يت جىلىندا يت ساتقىشتار كوبەيىپ جاتىر. ءتىپتى ونى اشىقتان اشىق عالامتوردا دا جاريالايتىن بولعان. وسى اپتانىڭ وزىندە 2 وقيعا بولدى. 

زاڭ بويىنشا، جانۋارلاردىڭ، سونىڭ ىشىندە ءتورت اياقتىلاردىڭ ومىرىنە قاستاندىق قىلعاندار جازالانادى. زاڭدى بەلدەن باسىپ جەتى قازىنانىڭ ءبىرىن ساۋداعا سالىپ جاتقاندار مەن الىپ جاتقاندار كىمدەر؟

«ءبىزدىڭ ەلىمىزدە كورەي مەيرامحانالارى بار. از ەمەس. ءقازىر ءبىز سولاردىڭ بىرىنە كىرىپ، ولاردىڭ قانداي ەتتەن تاماق ازىرلەيتىنىن، ءارى ونى قايدان الاتىنىن بىلۋگە تىرىسىپ كورمەكپىز. ول ءۇشىن ماعان جاسىرىن كامەرا كومەكتەسەدى» - ەۋرازيا ءبىرىنشى ارناسىنىڭ ءتىلشىسى اياۋلىم مۇرات قىزى.

-مياسو سوباكي؟ ۋ ناس ەست سۋپچيكي سوباچكي.

-ا كاك نازىۆاەتسيا

-پاسينتا. ۋ ناس ەە نەتۋ ۆ مەنيۋ. 

مازىردە جوق، ءبىراق سۇراساڭ تاۋىپ بەرەدى. 

-پريام يز مياسو سوباكي دا؟

- دا،دا..

-وتكۋدا ۆى ەە بەرەتە؟

-ك نام زاۆوزيات. سپەسيالنو زاكازىۆاەم.

- وتكۋدا؟ نە ۆلادەيۋ تاكوي ينفورماسيەي. نو سوباكا ۆووبششە سۆەجايا».

داياشى ءيتتىڭ ەتىن قايدان العانىن ايتا المادى. ءبىراق، ونىڭ جاڭا سويىلعانىن جەتكىزدى. ۇسىنىس بار، دەمەك سۇرانىس تا بولادى.  

- ا ەششە كوگدا بۋدۋت سوباكي نا مياسو؟ 
- نە زناەم. 
- نو ۆى نام سووبششيتە توگدا…

بۇل بەينەجازبانى ەرىكتىلەر تۇسىرگەن. ساتۋشى ەتكە ساتپاق ءيتتى 8 مىڭ تەڭگەگە باعالاپ وتىر. جانۋارلاردىڭ ومىرىنە بەي-جاي قارامايتىن جانداردىڭ سوزىنشە، ولار ساتۋشىلاردى ادەتتە عالامتور ارقىلى تابادى. ءسويتىپ، ساتىپ الۋشى رەتىندە سول ماڭعا بارادى. اقشاسىن بەرىپ، ءيتتى الادى. ماقسات – ونى جەۋ ەمەس، قايتكەن كۇندە اياۋسىز جانداردان امان الىپ قالۋ. 

«سويىلۋدىڭ از-اق الدىندا قالعان مىنا يت ءقازىر جانۋارلار ۇيىندە. مۇنداعىلار ءتىپتى وعان ۆاسيليسا دەگەن ەسىم قويىپتى. شامامەن 3 جاستاعى ۇرعاشى ءيتتىڭ كۇشىكتەرى دە بار ەكەن».

مۇندا كەلگەلى بەرى ۆاسيليسانىڭ جاعدايىنىڭ جاقسارعانى بايقالادى. بولمىسىنان مومىن يت بولعانى ما، ايتەۋىر، باسقا ءتورت اياقتىلارمەن ابالاسپاعاندا ەكەن. بار بولعانى كىشكەنتاي كۇشىكتەرىن قورعاشتاپ الەك. وعان ءتىپتى ەرىكتىلەر دە بولىسۋدا.  

«ۆاسيانىڭ 5 بىردەي كۇشىگى بار. ولاردىڭ تۋعانىنا 1 اي عانا بولدى. سوندىقتان، ولاردى جانۋارلار ۇيىندەگى جىلى جەرگە جايعاستىرعان» - ءتىلشى اياۋلىم مۇرات قىزى. 

تيىن تابام دەپ، تارتىپكە باعىنباي جۇرگەندەردىڭ دەنى – جاسوسپىرىمدەر دەيدى ەرىكتىلەر. ويتكەنى ولاردىڭ ءىسى تەك جانۋاردى قۇتقارۋمەن بىتپەيدى. تاۋاردى يەمدەنگەننەن كەيىن  ولار جۇگەنسىزدەردى تارتىپكە سالۋ ءۇشىن ءتارتىپ ساقشىلارمەن بىرگە ساتۋشىنىڭ ۇيىنە قايتا كەلەدى. 

الايدا،   كامەلەتتىك جاسقا تولماعانداردىڭ تىرلىگىن بالالىققا بالاپ، پوليسەيلەر جاعدايدى جىلى جاۋىپ قويادى. ءبىراق، كۇندە وسىنداي كەلەڭسىزدىكپەن كەزىگىپ جۇرگەن ەرىكتىلەردىڭ ايۋىنشا، ولار مۇنداي قادامعا ءوز ەرىكتەرىمەن بارمايدى. 

«تەلەفون ارقىلى مەن ءبىر ەر ازاماتپەن  4 رەت سويلەستىم. الايدا، ءيتتىڭ ەتىن پۇلداۋعا 13-14 جاستاعى ەكى بالا كەلدى. مۇنى ولار ءوز ەركىمەن ىستەۋى اقىلعا قونىمسىز. ويتكەنى، پوليسەيلەر ولاردى ىزدەپ بارعاندا ۇيلەرىندە  اتا-اناسى، اجەسى ءبارى بولدى. دەمەك، وسىنىڭ بارىنە ۇيدەگى ۇلكەندەر كىنالى. بالاعا دۇرىس تاربيە بەرىپ وتىرعان جوق» - دەيدى جانۋارلاردى قورعاۋشى ەرىكتى جاننا قاسەنوۆا. 

"پايدا كوزىن ىزدەگەن كاسىپكەرلەردىڭ كوزىنە كوشەدە قارعى باۋسىز قاڭعىپ جۇرگەن توبەتتەر ءتۇسىپ جۇرگەن جوق پا ەكەن؟" دەپ كۇدىكتەندىك. ولاي دەيتىنىمىز، قوقىس جاشىكتەرىن تورۋىلداپ جۇرەتىن يت-مىسىقتاردى قالانىڭ كەز كەلگەن جەرىنەن كورە الاسىز. ال، ولاردى اۋلاپ، ەتىن پايدالاناتىندار تىپتەن ءقاۋىپتى. ويتكەنى، ساتىلعان يتتەردىڭ بارلىعىندا بىردەي ەشقانداي قۇجات بولماعان.  

«ەرەجە بويىنشا سول يتتەردىڭ قۇجاتتارى بولۋى ءتيىس. مەديسينالىق كىتاپشاسى بولۋى كەرەك بولاتىن. ونىڭ قۇجاتتارى ەشقانداي بولماعان. ول ءقازىر ءارى قاراي تەكسەرۋگە جاتادى» - قالالىق ءىىد-نىڭ باسپا ءسوز حاتشىسى سوفيا قىلىشبەكوۆا. 

ال، حارام ەتتى اسىنا اينالدىراتىن كەيبىرەۋلەر ونى اۋرۋلارعا پايداسى بولعاندىقتان، تۇتىناتىندىقتارىن ايتىپ اقتالىپ جاتادى. "ءيتتىڭ ەتىن جەسەڭ، تۇماۋ بولمايسىڭ" دەگەن قاڭقۋ ءسوز دە ەل اراسىندا تاڭسىق ەمەس. تۋبەركۋلەزدەن دە ايىقتىراتىن وسى ءيتتىڭ ەتى دەپ  ايتاتىندار دا بار.ال، كاسىبي ماماندار بۇل فاكتىلەردى جوققا شىعارپ وتىر.  

«قازاق ءوزىنىڭ مادەنيەتى بويىنشا ءيتتىڭ ەتىن جەۋ دەگەن جوق. سوندىقتان وعان باعا بەرۋ ۆەتەرينارلىق ساراپتاما جاساۋ دەگەن ءبىزدىڭ زاڭنامالار بويىنشا بەلگىلەنبەگەن. ياعني ونى زيان دەپ تە، پايدالى دەپ تە ايتا المايمىز.ويتكەنى ول تۋرالى عىلىمي زەرتتەۋ ناتيجيجەلەرىن كورگەن جوقپىز» - ۆەتەرينارلىق باقىلاۋ ەانە قاداعالاۋ كوميتەتىنىڭ ۆەتەرينارلىق شارالارد ۇيىمداستىرۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى امانگەلدى ەشمۇحامەدوۆ.

قازاق بۇرىننان ءيتتى ادامعا ادال دوس كورگەن. حالقىمىز ءتىپتى ونى جەتى قازىنانىڭ ءبىرى ساناعانمەن، زياندى جاقتارىنا كوپ كوڭىل بولگەن. سول سەبەپتى ءيتتىڭ ەتىن جەۋدى جارامسىز ساناپ، ودان اۋلاق جۇرۋگە تىرىسقان.   ال، توبەتكە تابەتى تارتىپ تۇراتىنداردى كوپ قازاقتىڭ ءتۇسىنۋى ەكىتالاي. ونى ۇناتپايتىن ادامىنا «ءيتتىڭ ەتىنەن جەك كورەمىن» دەگەن تۇراقتى تىركەستەن-اق اڭعارا الامىز.

گۇلنۇر جاقسىلىقوۆا