«ءالىپبي حالىققا جاسالىپ جاتقاندىقتان حالىقتىڭ دا پىكىرىن سۇراعان ءجون»

/uploads/thumbnail/20171103170750746_small.jpg

ەلىمىزگە بەلگىلى ساياساتتانۋشى ايدوس سارىم قازاق فيلولوگتارىنىڭ ۇلكەن كونگرەسىن وتكىزۋدى ۇسىندى. بۇل تۋرالى ول الماتىداعى «تۇران» ۋنيۆەرسيتەتىندە وتكەن قالالىق قوعامدىق كەڭەستە ايتتى. 

«قازاق ەملەسىن، ورفوگرافياسىن قازاق عالىمدارىنان ارتىق ەشكىم جاساي المايدى. مەنىڭ ۇسىنىسىم، قازاق فيلولوگتارىنىڭ باسىن قوسىپ، ۇلكەن كونگرەسس وتكىزىپ، پىكىرلەرىن ەسكەرۋ كەرەك. الىپبيگە كوشۋ ۇلتتىق تۇتاسۋدىڭ، ۇلكەن كونسەنسۋستىڭ وزەگى بولۋى قاجەت. ول ءۇشىن ءسوزسىز عىلىمعا نەگىزدەلۋى كەرەك»، - دەدى ايدوس سارىم.

ونىڭ ايتۋىنشا، ءالىپبي حالىققا جاسالىپ جاتقاندىقتان حالىقتىڭ دا پىكىرىن سۇراعان ءجون.

«وتكەندە دە ايتتىق، بۇل ماسەلەگە جالپى عالىمدارىمىز دايىن سياقتى. ۇلكەن-كىشىگە جازعىزىپ، سىزعىزىپ، زاماناۋي تەحنولوگيا: ۇيالى تەلەفون، كومپيۋتەردە تەرىپ كورىپ، قاي ءارىپتى جازعاندا قانداي قيىندىقتار تۋىندايدى، جازىلۋى قالاي بولادى سونى زەرتتەۋ قاجەت. ەكىنشى جاعى بار، ءالىپبيدى كومپيۋتەرگە نەگىزدەۋ ماسەلەسى. ونى دا قاراۋ كەرەك. وسى عىلىمي زەرتتەۋ جۇمىستارى مەن زاڭنىڭ قابىلدانۋىن ءبىر ۋاقىتتا جاساپ شىعۋعا بولادى. سول لينگۆيستيكالىق عىلىمي ەكسپەريمەنت بولاشاق زاڭنىڭ قابىلدانۋىنا نەگىز بولسا دەيمىز. مەن ءوزىم ءبىرقاتار زەرتتەۋلەردى قاراپ شىقتىم»، - دەگەن ايدوس سارىم شەت تىلىنەن ەنەتىن تەرميندەردىڭ جازىلۋىنا ءمان بەرۋ قاجەتتىگىن دە كوتەردى.

«لاتىندى ەنگىزۋدىڭ العاشقى دايىندىق جىلدارى قازاق ءتىلىنىڭ ەملەسىن، ورفوەپيالىق، ورفوگرافيالىق سوزدىكتەرىن جاساۋ قاجەت. ەندى ءبىر ماسەلە، بولاشاقتا، تەرميندەردى قاي ءتىل ارقىلى ەنگىزىپ، قولداناتىن بولامىز؟ تۇرىك تىلىنە مىسالى، كەزىندە فرانسۋز ءتىلىنىڭ ىقپالى كوپ بولعان. ءالى كۇنگە دەيىن تۇرىكتىڭ تىلىندە تەرميندەردىڭ فرانسۋز تىلىندەگى نۇسقاسى باسىمىراق. ال، ءبىز قانداي تىلدەگى نۇسقاسىن نەگىزگە الۋىمىز كەرەك؟ بۇگىنگى كۇنى الەمدىك عىلىمدى، ءبىلىمدى جاساۋشى اعىلشىن ءتىلى دەسەك، بولاشاقتا قابىلداناتىن تەرميندەر، زاماناۋي تەرميندەردى ەڭ الدىمەن نەگىزگى ءوندىرۋشىنىڭ تىلىنە جاقىن ەتەمىز بە؟ وندا ءبىز بولاشاقتا «رۋحاني مودەرنيزەيشن»، «قازان ريەۆوليۋشن» دەگەن سياقتى جازامىز. بۇل ءالىپبيدى قابىلداۋ جۇمىسىنىڭ 3-4 پايىزى دەپ ەسەپتەسەك، نەگىزگى جۇمىسى قازاق عالىمدارىنا قاتىستى»، - دەدى ايدوس سارىم.

بۇگىنگى قوعامدىق كەڭەس مودەراتورى راحمان الشانوۆ جيىندا ايتىلعان ۇسىنىستار ۇلتتىق كوميسسياعا ۇسىنىس رەتىندە جولداناتىنىن جەتكىزدى.

قاتىستى ماقالالار