دەپ اتاعان.
        57. اق قامشى – سابى اق بىلعارىمەن قاپتاپ جاساعان، سال-سەرىەرگە ارناپ جاساعان، ءتۇسى اق، ەرەكشە ساندىك قامشىنى - «اق قامشى» دەپ اتاعان.
         58. بوسمويىن قامشى – ءبىر سەركەنىڭ تەرىسىننەن سابىن دا ورىمىندە شىعارىپ قاتى ماتەريال قوسپاي جاساعان ۇستاۋعا جەڭىل، يكەمدى قامشىنى -«بوسمويىن قامشى» دەپ اتاعان.
         59. بىلعارى ساپ قامشى – سابى بىلعارىدان جاسالعان قامشىنى -«بىلعارى ساپ قامشى» دەپ اتايدى.
         60. كۇمىس باۋىر قامشى – سابىنىڭ باۋىرىن كۇمىسپەن كومكەرىلگەن ەرەكشە ءساندى قامشىنى - «كۇمىس باۋىر قامشى» دەپ اتاعان.
         61. قوزى ءورىم قامشى – ءورىمى مارجانداي ورىلگەن، قوزى قايىرۋعا ارنالعان شاعىن قامشىنى - «قوزى ءورىم قامشى» دەپ اتاعان.
         62. قارا قامشى – كۇندەلىك تۇرمىستا ۇنەمى قولدانىلاتىن، ءتۇسى قارا، قاراپايىم ءارى مىقتى قامشىنى - «قارا قامشى» دەيدى.
         63. تامشى ءورىم قامشى – ءورىمى تامشى ءتارىزدى ورىلگەن، كوزدىڭ جاۋىن الاتىن ادەمى قامشىنى - «تامشى ءورىم قامشى» دەپ اتايدى.
         64. جىلان باۋىر قامشى – ءورىمى جىلان تەرىسىنە ۇقساس نە جىلاننىڭ قابىمەن قاپتاپ جاسالعان قامشى ءتۇرىن - «جىلان باۋىر قامشى» دەيدى.
         65. ءتور قامشى – تورەلەرگە ءىلىپ قويۋعا ارنالعان، تورگە عانا ءتان ءساندى ءارى سالتاناتتى قامشىنى - «ءتور قامشى» دەپ اتاعان.
        66. جانتاق قامشى – ورىمىندە جانتاق ءتارىزدى ورنەكتەرى بار قامشى تۇرلەرىن - «جانتاق قامشى» دەپ اتاعان.
        67. توق قامشى – ءورىمى جۋان، توق ورىلگەن ساماعى اۋىر، قۇرال رەتىندە قولدانىلاتىن قامشىنى - «توق قامشى» دەپ اتاعان.
        68. ساباۋ قامشى – ءورىمى جىڭىشكە، جەىڭىل ءبىراق وتكىر، تەنتەكتى تەجەپ، سوتقاردى سوتتايتىن ، جاۋدى ساباۋعا ارنالعان قامشىنى -«ساباۋ قامشى» دەپ اتايدى.
         69. تۇيرەۋ قامشى – ۇشى ۇشكىر بولىپ كەلەتىن، قارۋ رەتىندە قولدانىلعان قامشىنى - «تۇيرەۋ قامشى» دەيدى.
         70. بورتە قامشى – ءورىمى مەن سابىندا ەرەكشە ويۋ-ورنەكتەرى بار ساندىك قامشىنى - «بورتە قامشى» دەپ اتايدى.
         71. سىڭار ءورىم قامشى – ءبىر عانا جولاقتان ورىلگەن قاراپايىم قامشىنى - «سىڭار ءورىم قامشى» نە «شىيراتپا قامشى» دەپ اتاعان.
        72. كوتەرمە قامشى – ەرەكشە اشەكەيلەنىپ، سىيلىق نەمەسە ماراپات رەتىندە جاسالاتىن قامشىنى - «كوتەرمە قامشى» دەيدى.
         وسى 72 ءتۇرلى قامشىنىڭ ءارقايسىسى تۇرمىس-تىرشىلىكتە، ءسان-سالتاناتتا، نەمەسە ءداستۇرلى جورالعىلاردا ءوز ورنىنا ساي قولدانىلعان.
         بۇل قامشىلاردىڭ ءارقايسى حالىقتىڭ تۇرمىسى مەن داستۇرىندە وزىندىك ورىن الالاتىن جانە بەلگىلى ءبىر قىزمەتتى اتقارعان ۇلتتىق ەرەكشە تۇتىنۋ بۇيىمى بولىپ ەسەپتەدى.                                   

بولات بوپاي، ەتنوگراف