"ۆاشينگتونمەن سالىستىراتىندار نە ءبىلىمسىز، نە پروپاگانديست..."

/uploads/thumbnail/20190321130602987_small.png

دجوردج ۆاشينگتونمەن سالىستىراتىندار نە ءبىلىمسىز نە پروپاگانديست. ۇقسايتىنى - 1، ۇقسامايتىنى - 1001. ۆاشينگتونعا تەڭەۋدەگى جالعىز ارگۋمەنت "تۇڭعىشتىعى." جاعىمپاز جانداردىڭ "جان ايقايىنان" وسىنى عانا كورەمىن.

قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىك الۋى بىزگە تاۋەلدى ەمەس فاكتورلاردان تۋدى. ن.نازاربايەۆ بولماسا باسقا بىرەۋ پرەزيدەنت بولۋشى ەدى. سوندا تەك ءبىرىنشى بولعانى ءۇشىن توبەمىزگە كوتەرۋىمىز كەرەك پە؟

ۆاشينگتون سەكىلدى مارتەبەگە يە بولۋ ءۇشىن 2000 جىلى كەتىپ قالۋى كەرەك ەدى، ەكى مەرزىمنەن كەيىن. ۆاشينگتون ەكى مەرزىمنەن، ەشقانداي كونستيتۋسيالىق شەكتەۋ ءالى جوق كەزدە، ءوز ەركىمەن كەتتى ەمەس پە؟ نەگە سونىمەن سالىستىرمايسىڭدار؟

ۆاشينگتوننىڭ تۋعان ءىنىسى ەلدەگى ءىرى بيزنەستى وزىنە مەنشىكتەپ العان جوق قوي. نەگە سالىستىرمايسىڭدار؟

ۆاشينگتون تاۋەلسىزدىك ءۇشىن سوعىستا كوش باستادى عوي. ۇلىبريتانياعا قارسى ۇلكەن سوعىس بولدى. قازاقستاننىڭ تاۋەلىزدىك الۋى ءۇشىن سوعىس بولدى ما؟ الدە جەكە باسىنا تاۋەكەلگە تىگىپ كسرو ۇكىمەتىنە قارسى شىقتى ما؟ قارسى شىققاندار بولدى. مىسالى، تاشەنوۆ، شاحانوۆ، سۇلەيمەنوۆ. ءبىراق ءبىر كىسىنىڭ اتى بۇل تۇرعىدا اتالماعان. نەگە سالىستىرمايسىڭدار؟

قازاقستان كسرو-دان نەشىنشى بولىپ تاۋەلسىزدىگىن الدى؟ ەسكە سالىڭدارشى. نەگە سالىستىرمايسىڭدار؟

امەريكا شىنىمەن جاڭا پايدا بولعان مەملەكەت ەدى. امەريكا حاندىعى دەگەن بولماعان سەكىلدى. ەسىمە تۇسىرە الماي وتىرمىن. نەگە سالىستىرمايسىڭدار؟

دجوردجوتان دەگەن پارتيا دا بولماعان سەكىلدى. نەگە سالىستىرمايسىڭدار؟

ايتپاقشى، ۆاشينگتوننىڭ ۇرپاعى سەنات باسشىسى رەتىندە تاعايىندالدى ما؟ نەگە سالىستىرمايسىڭدار؟

ەلباسى "تاريحي" ميسسيانى ورىندادى عوي، نەگە باعالامايسىڭدار دەيتىندەرگە. اۋەلى، "تاريحي" دەگەن ءسوز جۇرەك اينيتىن ماعىناعا يە بولدى، جاعىمپاز جانداردىڭ ارقاسىندا.

ەكىنشىدەن، ءيا ن.نازاربايەۆ تاۋەلسىزدىكتىڭ العاشقى جىلدارى ەل الدىنداعى ۇلكەن مىندەتىن اتقاردى. ەلگە قىزمەت ەتتى، ماڭىزدى شەشىمدەر مەن جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزدى. شەكارانى بەكىتتى. "بولاشاق" باعدارلاماسىن باستادى. استانانى كوشىردى. يادرولىق قارۋدان باس تارتتى. قانداستاردى ەلگە قايتارۋدى قولعا الدى. ءتىزىمدى تولىقتىرا بەرسەك بولادى. ءبىراق، مۇنىڭ ءبارىن ن.نازاربايەۆ 2000 جىلدارعا دەيىن-اق اتقارعان. ودان كەيىنگى كەزەڭدە دەموكراتيالىق جولدان كەرى كەتتىك. كونستيتۋسيا ويىنشىققا اينالدى، سايلاۋ جۇيەسى الدىمەن ماجوريتارلىدان ارالاسقا، كەيىن پروپورسيونالدىعا اۋىستى، سونىمەن پارلامەنت ءولدى دە قالدى. پارتيالىق جۇيە قۇرۋ ءساتسىز بولدى. نۇر وتان وتىرىك پارتيا. سوت جۇيەسى اتقارۋشى بيلىككە تاۋەلدى. كوررۋپسيانى جەڭە المادى. وليگارحيا ورنادى. ەلدە تاۋەلسىز ميلليونەر، ميللياردەر بولۋ مۇمكىن بولمادى، تۋىسقاندارى رەيد جاساپ تارتىپ الدى، نە جاعىنۋ كەرەك بولدى. ءبىلىم جۇيەسى قاتتى قۇلدىرادى. نازاربايەۆ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ قۇرىلۋىمەن (ميللياردتاعان دوللارعا)، قازۇۋ، قازۇپۋ، ەۇۋ سەكىلدى بازاسى مىقتى ۋنيۆەرسيتەتتەر ءتىرى ولىككە اينالدى. ءتورتىنشى بيلىكتى بىرتە بىرتە ءولتىردى. قازىرگى ەركىن پىكىر ءبىلدىرۋىمىز تەك تەحنولوگيانىڭ عانا ارقاسى.

ەكونوميكا تەك ۆۆپ-مەن عانا ولشەنىپ، ءبىزدى الداپ كەلدى.
ال ول ۆۆپ مۇناي باعاسى شارىقتاعان كەزدە جاقسى ەدى ماقتانۋعا. مۇناي باعاسى قۇلدىراعاندا تەڭگەنى ديەۆالۆاسيا جاساپ تەڭگەلىك ميللياردتارمەن ماقتاندى.

ەگەر بىرەۋ "ەگەمەن قازاقستان" گازەتىنە سارالاسا، 1991 جىلدان باستاپ لەنتاسى قيىلعان مىڭداعان زاۋىت-فابريكالارىن ءتىزىمىن جاساپ، ءبىراق بىردە بىرەۋى جۇمىس ىستەمەيتىنىن، جوق بولىپ كەتكەنىن كورەدى. بەرىلگەن ۋادەلەر مىڭنان اسىپ، ورىندالعانى جۇزگە جەتپەيتىنىن كورەدى.

ەكونوميكامىز قانداي ءونىم شىعارادى؟ قاراپايىم كيىم كەشەكتى شىعارا الماي وتىرمىز ەمەس پە؟

قازاق ۇلتىنىڭ بايلىعى جەكەمەنشىك بانكىلەردى قۇتقارۋعا جۇمسالدى. ميللياردتاعان دوللار. ول جەكەمەنشىك بانكىلەر حالىقتى ۇلكەن پايىزبەن تونادى. ءسويتىپ بانكروت بولدى. پاراقورلار بايىپ شەتەلگە قاشتى. مۇنىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن كىم موينىنا الار ەكەن؟

ال جاڭاوزەن شە؟ ونى قايدا قويامىز.

راحىم وشاقبايەۆتىڭ توپاس پوستى قايرادى وسى سوزدەردى جازۋعا. ۇزاق پىسكەن وي ەمەس، اسىعىس جازدىم. ويدى تولىقتىرىپ وتىرساڭىزدار. قارسى پىكىر بولسا، ءمارحابات.

P.S. ءيا، مەن "بولاشاق" باعدارلاماسىمەن وقيمىن. ءبىراق، ستيپەنديا حالىق ەسەبىنەن قارجىلاندىرىلاتىنىن ءبىر ءسات ەسكە ءتۇسىرۋ ارتىق ەتپەس. ەشكىمنىڭ جەكە قالتاسىنان تيىن كەتىپ جاتقان جوق.

قىسقاسى، استانانىڭ اتىن دا، قالا كوشەلەرىنىڭ اتىن دا اۋىستىرۋعا قارسىمىن.

P.S. 2. ايتپاقشى، الگى جاعىمپازدار، قاجەت كەزدە اقش-پەن سالىستىرادى، قاجەت ەمەس كەزدە "ءبىزدى 250 جىلدىق تاريحى بار ەلمەن سالىستىرۋعا بولمايدى" دەپ سايرايدى. وعان قارسى ءۋاج ايتساڭ، اقش ءبىز سەكىلدى ەكى الپاۋىتتىڭ ورتاسىندا تۇرعان جوق دەيدى. وعان قارسى بىردەڭە ايتساڭ، سان ءتۇرلى جەلەۋ تابادى. ءبىراق ۆاشينگتونعا تەڭەگەندە الدىنا جان سالمايدى.

P.S. 3. جاپ-جاقسى ەموسيالىق فوندى تاس-تالقان ەتتى. كەتۋ تۋرالى جاڭالىقتى ەستىپ تاڭىرقاعانىمەن ىشتەي قۋانعان ەدىم، بەيبىت ترانزيت بولادى ەكەن-اۋ دەپ. "كەتەم" دەگەن ءسوزى ءۇشىن كوبى قاتەلىكتەرىن كەشىرۋگە دايىن تۇرعان ەدى. مىناۋ قادامنان كەيىن جۇرەك اينۋ دەڭگەيى شارىقتاپ كەتتى.

دارحان ومىربەكتىڭ فەيسبۋك پاراقشاسىنان الىنعان

ۇسىنعان: اسەل بولات قىزى

پىكىر قالدىرۋ

قاتىستى ماقالالار