بىزدە ءقازىر جان-جاقتان ەكسپانسيا ءجۇرىپ جاتىر. ساياسي، ەكونوميكالىق، مادەني جانە ءدىني ەكسپانسيا  مۇنىڭ ىشىندە ەڭ ءقاۋىپتىسى ءدىن ەكسپانسياسى.  بۇل تۋرالى فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، جازۋشى ەربولات بايات ۇلى ءدىن ماسەلەسىنە ارنالعان كونفەرەنسيادا ايتتى، دەپ حابارلايدى Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى Arasha.kz سايتىنا سىلتتەمە بەرە وتىرىپ.

جازۋشىنىڭ ايتۋىنشا، ۇلتتىق سانانى، يدەيانى قالىپتاستىرا الماي جانە ول مەملەكەتتىك سيپات الماي ءبىز كوپ نارسەنى تىڭدىرا المايمىز.

"ۇلتتىق يدەيانىڭ ارعى جاعىندا ۇلتتىق رۋحاني قۇندىلىقتار جاتىر. ول ءار قازاقتىڭ جۇرەگىنە قۋانىش، ماقتانىش سەزىمىن سىيلاۋ كەرەك جانە ۇلتتىق مىنەزدى قالىپتاستىرۋ قاجەت. ۇلتتىق ءتالىم مەن تاربيە، سالت پەن سانا، ءداستۇر مەن عۇرىپتىڭ بارلىعىن قايتادان جاڭعىرتساق، عىلىمي اينالىمعا تۇسىرسەك، ياعني بالاباقشادان باستاپ وسىلاردىڭ ءبارىن ءبىر جۇيەگە كەلتىرسەك، ءوزىمىزدىڭ ۇلتتىق سيپاتىمىزدى ساقتاپ قالامىز دەگەن ويدامىن"،- دەيدى ول.

سونىمەن قاتار، ول قازىرگى ۋاقىتتا ءتۇرلى ءدىني اعىمدار كوبەيىپ كەتكەنىن، يەگوۆا كۋاگەرلەرىن ايتپاعاننىڭ وزىندە، قاسيەتتى ءدىنىمىز يسلامنىڭ ءوزىن بۇرمالاپ اكەپ تىقپالاپ جاتقانىن ايتتى.

"اتا-بابامىزدان كەلە جاتقان ءسالت-داستۇردى، ۇعىم مەن تۇسىنىكتىڭ بارلىعىن جوققا شىعارىپ، راديكالدى يسلامنىڭ وي-پىكىرىمەن ءبىزدى ءقازىر ۇلاپ جاتىر. مەشىتتەر كوپتەپ اشىلىپ جاتىر، ءبىر استانامىزدىڭ وزىندە قانشاما مەشىت سالىندى. وسى مەشىتكە بارىپ جاتقانداردىڭ ءبارى جاستار دەپ قۋانامىز، الايدا ولارعا قانداي ۋاعىزدار ايتىلىپ جاتىر، جاستاردىڭ ساناسىنا نە قۇيىپ جاتىر دەگەن ماسەلەنى ءالى ەشكىم تولىعىمەن باعامداپ جاتقان جوق. بىلتىر سالافيزم، ۋاحابيزمگە قارسى زاڭ شىقتى دەدى، ءبىراق ونىڭ ورىندالىپ جاتقانىن كورىپ وتىرعان جوقپىز"،- دەيدى ول.

ونىڭ ايتۋىنشا، تەرىس ءدىني اعىمدار ءبىزدىڭ بويىمىزداعى اتا-بابامىزدان كەلە جاتقان تۇركىلىك، قازاقي قاسيەتتىڭ بارلىعىن جوققا شىعارۋدا.

"ولار يسلامنىڭ ءدىني تار، ورتا عاسىرلىق كوزقاراسىمەن قاراۋعا ءبىزدى ۇيرەتىپ وتىر. قازاقستان مۇسىلماندار ءدىني باسقارماسى بار بىزدە، ول ۇلكەن ىقپالدى ۇيىم. وتكەندە قىزداردىڭ مانيكيۋر، پەديكيۋرىن حارام دەپ ءپاتۋا شىعاردى دەيدى. شىنىمدى ايتسام، ءدىني باسقارماعا تەك وسىمەن اينالىسۋ عانا كەرەك بولدى ما؟ بۇدان دا ماڭىزدى شارۋا كوپ قوي. جاستاردىڭ ساناسىنىڭ ۇلانىپ جاتقانىنا ءمان بەرۋ كەرەك. بىزدە تەك قانا قۇدايمەن قورقىتۋ، اللاعا سەنبەۋدىڭ ارجاعىندا ولىممەن قورقىتۋ، ءومىردىڭ جارقىن جازيرا دۇنيەسىن ۇمىتتىرۋ، ادامنىڭ جاسامپازدىق قابىلەتىن، ينتەلەكتۋالىن ەلەمەۋ جاتادى. ۇلتىڭدى ءسۇيۋ، اتا-اناڭدى قادىرلەۋ، جالپى ەلدىڭ تاۋەلسىزدىگىن مويىنداۋ، وعان قىزمەت ەتۋ دەگەن دۇنيە جوق. سەن اللا ءۇشىن كەلدىڭ، سونىڭ الدىندا كەتەسىڭ دەگەن تار ۇعىمداردى جاس ۇرپاعىمىزدىڭ ساناسىنا ءسىڭىرىپ جاتىر"،- دەيدى ول.

ءسوز اراسىندا ول اتا-انالار مەشىتكە باراتىن بالالارىن ءاردايىم باقىلىپ، قانداي ۋاعىزدار تىڭداپ جۇرگەنىنەن حاباردار بولۋعا شاقىردى. سونداي-اق، كونفەرەنسياعا جينالعان جاستارعا ءاردايىم ءىلىم مەن ءبىلىم جولىن تاڭداۋ قاجەتتىگىن جەتكىزدى.

"عىلىمدى، ءبىلىمدى ۇيرەن قايدان بولسا دا،- دەگەن مۇحاممەد پايعاباردىڭ ءحاديسى بار دەيدى. مىنا 21 عاسىر زياتكەرلىك زامانى، ءبىز تەك بىلىممەن جانە ۇلتتىق مىنەزبەن ءوزىمىزدى ساقتاي الامىز. مەن ءۇشىن سىزدەردىڭ مۇسىلمان بولعاندارىڭىزدان گورى، قازاق بولىپ قالعاندارىڭىز ماڭىزدى"،- دەدى جازۋشى.

ۇسىنعان: بەك بايتاس