ديماش ءۇشىن قورقامىن

/uploads/thumbnail/20180720151255462_small.jpg

اينالدىرعان ەكى-ۇش ساعاتتىڭ ىشىندە دەنيسىمىزدەن ايىرىلىپ قالدىق. تال تۇستە پىشاقتالىپ كەتتى دەگەن حاباردى ەستىگەندە «جازىلىپ كەتەدى» دەگەن سەنىمدە بولدىق. الايدا بولمادى. امان قالمادى. جالىنداعان جيىرما بەسىندە قىز-قىرقىندى ەمەس سپورتتى ويلاپ، سپورتپەن تىنىس العان تالانتتىڭ قازاسى قابىرعامىزدى قايىستىرىپ كەتتى. كەشكى اس ىشۋگە دەگەن تابەت بولمادى، ءتۇنى بويى مارقۇمنىڭ ونەرىن قايتادان تاماشالاپ، كوز جاسىمىزعا ەرىك بەردىك. تاڭ اتسا دا كوڭىل-كۇي جاقسارمادى. جۇمىس ىستەۋگە دەگەن نيەت جوق. "كىم ءولتىردى، قاشان ۇستايدى، قالايشا ايامادى، ءۇش ليتر قاندى قالايشا جوعالتقان، جەدەل جاردەمدى شاقىرعان كىم؟" دەگەن سۇراقتار ويعا مازا بەرەر ەمەس. بۇگىن حالىق سۇيكىمدى سپورتشىسىنان، تالانتتى جاسىنان، قازاق ەلىنىڭ پاتريوتىنان ايىرىلعان كۇن. شەشەسىنىڭ جالعىز ۇلىنان كوز جازىپ قالعان كۇن. بۇگىن – قازاقستاننىڭ ايناسى شىتىناعان قارالى كۇن. ءدال بۇگىن مەن ديماش ءۇشىن قورقىپ وتىرمىن.

كەزىندە جۋرناليست ەرجان بايتىلەس «ەگەمەن قازاقستاندا» جاريالاعان ماقالاسىندا: «ال وسى قۇرمانعالييەۆتى ءبىزدىڭ بۇگىنگى قوعام بىلە مە؟ اتىراۋدىڭ قۇل­سارىسىندا تۋىپ، تابانى ءتى­لىنگەنشە دالا توسىندە جا­لاڭاياق جۇگىرىپ ءجۇرىپ تۇيە ب ا ق­قان بالا امەريكاڭىزدى اۋزىنا قاراتقان جوق پا؟ گول­لان­دياڭىز تىكەسىنەن تىك تۇرىپ قۇرمەت كورسەتىپ ەدى عوي. 2007 جىلى ەشبىر ەلەۋسىز عانا و دۇنيەگە اتتانىپ كەتە باردى. ىزدەگەن، جوقتاعان ادام بولمادى. ودان ارىدا كىم بار ەدى دەگەندە، ءبىزدىڭ ەسىمىزگە امانگەلدى سەمبين تۇسەدى. ميلاننىڭ «لا سكالاسىندا» ءان ايتقان اتاق­تى قازاق. ءبىراق بار عوي، ءتىرى كۇنىندە كوزگە شىققان سۇيەلدەي بوپ تۇرتپەك كورگەن تالانت ءولى­سىندە دە اسا كوپ باعالانىپ جات­قان جوق. سوعان قاراپ وتىرىپ، اردا قازاقتىڭ ارۋاعىنان دا قورىقپايدى ەكەنبىز دەپ وي­لايسىڭ كەيدە. نەبارى جيىرما جاسىندا جيىرما جىل بويىنا سارىلا كۇتكەن وليمپيادانىڭ سارى التىنىن ايالاپ الاقانىمىزعا سالىپ ەدى عوي بەكزات ساڭلاق. ءۇش دۇركىن وليمپ شىڭىن باعىندىرامىن دەگەن ارمانى بار بولاتىن. قايتەيىك-اي؟! اسەلحان قالىبەكوۆا اپامىز ايتپاقشى، «قۇشاعى قاتتى حالىق ەكەنبىز». «بەكزاتتى ءۇش اي قۇشاعىمىزعا قاتتى قىستىق تا» ماڭگىلىك مەكەنىنە اتتاندىرىپ سالا بەردىك قوي.  وسى رەتتە جيىرماعا جەتپەي بۇ دۇنيەدەن كوشىپ كەتكەن قاراعاندىلىق بوكسشى ەرمەك سەرىكوۆ ەسكە تۇسەدى. جاستار مەن جاسوسپىرىمدەر اراسىنداعى الەمدىك جارىستىڭ ءبارىن ۇتقان جالىندى جىگىت ەرەسەكتەردىڭ اراسىنا قوسىلعانىندا قاپيادا قازا تاپتى. قاراعاندىنىڭ ءتۇ­بىندە الدەبىرەۋلەر پىشاقتاپ كەتىپ، اقىرى قانسىراپ ءولدى. بولاشاقتا امانگەلدى سەم­­بين، ەرىك قۇرمانعالييەۆ، ورازالى دوسبوسىنوۆ، بەكزات ساتتارحانوۆ، ەرمەك سەرىكوۆ سياقتى تالانتتاردىڭ تاعدىرىن ەندىگى ۇرپاق كەشپەۋى كەرەك. سوندىقتان مەملەكەتتىك دەڭ­گەيدە تالانتتاردى ساقتايتىن، ولارعا قامقورلىق كورسەتەتىن كوميسسيا قۇرىلۋى قاجەت. سان سالا بويىنشا ولاردىڭ ءتىزىمى جاساقتالىپ، ءاربىر كۇنى ەسەپكە الىنىپ، ارى-بەرىدەن سوڭ قايدا بارىپ، قايدا قوياتىنى، نە ىشىپ-جەيتىنىنە دەيىن تىركەلىپ، حاتتالىپ وتىرۋى ءتيىس» دەپ ۇلكەن ماسەلەنى كوتەرگەن بولاتىن.

بەيبىت زاماندا قالانىڭ قاق ورتاسىندا تاپا-تال تۇستە كولىكتىڭ ايناسىن ۇرلايتىن قاراقشىنىڭ پىشاعىنان كوز جۇمۋدى رەسەيلىك ب ا ق «گلۋپايا سمەرت» (بولماشى سەبەپ ءۇشىن قيىلعان ءومىر) دەپ قازاق قوعامىن سىناپ-مىنەپ تاستادى. ازيادا، ەكسپو دەپ قاسىقتاپ جيناعان ابىرويىمىز شەلەكتەپ توگىلدى. قىلمىس ءورشىپ تۇرعان، ۇرى-قاراقشى كوبەيگەن، جۇمىسى جوق، قارنى اش قوعامىمىزدىڭ بەت-بەينەسىن كورسەتتى. الەۋمەتتىك جەلى دەنيس تەندى جوقتاپ، قازاقستانداعى بىلىق-شىلىقتى، جاۋلاپ العان جەمقورلىق تۋرالى جازىلعان وتكىر ويلى، مازمۇنى اششى جازبالارعا تولى. كاسىپكەر مارعۇلان سەيسەمبايەۆ ايتپاقشى "قىلمىس - قوعامنىڭ قالىپسىز ەكونوميكاعا دەگەن قالىپتى جاۋابى". دەنيستىڭ تۇككە تۇرعىسىز ايناعا بولا ءولۋى قوعامنىڭ كىر-كىر، ساتپاق-ساتپاق بەت-بەينەسىن ايقىنداپ، كوزىمىزگە شۇقىپ كورسەتكەندەي بولدى. سوندىقتان دا سىرت كوزگە عانا تىنىش زاماندا تالانتتارىمىز ءۇشىن قورقاتىن بولدىق. دەنيستەن كەيىن ديماشتىڭ قاۋىپسىزدىك ماسەلەسى تولعاندىرادى. كۇمىس كومەي ءانشىمىزدىڭ امان-ەسەن ءجۇرىپ، تىڭدارماندارىن باقىتقا بولەپ، قۋانىش قانا سىيلاپ جۇرگەنىن شىن قالايمىز. قازاقستان اتىن بۇكىل الەمگە ءماشھۇر ەتىپ جۇرگەن تالانتتار قاتىگەز، مەيىرىمسىز قوعامنىڭ قۇربانىنا اينالماۋى ءتيىس.

 

قاتىستى ماقالالار