ناتو اسكەري ۇيىمىنىڭ ەۋروپالىق مۇشەلەرى «ەگەر رەسەيمەن سوعىس بولا قالسا، ءبىز وعان ەش دايىن ەمەسپىز» دەپ مالىمدەدى. بۇل پىكىردى ۇيىمنىڭ حالىقارالىق اسكەري شتابىنىڭ باسشىسى يان برۋكس تە مويىندادى.
ونىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، قازىرگى ۋاقىتتا ناتو ۇيىمىنىڭ اسكەرلەرى جەدەل ارەكەت ەتە المايدى. گەنەرال-لەيتەنانت يان برۋكس Defense News جۋرنالىنا بەرگەن سۇحباتىندا بۇعان سەبەپ بولىپ وتىرعان بىرنەشە ماسەلە بارىن ايتتى. «بىرىنشىدەن، لوگيستيكالىق باعىتتا قيىندىق تۋادى. ەكىنشىدەن، ورىستارعا قاي جەردەن، قاي ايماق ارقىلى سوققى جاسايمىز؟ ۇشىنشىدەن، اسكەري تەحنيكالاردى تاسىمالداۋ قاي جول نەمەسە قاي باعىت ارقىلى جۇزەگە اسىرىلادى، ول جاعى ءالى شەشىلمەگەن. توزعان تەمىر جول مەن پورتتار سونشالىقتى مولشەردەگى اسكەري تەحنيكانى قابىلداۋعا دايىن ەمەس. وسى جاعىنان كەلگەندە، ناتو ءموبيلدى تۇردە، جەدەل ارەكەت ەتە الماي قالادى. ءسويتىپ، سوعىسقا دايىن بولماي، كۇلىمىز كوككە ۇشادى. تورتىنشىدەن، باسەكەلەستىك جاعدايىندا رەسەي سياقتى قۋاتتى اسكەري دەرجاۆاعا قارسى تۇرۋعا قۋاتىمىز جەتپەيدى. تەمىر جول تاسىمالى مەن تەحنيكالاردى تاسيتىن الىپ كەمەلەر دە كەڭ اۋقىمداعى وپەراسيانى جۇزەگە اسىرۋعا دايىن ەمەس».
سونىمەن قاتار، ناتو-نىڭ گەنەرالى رەسەيگە قارسى شابۋىلدا قيىندىق كەلتىرەتىن تاعى باسقا ماسەلەلەردى اتادى. ورىستارعا سوققى بەرۋ ءۇشىن ناتو-نىڭ قۇرلىق اسكەرلەرى مەن اۋە كۇشتەرىن ولاردىڭ تەرريتورياسىنا ورنالاستىرۋ ءۇشىن، ەۋرووداقتاعى كەيبىر ەلدەردىڭ رۇقساتىن الۋ كەرەك.
راسىندا دا كەيىنگى كەزدەرى ناتو ۇيىمىنا مۇشە ەلدەر مەن رەسەي اراسىندا سالقىندىقتىڭ ىزعارى ايقىن سەزىلە باستادى. رەسەي سونىمەن قاتار، ەۋروپانىڭ سولتۇستىك ايماقتارى مەن اركتيكادا اسكەري-جاتتىعۋ جيىندارىن ءجيى وتكىزۋدە. وسىعان ناتو ۇيىمىنىڭ ءبىرقاتار اسكەري گەنەرالدارى قاتتى الاڭداپ وتىرعانعا ۇقسايدى. الايدا ناتو اليانسىنىڭ باس حاتشىسى يەنس ستولتەنبەرگ ۇيىمعا مۇشە ەلدەر وتكىزگەن «Trident Juncture -2018» اسكەري جاتتىعۋ جيىنىندا «جانتالاسا قارۋلانۋعا ۇمتىلىپ وتىرعان جوقپىز. ءبىز رەسەيمەن قىرعي-قاباق جاعدايىندا ەمەسپىز. ناتو قاشان دا ۇجىمدىق قورعانىس قابىلەتىن كۇشەيتۋگە مىندەتتى. الەمگە حالىقارالىق جاعدايدىڭ شيەلەنىسكەنى ەمەس، تۇراقتىلىعى قىمبات. سوندىقتان ءبىز رەسەيمەن اراداعى قارىم-قاتىناستى بارىنشا جاقسارتۋعا تىرىسامىز»– دەپ مالىمدەدى.
ايتا كەتۋ كەرەك، ناتو -نىڭ Trident Juncture - 2018 جاتتىعۋ جيىنىنا 30 ەلدەن 50 مىڭ اسكەر، 130 ۇشاق پەن 60 كورابل مەن بۋندەسۆەردىڭ 100 تانكىسى قاتىسقان.
شىندىعىندا دا، رەسەي قاۋپىنە قاتىستى ساراپشىلار مەن اسكەري مامانداردىڭ پىكىرى ءارتۇرلى. امەريكالىق ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، ءقازىر كۇشىندە بولعانىمەن، 2025-2035 جىلدارى رەسەي ەلىنىڭ دەموگرافيالىق ءوسىمى كۇرت كەمىپ، ەكونوميكاسى ءالجۋازدانا تۇسەدى. سوندىقتان ولاردان كەلەر قاتەر جوق. ەڭ باستى ءقاۋىپ – جۇڭگو. ولار بارعان سايىن كۇشەيىپ كەلەدى. سوندىقتان ناتو مەن امەريكا قىتايدىڭ اسكەري جانە ەكونوميكالىق دامۋىنا نازار اۋدارۋى ءتيىس.
ال سىرتقى ىستەر ءمينيسترى سەرگەي لاۆروۆ بولسا، رەسەيدىڭ ناتو ۇيىمىنا مۇشە ەلدەرىنە ەشقانداي قاتەر توندىرمەيتىنىن قاداپ ايتتى. «مۇنىڭ بارلىعى دا ويدان شىعارىلعان نارسە. رەسەيدىڭ شەكارالىق ايماقتارىنا وزدەرىنىڭ اسكەرىن ورنالاستىرۋ ءۇشىن مۇنىڭ بارلىعى قولدان جاسالىنىپ وتىرعان ايلى-شارعى. ءبىزدىڭ سىرتقى ستراتەگيامىزدا قانداي دا ءبىر ەلگە شابۋىل جاساۋ تۋرالى جوسپار جوق. بۇل بالتىق جاعالاۋى ەلدەرى، اتاپ ايتقاندا، ەستونيا، لاتۆيا مەن ليتۆانىڭ جانە پولشا ەلدەرىنىڭ بايبالامى عانا» دەپ مالىمدەدى.
پىكىر قالدىرۋ