ءححى عاسىردىڭ دەرتى – سەلفيمانيا، الەۋمەتتىك جەلى. راسىمەن دە، الەۋمەتتىك جەلىسىز ءومىر سۇرسەك قالاي بولار ەدى؟

قازىرگى تاڭدا، ادامدار، ولاردىڭ ىشىندە كوپتەگەن جاستار بىرنەشە ساعاتىن الەۋمەتتىك جەلىدە وتكىزەدى. سول ۋاقىتتا وزىنە راسىمەن دە قاجەتتى ىسپەن شۇعىلدانسا، ونىڭ ومىرىنە پايداسى مولىراق بولاتىنى ءبىراز ۋاقىتتان بەرى ايتىلىپ جۇرگەن ماسەلە ەكەنى داۋسىز.

قازىرگى كەزدە ادامدار بىر-بىرىمەن سويلەسپەيدى، ومىرىندەگى قىزىقتى جايتتار تۋرالى بارلىق ەموسياسىن ءبىلدىرىپ ايتپايدى، داستارحان باسىندا وتىرىپ وتباسىمەن اڭگىمە-دۇكەن قۇرمايدى. ولار سۋرەتكە تۇسەدى دە، الەۋمەتتىك جەلىگە جۇكتەيدى. ينتەرنەت ارقىلى الەممەن بايلانىسقا شىعادى. ونىڭ سۋرەتىن كەمىندە 100 ادام كورىپ، ءلۇپىل باسادى. ال بۇل قانشالىقتى قاجەت؟

بىرەۋدىڭ قاي جەردە قىدىرىپ جۇرگەنى، قانداي جاعاجايعا بارىپ دەمالعانى، سۇيىكتىسىنەن قانداي سىيلىق العانى نەمەسە نە ىستەپ جاتقاندىعى باسقا بىرۋگە قىزىق ەمەس ەكەنى انىق. ادامنىڭ تەك دوستارى نەمەسە تۋىستارى عانا ءوزىنىڭ جاقىن ادامىنىڭ جاڭالىقتارىنا قۇلاق ءتۇرىپ، قىزىعۋى مۇمكىن. الايدا، الەۋمەتتىك جەلىدەگى سانسىز دوستاردىڭ بارلىعى دا ءسىزدىڭ ومىرىڭىزدەگى جاعىمدى جاڭالىقتارعا قۋانىپ، قيىن بولعان كەزدە قولداۋ كورسەتە الادى دەي المايمىز. ءوزىڭىزدىڭ نە ىستەپ، قانداي ىسپەن اينالىسىپ جۇرگەنىڭىز جايلى الەۋمەتتىك جەلىدە ءبولىسىپ، جار سالا جاريالاعانىڭىز – كوپشىلىكتىڭ الدىندا ەسەپ بەرۋ سەكىلدى. الايدا، بۇل دەرتتىڭ ءتۇبى وتە تەرەڭدە جاتىر جانە مۇنى دوعارۋ مۇمكىن ەمەس، كەرىسىنشە كۇننەن كۇنگە ورشۋدە.

وسى ماسەلەگە قاتىستى Qamshy.kz ءتىلشىسى ءارتۇرلى جاس شاماسىنداعى ادامدارمەن «الەۋمەتتىك جەلىسىز ءومىرىڭىزدى ەلەستەتە الاسىز با؟ ول جەرگە سۋرەتتەرىڭىزدى نە سەبەپتى جۇكتەيسىز؟ الەۋمەتتىك جەلىدە ادامداردىڭ ومىرىندە بولىپ جاتقان جايتتارعا قىزىعا قاراپ، ۇنەمى حابار الىپ وتىراسىز با؟» دەگەن سۇراقتار توڭىرەگىندە تىلدەسىپ كوردى. 19 جاستاعى ستۋدەنت قىزدىڭ جاۋاپتارى قازىرگى تاڭدا كەز كەلگەن جاستىڭ جاۋابىمەن سايكەس كەلدى.

«مەن ءومىرىمدى الەۋمەتتىك جەلىسىز ەلەستەتە المايمىن. كۇنىگە ەڭ الدىمەن كوزىمدى اشا سالا تەلەفونىما قاراي جۇگىرەتىنىم راس، ول مەنىڭ بويىما ادەت بولىپ قالىپتاسقان سەكىلدى. جاقىن ادامدارىمنىڭ اتاۋلى مەرەكەلەرى نەمەسە جەتىستىكتەرى بولىپ جاتسا عانا قۇتتىقتاپ سالعاندى ءجون كورەمىن. ءوزىم ەستەلىكتەردى قاتتى جاقسى كورگەندىكتەن سۋرەتتەرىمدى الەۋمەتتىك جەلىگە جۇكتەپ قويامىن، ويتكەنى سول جەردە عانا ولاردىڭ جوعالمايتىنىنا سەنىمدىمىن. ال، وزگە ادامداردىڭ ءومىرى جايلى ايتار بولساق، قازىرگى كەزدە ءوزىڭنىڭ جاقىن ادامدارىڭ مەن دوستارىڭنىڭ پاراقشالارىنا «پودپيسچيك» بولىپ جازىلۋ – مىندەت سەكىلدى. ال، بەلگىلى ادامداردىڭ ىشىنەن تەك جاقسى وي، پايدالى كەڭەس ايتاتىندارعا عانا تىركەلگەنمىن. ولاردىڭ جازعاندارى ۇنايدى. ال وزگە ءانشى نەمەسە اكتريسا سەكىلدى ادامداردىڭ ومىرىنە اسا قىزىقپايمىن»، - دەيدى ايگەرىم ەسىمدى ستۋدەنت قىز.

ال اتالمىش سۇراقتار توڭىرەگىندە 30 جاستاعى ەكونوميست ولجاس بەرگەن جاۋابى مۇلدەم باسقاشا بولدى.

«مەن جىلىنا بىر-ەكى رەت قانا سۋرەتكە تۇسەمىن دەسەم، وتىرىك ايتقانىم بولماس. ومىرىمدە ماڭىزدى قادامدار جاساپ، ەستە قالارلىقتاي ساتتەردە عانا سۋرەتكە تۇسەمىن. الەۋمەتتىك جەلىلەرگە تىركەلگەنمىن. كوبىندە ءوزىمنىڭ تۋىستارىم مەن دوستارىمنىڭ پاراقشالارىنا جازىلعانمىن. سونىمەن قاتار، الەۋمەتتىك جەلىدەن ءىشىم پىسقاندا ءتۇرلى ۆيدەولار مەن سۋرەتتەردى كورگەندى ۇناتامىن. ال ءوزىمنىڭ سۋرەتتەرىمدى جۇكتەمەيمىن، سەبەبى ونىڭ ەش قاجەتى جوق دەپ ويلايمىن. سەبەبى قازىرگى تاڭدا بىرەۋدىڭ ءومىرى بىرەۋگە قىزىق ەمەس. دەگەنمەن الەۋمەتتىك جەلىسىز قازىرگى كەزدە قوعامدى ەلەستەتۋ قيىن سەكىلدى»، - دەيدى ەكونوميست مىرزا.

جەلى قولدانۋشىلارى ءتۇرلى ماقساتتا سۋرەتتەرىن جۇكتەيتىندەرىن ايتادى.  ال، شىندىعىنا كەلەر بولساق، كەز كەلگەن ادام قوعامنىڭ نازارىن وزىنە اۋدارىپ، كىشكەنە دە بولسىن تانىمالدىلىققا يە بولعىسى كەلەتىنى راس. الەۋمەتتىك جەلى – ۇنەمى ەل نازارىندا بولۋدىڭ ەڭ وڭاي ءتاسىلى.

الەۋمەتتىك جەلى ارقىلى الەمدە بولىپ جاتقان ءتۇرلى جاڭالىقتاردى ءبىلىپ،  اقپارات الماسۋعا بولادى. الايدا، بۇگىنگى تاڭدا ادامدار ءوز ىستەرىنە ەسەپ بەرە الماي، شەكتەن شىعىپ جاتىر. بۇنىڭ ءبىر عانا دالەلى رەتىندە بەلگىلى ءدىن سالاسىنىڭ وكىلى مۇحامەدجان تازابەكتىڭ مىنا جازباسى: «قازىرگى تاڭدا الەۋمەتتىك جەلىنىڭ ءوز جەزوكشەلەرى بار. ولار ءوز تاندەرىن جالاڭاشتاپ سۋرەتكە ءتۇسىرىپ جۇكتەيدى دە، ءلۇپىل ءۇشىن ونى جارنامالايدى»، - دەگەن جازباسىن مىسالعا كەلتىرۋگە بولادى. بۇل – راس. الەۋمەتتىك جەلى – وز-وزدەرىن جارنامالاپ، ءتانىن كورسەتكەن قىز-كەلىنشەكتەردىڭ وتانى ەكەندىگىنە ەشكىم دە داۋ ايتا الماس. ال بۇنىڭ ءتۇبى – ازعىندىق.

الەۋمەتتىك جەلى كەز كەلگەن قوعامدىق ۆيرۋستى تاراتۋدىڭ دا ەڭ وڭاي جولى. مىسالى، ءبىر ادام ەشكىمنىڭ اقىلىنا سىيمايتىن ارەكەت جاساپ، ونى ينتەرنەت جەلىسىنە جۇكتەسە، ونى ءجۇز مىڭداعان ادامدار كورەدى. ونىڭ ىشىندە جاسى دا، كارىسى دە بار. ال ءار ادامنىڭ ويلاۋ جۇيەسى ءارتۇرلى بولعاندىقتان، كوبىندە جاسوسپىرىمدەر سول ىس-ارەكەتتى قايتالاۋعا قۇمارتادى. وسىلاي، قوعامدا جاڭا دەرت تۋىنداپ، الەۋمەتتىك جەلى ارقىلى تارالعان ۆيرۋستىڭ سالدارىنان كوپ ادامدار زارداپ شەگىپ جاتادى.

سونىمەن قاتار، الەۋمەتتىك جەلى – الاياقتاردىڭ شوعىرلانعان مەكەنى دەسەك تە ارتىق ايتپايمىز. ولاردىڭ دا شىرماۋىنا ءبىراز ادام ءتۇسىپ، سانىن سوعىپ قالىپ جاتقاندار وتە كوپ.

 اۆتورى: نازەركە لابيحان