جاپون پرەمەرى اكە ءقابىرىنىڭ باسىندا كۋريلدى قايتارۋعا انت بەردى

/uploads/thumbnail/20190108160811055_small.jpg

جاپونيا مەن رەسەي اراسىندا قيىر شىعىستاعى  ارالدارعا قاتىستى داۋ ءالى باسىلعان جوق. اراگىدىك بولسا دا، كوتەرىلىپ كەلەدى. ءقازىر دە قىزعان شاعىندا دەسە دە بولادى. ويتكەنى..

بيىل رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتين مەن  جاپون پرەمەرى سيندزو ابە اراسىندا كەزدەسۋ وتپەك. جاپون جاعى بۇل كەلىسسوزگە قىزۋ دايىندالىپ جاتىر. مۇنىڭ سەبەبى دە بار. سەبەبى كۋريل ارالدارىن قايتارۋدان ءۇمىتتى. ءبىراق بۇل ماسەلە جاپون تاراپىنان قىزۋ كوتەرىلگەنىمەن، رەسەي جاعى ءالى  ناقتى شەشىمىن ايتقان جوق. شەشىلە دە قويمايتىن شىعار. بۇلاي دەۋىمىزدىڭ ءجونى بار. ويتكەنى رەسەي بيلىگىنىڭ  جۇرگىزىپ وتىرعان قازىرگى ساياساتىنا نازار اۋدارساق، ونى ءتۇسىنۋ قيىن. ءالى يمپەريالىق پيعىلىنان ايرىلعىسى كەلمەيدى. ال رەسمي توكيو  كۋريلدەن باسقا، كۋناشير، شيكوتان، يتۋرۋپ جانە  حابوماي ارالدارىن قايتارىپ العىسى كەلەدى. سوندىقتان ابە دە، جاپون حالقى دا كەزدەسۋگە ۇلكەن ۇمىتپەن قاراپ وتىر. ال ماسەلەنىڭ قالاي اياقتالارى بەلگىسىز. وسى اپتانىڭ باسىندا جاپون ۇكىمەتىنىڭ باسشىسى سيندزو ابە ءوزىنىڭ اكەسىنىڭ ءقابىرىنىڭ باسىنا بارىپ انت بەردى. مۇنىڭ دا سەبەبى بار. ويتكەنى بۇگىنگى پرەمەردىڭ اكەسى سينتارو ابە  1982-1986 جىلدارى جاپونيانىڭ سىرتقى ىستەر ءمينيسترى بولىپ قىزمەت ىستەگەن. سونىمەن قاتار،  سسرو-مەن كۋريل ارالدارىن قايتارۋعا قاتىستى ۇلكەن كەلىسسوز جۇرگىزگەن. ءبىراق ونىڭ بارلىعى دا ناتيجەسىز اياقتالعانى بەلگىلى. ەندى مىنە سول كەلىسسوزدى جاپون مۇددەسى ءۇشىن 32 جىلدان كەيىن  بالاسى قايتادان ابە قولعا الىپ وتىر.

ول وسىعان وراي ناگاتو قالاسىنداعى اكە زيراتىنا زايىبىمەن باردى. باسىن ءيدى.

–مەن اكە ءقابىرىنىڭ باسىنا بارىپ، ەل مۇددەسى ءۇشىن بارىنشا قىزمەت ەتۋگە تاعى ۋادە بەردىم. رەسەيمەن جاقىن ارادا بولاتىن كەلىسسوزدە كۋريل ارالدارىن جاپون حالقىنا قايتارۋعا انت بەردىم.  ءسويتىپ، بار كۇش-جىگەرىمدى جۇمساپ، بۇل اڭگىمەگە ءبىز نۇكتە قوياتىن بولامىز، –دەدى ول جۋرناليستەرگە بەرگەن سۇحباتىندا. 

سوندىقتان دا بالا -پرەمەر «بيىلعى بولاتىن كەزدەسۋدى حالىقارالىق تاريحي ماڭىزى بار  وقيعا» دەپ باعالايدى. ونىڭ ۇستىنە رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتين ەكى ەل اراسىنداعى بۇرىنعى مامىلەنى قايتا قاراۋعا مۇمكىندىك بارىن ايتقان. رەسمي توكيو  دا «1956 سسرو مەن جاپونيا اراسىندا قابىلدانعان جانە قول قويىلعان بەيبىت كەلىسىمدى قايتا قاراۋ كەرەك» دەپ ەسەپتەيدى. ءبىراق ەكى جاق كەزدەسكەنىمەن، مامىلە بولا قويار ما  ەكەن؟! ويتكەنى ماسكەۋ  تاراپى الاڭدايتىن نارسە بار. ەگەر كۋريل ارالدارى جاپوندارعا بەرىلسە، اقش تاراپى بولاشاقتا ەل قاۋىپسىزدىگى ءۇشىن دەپ، راكەتالىق وقتۇمسىقتارىن ورنالاستىرۋى مۇمكىن. ءبىراق ابە كۋريل ارالدارىنا ەشقاشان راكەتالىق وقتۇمسىقتاردى ورنالاستىرماۋعا ۋادە بەردى.

 ەڭ باستى ماسەلە، رەسەي اتالعان ارالداردى جاپونياعا قايتارىپ بەرە مە؟ ءقازىر ەكى جاق تاراپىنان ارالداردى بىرلەسىپ يگەرۋ ماسەلەسى دە ءسوز بولىپ جاتىر. ءبىراق ءوز مۇددەسى ءۇشىن ەشتەڭەدەن تايىنبايتىن رەسەي جاپون جاعىنا كۋريلدى تەگىن بەرە سالادى  دەۋ سەنىمسىز...

پىكىر قالدىرۋ

قاتىستى ماقالالار