وتكەن عاسىردىڭ 30 - جىلدارى كەڭەس بيلىگىنىڭ ۇرداجىق ساياساتىنىڭ كەسىرىنەن جالعىزىنان ايرىلىپ، جاقىنىنان كوز جازعان تاعدىر قانشاما. سونىڭ ءبىرى – زاعيپا اپا. مىنە، بۇگىندە ول كىسى ءوز تۋىسقاندارىن تاۋىپ، مارە-سارە بولىپ ءجۇر دەپ جازادى Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى ينفورمبيۋرو باعدارلاماسىنا سىلتەمە بەرە وتىرىپ.
ءومىر بويى باۋىرلارىن جوقتاۋمەن ءوتتى
زاعيپا اپا دا سول جىلدارى قۇلىن-تايداي تەبىسىپ وسكەن قوس اعاسىنان تىرىدەي ايىرىلعان.
ءشوپتىڭ ۇستىندەگى زاعيپانىڭ اپانىڭ اعاسى/ فوتو اۆتورعا whatsapp ارقىلى كەلىپ ءتۇستى
ءابىجانتان كەيىنگى جىلدارى قول ديىرمەندى اينالدىرىپ ەتەگى جاسقا تولا "ءالىمجانىم-اۋ، ءابىجانىم-اۋ، قايداسىڭدار باۋىرلارىم!" دەپ زار ەڭىرەپ جىلاپ وتىراتىن، – دەيدى باۋىرلارى. زاعيپا اپا تۋىستارىن ءبىر كورۋگە زار بولۋىمەن 1974 جىلى ومىردەن وتەدى.
انا اماناتى
"تۋىستارىمنىڭ ءوزى، بولماسا بالالارى تابىلسا دا، مەنىڭ اتىمدى اتاپ بەتتەرىنەن ءبىر سۇيىڭدەر" – دەپ امانات ەتىپ كەتىپتى، دەيدى نەمەرەلەرى.
ءابىجاننىڭ قىزى كۇمىساي مەن زاعيپا اپانىڭ قىزى دامەتكەن / فوتو اۆتورعا whatsapp ارقىلى كەلىپ ءتۇستى
ەندى مىنە عاسىرعا جۋىق ۋاقىت وتكەن سوڭ ءابىجاننىڭ قىزى مەن زاعيپانىڭ نەمەرەلەرى تابىستى.
اكەسىن اتىپ، مالدارىن كامپەسكەلەپ اكەتكەن
زاعيپا اپانىڭ اكەسى – نۇرپەيىس دەگەن باي، اتاسى – ساتىپالدى دەگەن بي بولىپتى. شەشەسىنىڭ ەسىمى – ءباتيما. قىزىلدار ويران سالعان كەزدە اكەسىن اتىپ، مالدارىن كامپەسكەلەپ اكەتىپتى.
سول جاعىنداعى ءماليپا دەگەن ءسىڭىلىسى، وڭ جاقتاعى زاعيپا اپا / فوتو اۆتورعا whatsapp ارقىلى كەلىپ ءتۇستى
كوكەن تاۋدىڭ ۋاعىمىز دەي-تۇعىن. ءماليپا دەگەن ءسىڭىلىسى، ءالىمجان، ءابىجان دەگەن ەكى اعاسى تەمىر جولدا جۇمىس جاساپتى.
زاعيپا مالشىلارمەن بىرگە كەتكەن
مالدى جيناپ كولحوزداندىرعان كەزدە ارقالىق دەگەن كولحوز قۇرىلىپتى. ەكى اعاسى زاعيپانى سول مال ايداعان ەلمەن ەرتىپ جىبەرگەن ەكەن. اسولارمەن جۇرسە، اشتان ولمەيدىا دەسە كەرەك.
قالبا تاۋىن بويلاي قوي ايداعانداردىڭ اراسىندا 20-نىڭ ىشىندەگى قىز بالا باس ساۋعالاپ ەرىپ جۇرەدى. شاردىڭ بويىنان ۇلاننىڭ العاباسىنا تامان كەلگەندە سول ماڭداعى جاسى 50-گە كەلسە دە ۇيلەنبەي جۇرگەن ەرمەك دەگەن ازامات، 1933 جىلى زاعيپانى كەلىنشەك قىلىپ الىپ قالادى.
ەرمەك پەن زاعيپانىڭ دامەتكەن جانە بيجاميلا دەگەن ەكى قىزى بولادى.
اجە اماناتىن ارقالاعان ۇرپاق
وسى ۋاقىتقا دەيىن ناعاشى اجەسىنىڭ اماناتىن ارقالاپ جۇرگەن ابزال قاسەنوۆ، –دامەتكەننىڭ ۇلى.
– مەن زاعيپا اپانىڭ باۋىرىندا ءوستىم. ۇلدارى بولماعاسىن مەنىڭ اكە-شەشەم بولاتبەك دەگەن ءبىر ۇلدارىن سول ناعاشىلارعا بەرىپتى. كەيىن ناعاشى اتام ەرمەك قايتىس بولعاسىن مەنىڭ اكە-شەشەم زاعيپا اپانى قولدارىنا كوشىرىپ العان، – دەيدى ابزال.
اق ورامالداعى زاعيپا اپا، قاسىنداعى ابزال اعا / فوتو اۆتورعا whatsapp ارقىلى كەلىپ ءتۇستى
ايتۋىنشا، ابزال دۇنيەگە كەلگەندە اناسىنىڭ جاعدايى ناشار بولعان سوڭ، ناعاشى اپاسى، زاعيپا، ءوز باۋىرىنا سالعان.
ناعاشى اتام ەرمەك 1887 جىلعى، 1933- جىلى ناعاشى اپام زاعيپاعا ۇيلەنگەن ەكەن. زاعيپا اپام 1910- جىلعىمىن دەپ ايتاتىن. اتامىز -46، اپامىز -23 جاسىندا ۇيلەنگەن ەكەن. ەرمەك اتا 1960 - جىلى ساۋىردە قايتىس بولىپتى.
ناعاشى اتام قايتىس بولعاندا قىرقىنا بارامىز دەپ اكەم مەن شەشەم سالت اتپەن شىعىپتى. ناعاشىلارىم ول كەزدە العاباس دەگەن اۋىلدا تۇرعان ەكەن. سوندا جولدا بارا جاتىپ اكەم اتىنان ايرىلىپ قالىپتى. قىرقىن وتكىزگەسىن اتىن ىزدەپ شىعىپتى. اتىن جولدا ءبىر سەلسوۆەت ۇستاپ وتىر ەكەن. بەرمەيتىن بولعاسىن اكەم بولعان جاعدايدى ولەڭمەن ايتادى. سولاي اتىن قايتارىپ العان ەكەن، دەيدى ابزال.
ابزالدىڭ اكەسى قۋاندىقتىڭ جازعان ولەڭىنەن ءۇزىندى / فوتو اۆتورعا whatsapp ارقىلى كەلىپ ءتۇستى
اماناتتى ورىنداۋ ءۇشىن ابزالدىڭ ىزدەستىرمەگەن جەرى جوق
ءابىجان مەن ءالىمجاننىڭ ۇرپاقتارىن سۇراستىرىپ، ىزدەپ كەلدى. ءتىپتى كەزىندە،"بارمىسىڭ باۋىرىم؟" باعدارلاماسىنا دا جۇگىنگەن. الايدا، ناتيجە بولماعان.
– بىلتىر اكە-شەشەم، بولاتبەك اعام ۇشەۋى سول سۋىقبۇلاققا ىزدەپ بارىپ ەلدەن سۇراستىرىپ تابا الماي قايتقان، – دەيدى ابزال.
سۋىقبۇلاق – شار قالاسىنىڭ ماڭىنداعى ءبىر اۋىل. ارقالىق دەگەن كولحوز قۇرىلعان سول جەردە. سەمەي مەن شاردىڭ اراسى 100 شاقىرىمعا جۋىق.
تەك بيىل ويلاماعان جەردەن بىر-بىرىنە سەبەپشى بولىپ، ءساتى ءتۇسىپ، ىزدەگەن تۋىستارى تابىلدى.
– مەن ءبىزدىڭ اۋىلدا سامات دەگەن ۋاق جىگىتكە ولەڭ شىعارعان ەدىم سونى، قاڭتار ايىندا الەۋمەتتىك جەلىگە جاريالادىم. ساماتتىڭ شەشەسى نايمان، مەن دە نايمانمىن، تۋىستىعىمىز بار، – دەيدى ابزال.
– "سەندەردىڭ اۋىلدارىڭدا ۋاقتار تۇرا ما؟"، دەپ اقتوبەدەن ينامات دەگەن ۋاق جىگىت حابارلاستى. وسىلاي اڭگىمەلەسە كەلە "مەنىڭ ناعاشى اپام دا كوكەن تاۋدىڭ ۋاعىمىن" دەپ ايتۋشى ەدى. ىزدەپ تۋىستارىن تابا المادىق. اۋىلدارى شاردىڭ ماڭىندا ەكەن دەپ اعىمنان جارىلدىم.
ينامات شاردان اداق دەگەن كىسىمەن سويلەسەدى. ناعاشىلارىن دا سول اداق تاۋىپ بەرگەن.
ءبىر كۇنى ناعاشىلارىممەن اتالاس اسەمحان دەگەن كىسى حابارلاستى
ايتۋىنشا، قاتىم قاعازدا ءابىجان، ءالىمجان، زاعيپا نۇرپەيىستىڭ بالالارى دەگەندى كورگەن.
"كۇمىساي دەگەن قىزىن سەمەيدە ءبىر كورگەنمىن، ءدارىحانادا ىستەيدى. ءابىجاننىڭ ءبىر بالاسىمەن شاردا ينتەرناتتا ءبىر سىنىپتا وقىعانبىز" دەدى. سودان ارى قاراي اداق باۋىرىم سەمەيدەن ىزدەپ ءجۇرىپ، كۇمىسايدى تاپتى"،–دەيدى ابزال.
امانات ورىندالعان كۇن
7- مامىردا كۇمىساي اكە-شەشەمە كەلىپ تانىسىپ، مارە سارە بولىپ قايتتى.
ءالىمجاننان حابار جوق
كۇمىساي – ءابىجاننىڭ كەنجە قىزى. كوزى تىرىلەردەن وزىنەن باسقا ۇلكەن اعاسى مەن اپكەسى عانا. كەنجە بولعان سوڭ، تۋىستاردان كوپ حابارى جوق. وتباسى شەجىرەسىن جاقسى بىلەتىن ۇلكەن اپكەسى، ينسۋلت الىپ، اۋىرىپ جاتقان كورىنەدى.
دامەتكەن اپانىڭ قولىنداعى ءابىجان مەن ءماليپانىڭ سۋرەتىن كۇمىساي اكەلىپتى / فوتو اۆتورعا whatsapp ارقىلى كەلىپ ءتۇستى
بۇگىندە زاعيپا اپا مەن ءابىجاننىڭ ۇرپاقتارى ءالىمجاننان تاراعان ۇرپاقتارىن ءالى دە سۇراستىرىپ كەلەدى. زاعيپا اپانىڭ ايتۋى بويىنشا، سول كەزدە ءالىمجاننىڭ تىلەۋبەردى دەگەن بالاسى بولعان. ودان باسقا ەشقانداي مالىمەت جوق.
ۇسىنعان: بەك بايتاس
