بيىل كورشى ەلدەن سەگىز ادام ورالعان. سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى قىتايلىق ارىپتەستەرىمەن ءبىرقاتار كەلىسسوزدەر جۇرگىزگەن بولاتىن. ءقازىر سول كەلىسىمدەر جەمىسىن بەرە باستاعان سىڭايلى. بىرنەشە اي سوتسىز، تەرگەۋسىز تەمىر تورعا قامالعان ازاماتتارمەن ەۋرازيا ءبىرىنشى ارناسىنىڭ تىلشىلەرى تىلدەستى.
«ساۋىت كيىم كيگىزىپ مەنى 12 ساعات قينادى. التى ساعاتتان كەيىن مەنىڭ جانىم شىدامادى».
قازاقستانعا ونشاقتى جىل بۇرىن كوشىپ كەلگەن قايرات وتكەن جىلى جۇمىس بابىمەن قىتايعا بارىپ، ارتىنشا ساياسي ۇيرەنۋ لاگەرىنەن ءبىراق شىعىپتى. ايتۋىنشا لاگەردەگى 6 مىڭعا جۋىق ادامنىڭ 3 جارىم مىڭنان استامى قازاقتار ەكەن. تۇتقىندارعا قارا نان مەن قارا سۋ عانا بەرگەن. كۇنى بويى قىتىيدىڭ ءان ۇرانىن شىرقاپ، ۇكىمەت باسشىسىنا ماداق ايتۋمەن بولعان. 4 اي ىشىندە ابدەن ازىپ-توزىپ، جۇنجىگەن كەزىندە قازاقستانداعى وتباسىن كورىپ كەلۋگە رۇقسات بەرگەن. ول ءۇشىن ءۇيى مەن ءبىر ميلليون تەڭگەنى كەپىلگە قويۋىنا تۋرا كەلىپتى.
«ۇلتتىق كيىم كيمەيسىڭ دەدى، سانانى توقتاتاسىڭ دەدى. اسسالاۋماعالەيكۋم دەپ سالەم بەرمەيسىڭ دەدى، مۇسىلمانشا جۇرمەيسىڭ دەدى. ءاربىر ۇيدە مەيرام وتكىزدى. ءاربىر ۇيگە ەكىدەن جۇڭگو جاتقىزىپ قويدى. سوندا قانشاما قان جىلاپ، جۇرەگىم ەزىلدى. ءاربىر حالىقتى اسكەري ساپ بويىنشا جۇرگىزىپ قويدى. قانشاما حالىق ول جەردە تاباندا ەزىلدى» - دەيدى استانا قالاسىنىڭ تۇرعىنى قايرات سامارقان.
ءۇش بالانىڭ اناسى گۇلزيا قىتايعا ۆيزاسىن سوزدىرۋ ءۇشىن بارىپ، جاتىرداعى بالاسىنان ايرىلىپ قايتقان. اياعى اۋىر ەكەنى سەزىپ قالعان ساقشىلار ونى تۇسىك جاساۋعا ماجبۇرلەپتى. ول ازداي قۇرت اۋرۋىنا شالدىقتىڭ دەپ بەلگىسىز ءدارىنى كۇشتەپ بەرگەن. كۇيەۋنىڭ شاعىمى جۇڭگو ۇكىمەتىنە جەتكەندە عانا كەلىنشەكتى ەكى بالاسىمەن كەرى قايتارىپتى.
«نەگىزى سول قىسىم ارقىلى وزدەرىنە قاۋىپ-قاتەر تونە باستاعان سوڭ مەنى جوعارىدان ءبىرتۇتاس بۇيرىق بەرگەن. قۇجاتتاردى وزدەرى جاساپ، شەكاراعا دەيىن ەرىپ كەلىپ، شەكارادان وتكىزىپ تاستاپ، قايتىپ كەتتى» - دەيدى قاراقىستاق اۋىلىنىڭ تۇرعىنى گۇلزيا موگدىن قىزى.
دەي تۇرعانمەن سولاقاي ساياساتتىڭ كەسىرىنەن تالاي وتباسىنىڭ شىرقى بۇزىلعان. ايتۇرعان جولداسىن كورمەگەنىنە ءبىر جىلدىڭ ءجۇزى بولىپتى. جۇڭگو تارابى قۇجاتىڭ دۇرىس ەمەس دەپ، شاقىرىپ الىپ تۇرمەگە قاماپ قويعان. ءقازىر ءۇش بالاسىن اسىراي الماي قينالىپ جۇرگەنىن ايتادى.
«ول جەردە ءتورت كەرەگە تامنان باسقا ەشتەمە دە جوق. ايتەۋىر تۋىس-تۋعاننىڭ، قارىنداسىنىڭ ۇيىندە ءجۇر سول جاقتا. نە ىستەپ جاتقانىن دا بىلمەيمىز. مەن ءۇش بالاممەن كۆارتيرادا قاڭعىرىپ ءجۇرمىن. قىستان دا ارەڭ شىقتىم. وسىلاردى دا ءۇسىتىپ الا جازدادىم كۇننىڭ سۋىعىندا» - دەيدى الماتى قالاسىنىڭ تۇرعىنى ايتۇرعان ادەش.
بۇگىن جينالاعان جۇرت جۇڭگو قازاقتارىنىڭ جانايقايىن رەسمي ورگاندارعا جەتكىزىپ، تۇيتكىلدى ماسەلەنىڭ شەشىمىن تابۋىنا ۇيىتقى بولعان ءبىزدىڭ ارناعا العىستارىن جەتكىزدى.
«وسى ەۋرازيا ءبىر كانالىنا كوپتەن كوپ راحمەت. وسى كانالدىڭ ارقاسىندا جانە باسقا اد اقپارات قۇرالدارىنىڭ ارقاسىندا جوعارىعا جەتتى. سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى ارقىلى ءبىرقانشا دەلەگەسيا بارىپ قايتتى. ءالى دە قىتايمەنەن كەلىسسوزدەر ءجۇرىپ جاتىر» - دەيدى قوعام بەلسەندىسى قايرات بايتوللا.
ال جازىقسىز تۇرمەدە وتىرعاندار جۇڭگو ۇكىمەتىنەن ءارقايسىسى ءبىر ميلليون دوللاردان وتەماقى تالاپ ەتۋدى كوزدەيدى. ءقازىر سوتقا شاعىم ءتۇسىرۋ ءۇشىن قۇجاتتارىن راسىمدەۋگە كىرىسكەن.
پىكىر قالدىرۋ