وسى كۇزدەن باستاپ «ميلليون كىمگە بۇيىرادى؟» جوباسى قازاق تىلىندە جارىق كورۋدە. «حابار» تەلەارناسىنان شىعاتىن شوۋدى بەلگىلى تەلەجۇرگىزۋشى دوسىمبەك وتەعالييەۆ جۇرگىزەدى. ۇلىبريتانيادا 20 جىلدان بەرى تانىمالدىعىن جوعالتپاعان جوبا قازاق تىلىندە العاش رەت 2004 جىلى ەفيرگە شىققان بولاتىن. ەكى جىلعا جۋىق كورەرمەننىڭ ىستىق ىقىلاسىنا بولىنگەن زياتركەرلىك ويىن ەفيرە قايتا نىڭ بۇگىنگى وزگەرىستەرى تۋرالى جۇرگىزۋشىسىنەن بىلگەن ەدىك.

ايتا كەتەيىك، دوسىمبەك وتەعالييەۆ ۇزاق جىلدار «حابار» تەلەارناسى جانە وزگە دە قازاقستاندىق ارنالاردا جاڭالىقتار جۇرگىزۋشىسى بولىپ قىزمەت اتقارعان.

- «ميلليون كىمگە بۇيىرادى؟» باعدارلاماسىن جۇرگىزۋ قانشالىقتى قيىن نەمەسە وڭاي؟ جالپى، باعدارلاماعا قالاي كەلدىڭىز؟

- كەز-كەلگەن جۇمىستىڭ وزىندىك قىزىعى مەن شىجىعى بولارى بەلگىلى. باعدارلامانى جۇرگىزۋ قيىن دەي المايمىن. ءبىراق، جىلدار بويى قالىپتاسقان قالىپتان شىقپاي وتىرۋ ازداپ قينايدى ەكەن. وڭاي دەپ تە ايتۋعا كەلمەيدى. ءار نارسەنىڭ وزىندىك اۋىرتپالىقتارى بار. اسىرەسە، ويىنشى جەڭىل سۇراققا جاۋاپ بەرە الماي، قينالىپ وتىرعاندا ءوزىڭ دە بىرگە قينالىپ كەتەدى ەكەنسىڭ.

باعدارلاماعا قالاي كەلگەنىمە قاتىستى ايتارىم... قاتەلەسپەسەم، جازدا بولۋى كەرەك، «ميلليون كىمگە بۇيىرادى؟» باعدارلاماسىن جۇرگىزۋ تۋرالى ۇسىنىس ءتۇستى. بۇرىن مۇنداي توك-شوۋدىڭ تىزگىنىن ۇستاماعان سوڭ «قالاي بولار ەكەن؟» - دەپ قوبالجىعانىم راس. الايدا، كاستينگكە بارىپ قاتىستىم. كەيىن مەنىڭ وتكەنىم تۋرالى ايتتى. ءسويتىپ، مىنە وسى باعدارلامانى جۇرگىزىپ جاتىرمىن.

- باعدارلاما العاش رەت 2000 جىلدارى ەفيرگە شىقتى. ءسىز سول كەزدە كورەتىن بە ەدىڭىز؟ سول ۋاقىتتان بەرى نە وزگەردى؟ اۋديتوريا قالاي قابىلداۋدا؟

- بۇل باعدارلامانى تۇراقتى بولماسا دا اراكىدىك كورىپ تۇراتىنمىن. ءبىراق، ءوزىم وسى حاباردىڭ جۇرگىزۋشىسى بولامىن دەگەن وي ءۇش ۇيىقتاسام دا تۇسىمە كىرگەن ەمەس. ول كەزدە قاتەلەسپەسەم، ەڭ جوعارعى ۇتىس سوماسى بەس ميلليون تەڭگە بولدى. قازىرگى قارجى قورى ەكى ەسەگە ۇلعايدى. 15 سۇراققا دۇرىس جاۋاپ بەرگەن ويىنشى ون ميلليون تەڭگەنى ەنشىلەيدى. سونداي-اق، كۇيمەيتىن سومالار دا ەسەلەنە تۇسكەن.

ال، اۋديتوريانىڭ قالاي قابىلداپ جاتقانىن ايتا المايمىن. مەنى تانيتىندار «جاقسى» دەپ قويادى. ول شىن ءسوز بە، الدە، كوڭىل جىقپاستىقپەن ايتىلعان اڭگىمە مە، بىلمەدىم.

ايتا كەتەيىن، ويىنعا 18 جاسقا تولعان كەز كەلگەن ازامات قاتىسا الادى. ول ءۇشىن 3698 قىسقا نومىرىنە «ك1» كىلت ءسوزىن جىبەرۋ كەرەك. سودان كەيىن سۇراق قويىلعان حابارلاماداعى 4 نۇسقاسىنىڭ بىرەۋىن تاڭداپ، جاۋاپ بەرۋ قاجەت. ەگەر قويىلعان ساۋالعا دۇرىس جاۋاپ بەرىلسە، باعدارلاماعا شاقىرتۋ الاسىز.

- جاڭالىقتان سوڭ شوۋ جۇرگىزۋ قالاي ەكەن؟ ءسىز بۇعان دەيىن وسىنداي فورماتتاعى باعدارلامانى جۇرگىزدىڭىز بە؟

- مەن «ميلليون كىمگە بۇيىرادى؟» باعدارلاماسىن جۇرگىزە باستاعالى سۇحباتتىڭ بارلىعى وسىنداي سۇراقتان باستالاتىن بولدى. ارينە، توك-شوۋ مەن اقپاراتتىق باعدارلامانىڭ، اسىرەسە، جاڭالىقتاردىڭ فورماتى ەكى بولەك دۇنيە ەكەندىگى تۇسىنىكتى. دەگەنمەن، بارلىعى ءبىر تەليەۆيزيالىق ءونىم بولعاندىقتان سونشالىقتى ۇركە قارادىم دەۋگە بولماس. راس، جاڭالىقتاردا جەڭىل كۇلكى، بوس سوزگە جول جوق. وندا ايتىپ وتىرعان اقپاراتىڭا بارىنشا دەندەپ، جاڭالىقتى شىنايى، كورەرمەنگە ۇعىنىقتى ەتىپ جەتكىزۋ نەگىزگى ماقسات. كۇندەلىكتى ومىردە ءتۇرلى جاعدايلار بولىپ جاتادى. قايعىلى وقيعا تۋرالى اقپاراتتى وقىپ جاتقاندا ىرجالاڭداپ وتىرساڭ كورەرمەننىڭ كوڭىلى قالارى حاق. سوندىقتان، كەز-كەلگەن مالىمەتتى الدىمەن ءوزىڭ وقىپ، ءتۇسىنىپ، وزىڭنەن وتكىزىپ الىپ، سوسىن بارىپ كورەرمەنگە جەتكىزۋ ماڭىزدى. ال، توك-شوۋعا قاتىستى تالاپ مۇنداي ەمەس. الايدا، بۇل جەردە دە جۇمىسىڭا ءجۇردىم-باردىم قاراۋعا بولمايدى. ايتار ءسوزىڭ ناقتى، ويىڭ ورامدى بولعانى ابزال. «ەركىندىك بار» دەپ اۋا جايىلىپ كەتسەڭ كورەرمەندى مەزى ەتىپ الۋىڭ بەك مۇمكىن. ونىڭ ۇستىنە، «ميلليون كىمگە بۇيىرادى؟» باعدارلاماسى ونداعان جىلدار بويى الەمنىڭ جۇزدەن استام ەلىندە ءجۇرىپ كەلە جاتقان دۇنيە. مۇندا دا ايتىلار ءسوز، قيمىل-قوزعالىس ءبارى قالىپتاسقان جانە ناقتى ءبىر ەرەجەسى بار. سول تارتىپتەن شىقپاي، ناقتى ءبىر ىزبەن ءجۇرىپ-تۇرۋعا تۋرا كەلەدى ەكەن. ال، بۇعان دەيىن شوۋ فورماتىنداعى باعدارلاما جۇرگىزدىڭ بە؟ - دەگەنگە كەلەر بولساق. مەن «حابار» اگەنتتىگىندە نۇرتىلەۋ اعامىزدان كەيىن «بەتپە بەتتى»، «31 ارنادا» «تۇجىرىم» دەگەن باعدارلامانى، «قازاقستان» ارناسىندا «الاڭ» مەن «زاڭ جانە ءبىز» حابارلارىن جۇرگىزگەن ەدىم. العاشقى ەكەۋى سۇحبات جانرىنداعى باعدارلامالار دا، سوڭعى ەكەۋى توك-شوۋ بولاتىن. ءبىراق، قاي-قايسىسى دا جەڭىل تاقىرىپقا، ويىن-كۇلكىگە ەمەس، الەۋمەتتىك ماڭىزى بار، سالماقتى دۇنيەلەر تالقىلاناتىن باعدارلامالار بولدى. سول سەبەپتى، مەن بۇعان دەيىن توك-شوۋ جۇرگىزسەم دە شوۋ جۇرگىزگەنىم جوق دەسەم بولاتىن شىعار.

- قالاي ويلايسىز، ويىن جۇرگىزۋشىسىنىڭ ءبىلىمى قانداي بولۋى كەرەك؟

- تەك ويىن جۇرگىزۋشىسى عانا ەمەس، باعدارلاماعا قاتىسىپ جاتقان ءاربىر ادام ەرۋديت بولسا قانەكي!؟ وندا ويىن دا قىزىقتى وتەتىنى كامىل. ال، جۇرگىزۋشى ءبىلىمدى، جان-جاقتى بولسا تىپتەن جاقسى. قويىلعان سۇراققا قاتىستى كورەرمەنگە ءتۇرلى اقپارات بەرىپ وتىرساڭ حاباردىڭ تانىمدىق قىرى ارتا تۇسەرى ءسوزسىز. جاقاۋراتىپ قايتەمىز، كەيدە سۇراقتىڭ جاۋابىن بىلمەي وتىراتىن دا ساتتەر بولادى. بۇل باعدارلامادا بارماق باستى، كوز قىستىعا جول بەرىلمەيدى. ويىن بارىسىندا قانداي سۇراقتاردىڭ بولاتىنىنان مەن دە بەيحابارمىن.

- سۇحباتىڭىزعا راحمەت!

«ميلليون كىمگە بۇيىرادى؟» باعدارلاماسىن ءار سەنبى ساعات 20.15-تە «حابار» تەلەارناسىنان كورىڭىزدەر