قابىرعادان قويىلعان قيىن سۇراققا ابدىراپ قالارىڭ انىق. سوسىن ويداعى ەسىمدەردى (زيالىعا بالاعان ادامداردى) ون ساۋساققا تولتىرا الماي پۇشايمان حالگە تۇسەسىڭ. ءبىز ويلاعان سول ەسىمدەر كورنەكتى جازۋشى، كەرەمەت اقىن، تاماشا ءانشى، بەدەلدى ساياساتكەر، جاقسى ەكونوميست، دارىندى دارىگەر بولۋى  بەك  مۇمكىن.  ءبىراق زيالى ەمەس. ورە تۇرەگەلەتىندەرگە  وكپەڭدى باس، «ءتۇسىنشى سىرتىن قويىپ ءسوزدىڭ ءىشىن» دەگىمىز كەلەدى.

ەڭ اۋەلى  زيالى ءسوزىن  تاراتپاس بۇرىن  «تولىق ادام» ۇعىمىنا    توقتالا كەتكەنىمىز ءجون.  ابايدا «حاۋاس ساليم» دەگەن تۇسىنىك بار.  ماعىناسى ىزگى (ساۋ) سەزىم دەگەنگە كەلەدى. كەمەڭگەردىڭ پايىمداۋىنشا تولىق ادامنىڭ توپىراعى (رەسۋرستارى) «...جاقسى اتا، جاقسى انا، جاقسى قۇربى، جاقسى ۇستازدان» (38ء-سوز) تامىر الادى.  وسى عاقليانى حاكىمنىڭ رۋحاني  ءىزباسارى شاكارىم قاجى دا  («ۇستاز» ۇعىمىن «اينالاسى» دەپ ازعانا  تۇرلەندىرگەنى بولماسا) اينا قاتەسىز قايتالايدى.

                      اتا-اناسى،

                      اينالاسى،

                                    زامانداسى قىلعان ءىس

                      ءتالىم بەرەر،

                      سوعان ەرەر،

                                      تاعى كەلەر ءبىر تۋىس.

بۇل جەردەگى «تۋىس» ءسوزى قازاق.  كادىمگى ءسىز بەنەن ءبىز. جارايدى، جالعانعا كەلدىك، جاراتىلدىق دەيىك.  بىزدەن كەيىن دە تالاي الاش بالاسى  پانيگە ورالىپ،  اۋا جۇتىپ، توپىراق قوزعار. گاپ وندا ەمەس. باستى ماسەلە جوعارىداعى ءۇش تاعاننىڭ (اتا-انا، اينالا، زامانداستىڭ) تراگەديالىق تاعدىرى حاقىندا بولىپ تۇر.

العاشقى ءسوز جۇلگەسىن «اينالا» ۇعىمىنان تاراتىپ كورەيىك. بۇل جەردەگى «اينالا»  قوعام  مەن  جۇيە  ماسەلەسى ەكەندىگى انىق.  ادام بالاسى قوعامنىڭ جەمىسى دەسەك، مىنا ءسىز بەنەن ءبىز جوق جەردەن پايدا بولماعان شىعارمىز. قازاقتى قازاققا جەگىزىپ، ۇلت بولمىسىن كىسى تانىماستاي مانيپۋلاسياعا ۇشىراتقان  مەشىن (1932) مەن «شاندىردا بولسا شاينايىق، شالدا بولسا وينايىق» (1941) ماقامىنا ءبىزدىڭ ەشقانداي دا قاتىسىمىز  جوق  دەسەك  قاتتى  قاتەلەسەمىز.

 سەبەبى ءبىز  اكەنىڭ قانى، انانىڭ  سۇتىنە سىڭگەن اقپاراتتار اعىسىنان  جاراتىلدىق.

قازاق تانىمىنا سالىنعان قارا قۇلىپتىڭ تاعى ءبىرى قۇدايسىزدىق يدەياسى بولاتىن. قۇرمەتتى وقىرمان قاۋىم، بۇل جەردە ءبىز ەشقانداي دا ەموسياعا بوي الدىرىپ وتىرعانىمىز جوق. بوكسە مەن بوتەلكەگە جادىلانىپ، قۇسىعىنا قۇلاعان «اكەلەر» بەينەسى كەشەگى يمانسىز شاڭىراقتىڭ كەز كەلگەنىنەن تابىلاتىن ەدى.  وتكەنگە سالاۋات  دەيمىز.  كوڭىلگە قاياۋ، كوزگە جاس ۇيىرەتىن وسى ءبىر قامىرىق ءحالدى ءسوز بۇيداعا سالماي وسى جەردەن تىزگىندەي  سالعانىمىز  ورىندى  سەكىلدى.

ءالحيسسا... ءمىرجاقىپتىڭ زامانداسى مۇستافا بولسا، قانىشتىڭ حۇسني قۇرداسى سماعۇل ەدى.  ءبىز ءاليحان مەن سماعۇل ەڭبەكتەرىن سالىستىرا وقىعاندا ءسادۋاقاس بالاسىنىڭ عاليحاننان بيولوگيالىق جاسى عانا كىشى دەمەسەڭىز اقىل پاراساتىنىڭ «زامانداس» ەكەندىگىن كورەمىز. بۇل اسىل اعالاردىڭ ارتىنان ەرگەن ىنىلەرىن «ورىنباسارلىققا» دايارلاپ باسىنان سيپاپ،  بارىنشا باۋىرىنا  باسقاندىعىنىڭ   جەمىسى.  ءسىرا، اقىل ويداعى زامانداستىق  كىشى ءىنى مەن ۇلكەن اعانىڭ ساباقتاستىعىنان تۋار. مۇنداي دەگدارلىقتى بۇيىرىق رايمەن ءومىر ءسۇرۋدى ماقتانعا بالاعان بۇگىنگى اعالار بولمىسىنان  جولىقتىرۋ قاسقالداقتىڭ قانىنا پار ەكەندىگىن نەمە جاسىرايىق...

تاريحتىڭ ءتۇرلى تەزىنە ءتۇسىپ، تۇنىعى لايلانعان جوعارىداعى قوس قايناردىڭ سۇرەڭسىز بەينەسىنەن كەيىن «جاقسى قۇربى» تۋرالى ءسوز شىعىنداۋدىڭ  ءوزى  ارتىق .

كەڭ كوكجيەكپەن (كونسەپتۋالدىق تۇرعىدا) قارار بولساق، زيالى دەگەنىمىز «وقىعاندار» عانا  ەمەس ەكەن. زيالى بولۋ باقىتى ماڭدايعا جازىلۋى ءۇشىن،  ادامنىڭ تەكتىلىك پەن پاكتىلىك، تازا قان مەن تازا قۇرساق سەكىلدى رۋحاني  رەسۋرستارى  تۇگەل بولۋى قاجەت.  قازاقتىڭ «عىلىم جارتى اقىلدى ءبۇتىن، ءبۇتىن اقىلدى كەمەل قىلادى» دەيتىنى وسىعان سايادى.  بۇل جەردەگى  ءبۇتىن  ۇعىمى  «حاۋاس ساليم»  ەكەندىگىنە زارەدەي ءشۇبا ەتپەيمىن.

 وقىعان كىتابىمىز اباي مەن احمەتتەردەن كوپ بولعانىمەنەن، ادامياتتاعى «ءبىر قايناۋىمىز»  ول كىسىلەردەن  ءبارىبىر دە  كەم ەكەندىگىن مويىندايىق.

تۇسىنەر ادام تابىلسا  سەبەپتىڭ تۇپكى ءتىنى ءۇش تاعاندا جاتقان سەكىلدى.

ءاماندا «تولىق ادامنىڭ» تىلەۋىن تىلەيىك. ءبىر سۇرىنگەن قازاقتىڭ تاعى دا ءدۇر سىلكىنىپ تاعان  تىكتەۋىنە تاعدىر الدىندا تولىق قاقىسى بار.

   ىقىلاس وجاي ۇلى