الەمدە جىلقى جانۋارىن قولعا ۇيرەتكەن "قازاق حالقى" دەگەن عىلىمي تۇجىرىم ايتىلىپ ءجۇر.

بۇل عىلىمي تۇجىرىمدا شىندىق بار. ەرتە ەرتە زاماندا ءتىپتى بەرىگە دەيىن 20 مىڭ جىلقى ۇستاعان بايلار بولعان.

سول زاماندا ءبىر باي كەشكە قاراي توبەگە شىعىپ تۇرىپ، تومەندەگى وزەن القابىنا شۇبىرىپ، كەلىپ جاتقان شەگى جوق كوپ جىلقىنى كورىپ، «بالام اۋ، مىناۋ كوپ جىلقى كىمنىڭ جىلقىسى؟» دەپ سۇراسا، قاسىنداعى تۋىسى: «اتا- اۋ، بۇل جىلقىنىڭ ءبارى سىزدىكى عوي» دەسە، شال تاڭعالىپ، «مەن وسىلاردىڭ سانىن وسى كۇنگە دەيىن بىلمەيمىن» دەگەن ەكەن. سونداي بايلار كەزىندە جىلقىلاردى سورتتاپ، كوكقاسقا جىلقىلاردى بولەك، كۇرەڭ قاسقالاردى بولەك جيناعاندار بولعان ەكەن. ياعني، "برەند" دارەجەسىندەگى تۇلپارلار سول ەرتە داۋىردە- اق قازاقتا بولعان. وعان جۇزدەگەن جىلدار اڭىز بولىپ، ەل اۋزىنان تۇسپەي كەلە جاتقان قوبىلاندىنىڭ تايبۋرىلى، الپامىستىڭ بايشۇبارى، قامبار باتىردىڭ قاراقاسقاسى، يساتايدىڭ اقتابانى، امانگەلدىنىڭ شالقاسقاسى، اقانسەرىنىڭ قۇلاگەرى تۋرالى اڭىزدارى دالەل. سول كەزدەرى "مىنا جىلقى جۇيرىك بولادى -اۋ" دەگەن اتقا قىرىق ىسەك بەرىپ، ساتىپ العان كەزدەرى بولىپتى. بۇل دا از باعا ەمەس.
كەڭەس وكىمەتى تۇسىندا اسىل تۇقىمدى تۇلپارلار وسىرگەن قوستاناي، سارىتورعاي اسىل تۇقىمدى جىلقى زاۋىتتارى جۇمىس ىستەپ، كەزىندە، اتتارى وداققا جايىلعان تۇلپارلار ءوسىرىپ، تاراتىپ ەدى. اقىن عافۋ قايىربەكوۆ شىعىس قازاقستاندا جىلقى زاۋىتىنڭ ديرەكتورى بولعان بوشاي كىتاپبايەۆ تۋرالى جازدى. سول كىسى قازاقستان بايگەدە وزا شاپقان تالاي تۇلپارلار شىعارعان ەكەن.
جىلقى زاتىنداعى "برەند" دەگەنىمىز وسىنداي سايگۇلىكتەر. 
الەمدىك برەندتە اراب جىلقىسى، اعىلشىن جىلقىسى، تۇرىكمەن جىلقىلارى اتالىپ، اۋكسيوندا كەيبىرى ميلليون دوللارعا ساتىلادى ەكەن. بىزدە دە كەلەشەكتە قازاق جىلقىسى" برەندىن اشۋعا جول تۇسۋگە ءتيىس.
قازاقتا جىلقىدان باسقا دا "برەندتەر" بولعان. ماسەلەن، كەڭەس وكىمەتى كەزىندە قوي شارۋاشىلىعىنداعى "ەدىلباي قويى" برەند بولدى. ونىڭ ءار ءبىرىنىڭ سالماعى 110-120-كەلى تارتۋشى ەدى. ودان كەيىن وڭتۇستىك وبلىستا قانات جايعان بۇيرا ەلتىرىلى قوي وسىرىلگەن. بۇل قويدىڭ دا ءقازىر بەرەكەسى كەتتى.
قازاقستاندا مال شاراشىلىعىندا تاعى ءبىر "برەند" بولدى ول قازاقتىڭ اسىل تۇقىمدى "اق باس سيىرى"، بۇل سيىردىڭ ءاربىرى كۇنىنە وتىز ليتر ءسۇت بەرە الاتىن.
قازاقستانداعى ءتورتىنشى برەند ول قاپشاعاي فورفور زاۋىتىنىڭ ونىمدەرى ەدى.
ءقازىر سول فورفور زاۋىتى شىعارعان شاينەكتەردى كەسەلەردى، تاباقتاردى شاممەن ىزدەپ ءجۇرىپ تاپپايسىز.
ال، وزبەكتەر بولسا، اق فورفوردان ەمەس، ءجاي سازدان (كەراميكا) ءۇي زاتتارىن كوركەم ۇلگىمەن شىعارىپ، "وزبەك برەندىن" جاساپ وتىر.

بۇل ءبىزدىڭ قولدان كەلمەيتىن ءىس پە ەدى!!!؟
كەرىسىنشە كەراميكا زاۋىتتارىن جاپپاي جاۋىپ تاستادىق.

جۇمات انەس ۇلى