1 مامىر — قازاقستان حالقىنىڭ بىرلىگى كۇنى. بۇل — قازاق بيلىگى باسا دارىپتەيتىن مارتەبەلى مەرەكەنىڭ ءبىرى. ال ونىڭ ءمانى مەن ماعىناسى، تاريحى مەن سالماعى تىم اۋىر جانە تاعدىرلى.
بۇل بىرلىك — سىرىم مەن يساتايدىڭ، كەنەسارى مەن ناۋرىزبايدىڭ باسىن جۇتقان، سان ميلليون قازاقتى اشتان قىرعان، بورداي توزدىرعان، الاش ارىستارىن تۇپ-تۇقيانىمەن تۇزداي قۇرتقان زۇلمات زاماننىڭ تىرتىعى تۇسكەن تراگەديالى بىرلىك. باسسىز، باعدارسىز قالعان ءبىزدىڭ ەل قارۋ كوتەرگەندى دە، قازان كوتەرگەندى دە، بالتا كوتەرگەندى دە، بالعا كوتەرگەندى دە ەرىكتى، ەرىكسىز باۋىرىنا باسقان بىرلىك. جەبىرلەرى جەر انامىزدىڭ توسىنەن قان اعىزدى. اش ارىقتارى ءبىر جۇتىم ءسۇتتىڭ جارتىسىن ءىشتى. ءبىلىمدىسى ءبىلىمىن بولىسسە، ءىرىڭدىسى الاشتىڭ اعزاسىنا جارا سالدى. قىرعىز دەدى، قايساق دەدى، بۇراتانا دەدى… قاس نيەتتەر ءۇشىن قازاقتان قور حالىق بولعان جوق. سايلانىپ كەلگەنى دە، ايدالىپ كەلگەنى دە بىرتە-بىرتە ءوزىن قوجايىن سەزىندى. بابا قونىسقا باتىستان كەلگەن سلاۆيان تەكتىلەر، سوتتالعاندار مەن سوعىس تۇتقىندارى، شىعىستان كەلگەن تىلدەس، دىندەس تۇرعىلىقتىلار تامىر جايدى. قىزدى-قىزدىمەن بۇل كۇندە «130 ۇلتتىڭ ۇيىعىنا اينالدىق» دەپ ماقتانۋعا جەتتىك.
ءيا، كوپۇلتتىلىق كەمشىلىگىمىز ەمەس، ارتىقشىلىعىمىز بولۋعا ءتيىس. شىنىندا دا، ۇرانداتارلىق «ۇلى» ءسوز. سوندايدا “129” ۇلتتى باۋىرىنا باسىپ، تورىنە وتىرعىزعان قازاق دەگەن قانداي ۇلى حالىق دەپ تاڭعالاسىڭ. وكىنىشتىسى، جەرىن، ءتورىن، نانىن، بارىن بەرگەن «نورمالنىي»، «ۆەليكيي» قازاقتىڭ ءتىلىن «نە نورمالنىي»، ءوزىن «مامبەت» سانايتىندار دا جوق ەمەس. ءتىپتى پرەزيدەنتتىڭ سوڭعى سوزىنەن سوڭ ءوز ەلىندە، ءوز جەرىندە، بابا قونىسىندا مەملەكەتتىك ءتىلدى تالاپ ەتكەن قازاق «ماجبۇرلەۋشى»، «ارانداتۋشى» اتالىپ وتىر. سولاي بولماسىن دەپ دابىل قاققانىمىز دالاعا كەتكەندەي بولدى. «ەستيتىن مەملەكەت»، «ادىلەتتى قازاقستان» ءالى دە جالاڭ ۇران، ارزان پياردان اسپاي وتىر. الاشتى الاڭداتقان «ءتىل جاراسى»، «ءدىن تالاسى»، «ءدىل الاسى» ايعايلاپ ايتۋعا بولمايتىن، سىبىرلاپ قانا كۇڭكىلدەيتىن تاقىرىپقا اينالدى. اسىلى، «شىن بىرلىك» بار جەردە مۇنداي سىزداۋىقتاردىڭ سىرى زەرتتەلىپ، ەمى اشىق تالقىلانۋعا ءتيىس. ەلدىڭ تىنىشتىعى تەك قازاققا عانا كەرەك بولسا، “بىرلىك” دەگەن ءسوزدى ۇمىتقانىمىز ءجون…
ال شىنايى بىرلىك تيتۋلدى ۇلتتى بار بولمىسىمەن قابىلداپ، قۇندىلىعىنا قۇرمەتپەن قاراعانداردا عانا بولادى. ىشتەگى وتانداستارىمىز ءۇشىن عانا ەمەس، سىرتتاعى قۇدايى كورشىلەرىمىزگە دە وسى پرينسيپ ولشەم بولۋى قاجەت.
قازاقستان حالقى بىرلىگىنىڭ التىن دىڭگەگى قازاقتىڭ «تولەرانتتىلىعى» ەمەس، ءتىلى بولۋى شارت. ويتكەنى «توزىمدىلىكتىڭ» شەگى بار. ال ءتىل قۇدىرەتىنىڭ شەگى جوق!
وكىنىشتىسى، ەلدەگى ۇلتتىق يدەولوگيا تىم اقساپ تۇر. ساياسي تەحنولوگتار دا “كونەردى”، قازاقتىڭ كۇندەلىكتى ءومىر شىندىعىنان بەيحابار. مىسالى، “ماجبۇرلەمەۋ” ءسوزىن قازاق تىلدىلەرگە سىپايى جەتكىزىپ، مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ تابان تىرەر تياناق، تارازى باسار زاڭ ەكەنىن ورىستىلدىلەرگە قاداپ ايتسا، ەشكىم رەنجىمەس پە ەدى؟
قالاي دەسەك تە، مەرەكە قۇتتى بولسىن! بىرلىكسىز تىرلىك بولمايتىنىن، تيتۋلدى ۇلتتىڭ تىنىشى كەتسە، ەلدىڭ ىرىسى كەتەتىنىن ەشكىم ۇمىتپاسىن!
قامشى اگەنتتىگىنىڭ جەتەكشىسى ءبىلال قۋانىش
