قازاقستانداعى ەڭ تانىمال – «ح-فاكتور» تەلەشوۋدىڭ ءۇشىنشى كەزەڭىنىڭ جەڭىمپازى – ەۆگەنيا بارىشيەۆا قاراعاندى قالاسىندا جاڭا «گەي كلۋب» اشپاقشى. بۇل تۋرالى «قامشى» پورتالى informburo.kz-كە سىلتەمە جاساي وتىرىپ حابارلايدى.
يدەيا اۆتورى ەۆگەنيا بارىشيەۆانىڭ ايتۋىنشا، ول سەكسۋالدى ۇستانىمىن جوعالتقانداردىڭ ساپىندا ەمەس. الايدا، ءانشىنىڭ جولداستىرىنىڭ كوبىسى – ءبىرجىنىستى قاتىناستى قولدايتىنداردىڭ قاتارىنان بولىپ شىققان.
«گەيلەردىڭ اراسىندا مەنىڭ تانىستارىم، جولداستارىم كوپ. تۇسىنىڭىزدەر، ولار قاراعاندى قالاسىندا دەمالاتىن بىردە-بىر ورىن جوق. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، ولار قوعامنان الاستانعاندار. سوندىقتان، مەن قالادا گەي كلۋب اشقاندى ءجون كوردىم. وندا مەنىڭ دوستارىم ءۇشىن بارلىق جاعداي جاسالعان. ءبىراق، وندا كەز كەلگەن ادام كىرە المايدى. تەك تاڭداۋلى ادامدار عانا كىرە الادى»،-دەيدى بارىشيەۆا حانىم.
ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، 2015 جىلدىڭ كوكتەمىندە ق ر پارلامەنتىندە «گوموسەكسۋاليزمدى ناسيحاتتاۋشىلاردى قۋدالايتىن» زاڭ جوباسى قابىلدانباي قالعان بولاتىن. مىنە، ءداستۇرلى جىنىستىق قاتىناس وكىلدەرى كلاسسىنا جاتپايتىن، ءبىرجىنىستىلار ءۇشىن بۇل ءتيىمدى بولعانى ءسوزسىز. قازاقستاندا ولاردىڭ قۇقىعىن شەكتەيتىن «زاڭ» جوق بولعاندىقتان، ەندى گەيلەر مەن لەسبياندار ەلدە ەركىن تايراڭداۋعا كوشكەن ەكەن.
ءيا، كوپتەن بەرى جۇرتتى دۇرلىكتىرىپ جۇرگەن ماسەلە – ءبىرجىنىستى وتباسىلاردىڭ قۇقىقتارىن زاڭمەن رەتتەۋ بولاتىن. اۋەل باستان جاراتىلىس ەكى ءبۇتىن، ەركەك پەن ايەلدەن تۇرعانى بەلگىلى.
بۇلار ۇرپاق جالعاستىرۋ ءۇشىن جاراتىلعان. ءبىزدىڭ تانىمىمىزداعى وتباسى وسىلاردىڭ اراسىنداعى بايلانىستىڭ كورىنىسى بولاتىن. كەيىنگى كەزدەرى ءبىرجىنىستى وتباسى دەگەن ۇعىم پايدا بولدى. ولاردى بالەنشە ەمەس، تۇگلەنشە ەمەس، ەۋروپانىڭ ەلدەرى قولداپ وتىر. قوعامنان ورىن ءبولىپ بەرىپ، قۇقىعىن زاڭمەن رەتتەپ، ءتىپتى، الەۋمەتتىك جەڭىلدىكتەردەن دە شەتتەتپەگەن ولاردى.
سول ايتقاندارىمىز – «گەيلەر» مەن «لەسبياندار». بىلىعى مەن شىلىعى كوپ باتىس ءۇشىن بۇل قالىپتى. الايدا، ءبىز سەكىلدى مەملەكەتتەرگە، ونىڭ ۇستانعان ءدىنى مەن تۇلعالىق قاعيدالارىنا مۇلدەم قايشى بۇنداي زاڭ ەسەرلىك ءھام ەسسىزدىك بولىپ كورىنەتىنى انىق. اڭگىمەنى بۇلاي باستاۋىمنىڭ سەبەبى 26 ماۋسىم امەريكاندىقتار ءۇشىن ايتارلىقتاي ەرەكشە كۇن بولىپ قالدى تاريحتا. سەبەبى، بۇل كۇنى اقش جوعارعى سوتى ەلدەگى ءبىرجىنىستى وتباسىلاردىڭ قۇقىعىن تەڭەستىرۋ تۋرالى كونستيتۋسيالىق ەمەس زاڭ جوباسىن ماقۇلدادى وسى جىلى.
ەندى ءوزارا كەلىسىم بويىنشا جانۇيا قۇرعان ءبىرجىنىستىلار دا كۇندەلىكتى تۇرمىستىق جەڭىلدىكتەرگە، اليمەتكە، مەملەكەتتىك تولەماقىلارعا يە بولا الادى. ولاردىڭ وتباسىن قۇرىپ، بالا اسىرىپ الۋلارىنا دا رۇقسات. ولارعا ءتىپتى، مەشىت، شىركەۋ سەكىلدى عيبادات ورىندارىندا نەكە قيۋلارىنا دا مۇمكىندىك بار. ءبىراق، يسلامدا دا، حريستيان دىنىندە دە قاعيدات بۇعان قايشى. انگليا مەن فرانسيادا زاڭ قۇقىقتىق كۇشىنە ەنگەن. ماسقاراسى، اقش پرەزيدەنتى باراك وباما دا وسى زاڭدى قۇپتاۋشىلاردان بولىپ شىقتى. بۇلاردىڭ قاتارىندا نيدەرلاندى، بەلگيا، يسپانيا، كانادا، نورۆەگيا جانە دانيا سەكىلدى مەملەكەتتەر دە بار. 2013 جىلدىڭ 12 اقپانىنان باستاپ فرانسيادا ءبىر جىنىستى نەكە تۋرالى زاڭ جوباسى پارلامەنت تاراپىنان ماقۇلداندى.
اتاقتى انتروپولوگ ەدۆارد ۆەستەرماكتىڭ «The History of Human Marriage» اتتى عىلىمي ەڭبەگىندە: «نەكە-بىر نەمەسە بىرنەشە ەر ادامنىڭ ءبىر نەمەسە بىرنەشە ايەلمەن زاڭمەن قۇپتالعان بىرلەسكەن ۇيىمى» دەپ كورسەتىلگەن ەكەن. الايدا، سوڭعى ون جىلدىڭ ىشىندە «نەكە» ۇعىمى مۇلدەم ءوزىنىڭ ماعىناسىن جوعالتقان بولسا كەرەك، جىنىسى ءبىر ادامدار قوعامدا ىرىتكى سالىپ ءجۇر. بۇلار پسيحولوگيالىق اۋرۋعا دۋشار بولعاندار دەيدى ماماندار.
تارازىنىڭ ەكىنشى شەتىندە: مەملەكەتتى ازعىنداۋعا دۋشار ەتۋ ارقىلى، رۋحاني ءھام ادامي ۇجدانىنا شابۋىل جاتقانداي كورىنەدى ماعان. ۇلتتى قارۋسىز جاۋلاۋ، ۇرپاقتى ءىرىتۋ، ءشىرىتۋ، بولاشاعىنا بالتا شابۋ. بۇل وتە ءتيىمدى ءادىس ەمەي نە؟ دەموكراتيالىق باعىت، بىلاي قاراساڭىز. ءبىراق، بۇنىڭ ارتىندا كوزدەگەن ءبىر ماقساتتىڭ جاتقانى انىق!
ءقازىر قوعامنىڭ ءوزى ءبىر جىنىستىلاردى ءوز ورتاسىنان وقشاۋلاۋدا. ءسىز بىلەرسىز، بالكىم بىلمەيسىز كوگىلدىر ەركەكتەردىڭ وزدەرى جىك-جىككە بولىنەدى ەكەن. «گەترو»، «مەترو»، «گومو»، «اندروگينى»، «ترانسۆيستيت» ت.س.س. بۇل ەركەكتەردىڭ جاڭا تيپتەرى. ەرىم دەر ەر ازاماتتارىمىز قىزتەكەلىكتىڭ قۇرساۋىندا جۇرگەندە الەمدى ايەلدەر بيلەپ-توستەگەن الماعايىپ زاماننىڭ تۋماسىنا نە شارا. ەستىمەگەن ەلدە كوپ: گەتروسەكسۋالدىلىق – بۇل بىر-بىرىنە قاراما-قايشى جىنىستاعىلاردىڭ اراسىنداعى قارىم-قاتىناس ەكەن. بۇنى ەڭ العاش 1886 جىلى ريحارد كرافت-ەبينگ ءوزىنىڭ «جىنىستىق پسيحوتوپيا» اتتى كىتابىندا جازادى. ال مەترەسەكسۋال دەگەنىمىز – ەركەكتەردىڭ جىنىس تاڭدامايتىن جاڭا ءتۇرى. ولار سىرتقى كەلبەتىنە باسا نازار اۋدارادى. ءتىپتى جىنىس مۇشەسىنىڭ فورماسىنا دا ەرەكشە كوڭىل بولەتىن، جىنىستىق قارىم-قاتىناستان شارشامايتىن ەركەكتىڭ ءبىر ءتۇرى مىس. گومو –بۇل دا ءبىرجىنىستىلاردىڭ ارسىنداعى سەكسۋالدىق قاتىناس. ەندى ءبىرى ءتىپتى ماسقارا. اندروگينى دەپ اتالاتىن بۇل تۇرگە جاتاتىن ەركەكتەر ايەلدەردىڭ ورنىنا پوديۋمعا شىعادى. ارينە، ايەل بەينەسىندە. ترانسۆيستيت دەگەن تاعى ءبىر توپقا جاتاتىن ەركەكتەر مۇلدە جىنىسىن وتا جاساۋ ارقىلى اۋىستىرىپ جىبەرگەندەر. بۇندايلار دا بار ارامىزدا. اۋەل باستا ەركەكتىڭ ءبىر-اق ءتۇرى بار ەمەس پە ەدى؟ ول، جاۋىرىنى قاقپاقتاي، يىقتارى توقپاقتاي ازامات دەپ ايتۋعا ارلانبايتىن ارلاندار. ايەلىنىڭ جارى، بالاسىنىڭ اكەسى، وتباسىنىڭ وتاعاسى – ەركەك. ەندى، ساراپتاپ كورەلىكشى.
ماتريارحات قۇرۋدىڭ ءبىر جولى ەمەس پە بۇل؟! ەركەك ءۇيدىڭ ەگەسى، ايەل ءۇيدىڭ شەگەسى دەمەي مە دانا قازاق. باستاماسىن باتىستان العان ءبىرجىنىستى وتباسى تۇسىنىگىن كورشىلەس رەسەي جاتىرقاي تانىپ، ولارعا قارسى زاڭ قابىلدادى. ەگەر ءبىر جىنىستاعى ازاماتتار نەمەسە ازاماتشالار وتباسىن قۇرۋعا تالپىنسا، بۇل ارەكەتتەرىن ناسيحاتتاسا زاڭ اياسىندا جاۋاپقا تارتىلادى. ءتىپتى، باس بوستاندىعىنان ايىرىلۋى دا مۇمكىن. قازىرگى ۋاقىتتاتايلاند – وسىنداي ءبىرجىنىستىلاردىڭ وتانى ىسپەتتەس. بۇل جەردەگى ەر ازاماتاردىڭ باسىم كوپشىلىگى جىنىستارىن اۋىستىرعان. بۇنداي باسسىزدىققا بارۋلارىنىڭ ءبىر سەبەبى، تايلاند تەڭىزىندە بالىقتىڭ ءبىر ءتۇرى وسەدى ەكەن. اتالىق بالىق، ۋاقىت وتە كەلە، انالىققا اينالىپ كەتەتىن كورىنەدى. بۇل اڭىز وقيعا بولعانىمەن استىندا اناۋ ايتارلىقتاي استار جاتىر تۇسىنگەنگە. ەركەكتەردىڭ ەزگە، ايەلدەردىڭ جەزگە اينالىپ بارا جاتقانىن كوزىمىز كورىپ ءجۇر. ءتىپتى، بالا تاۋىپ بايىپ جاتقان ەركەكتەردى دە الەم اسپەتتەپ جاتىر. ءقازىر امەريكا ءبىرجىنىستىلاردىڭ بۇل باستاماسىن قۇپتاپ وتىر. سەبەبى، امەريكالىق گەيپارادشىلاردىڭ ۇستانعان ۇستانىمى مىناداي: «ءقازىر تۇسىنبەيتىندەرمەن داۋلاسۋدان ەش پايدا جوق. 50 جىلدا قوعام ءوزى-اق ءبارىن قابىلدايتىن بولادى». بۇل ازىرگە ناتەجيەسىز ەمەس. باتىستىق جۇلدىزداردىڭ كوبى وسى باستاماشىلداردىڭ بۇرمالاۋىندا. مىسالى ايگىلى اكتەر ەلتون دجون ءوزىنىڭ جۇبى ديەۆيد فەرنيش ەكەۋى 2005 جىلى زاڭدى نەكەگە وتىرعان. ماماندار بۇلارعا قاراپ پسيحيكالىق اۋىتقۋعا ۇشىراۋى مۇمكىن دەيدى. جوق، بۇل مەملەكەتتى جويۋدىڭ جولى، ۇلتسىزدىقتىڭ، ۇجدانسىزدىقتىڭ كورىنىسى. ازعان ەلگە توزعان اربا ايداتۋ. بىرتە-بىرتە قوعامدا قالىپتى جاعدايعا اينالىپ كەتەتىن بۇل سۇمدىققا ەرتەن وسكەلەڭ ۇرپاق تارتىلماسىنا ەشكىم كەپىل بولا المايدى. ەسكە تۇسىرەيىكشى، كەشەگى لۋت پايعامباردىڭ داۋىرىندە دە ادامدار ازعىنداپ، گوموسەكسۋاليزم كەڭ ەتەك جايىلعان ەدى. سوندا حاق تاعالا ولاردى جازالاماپ پا ەدى. ەندەشە 50 جىلدا قوعامدا ءبىرجىنىستىلىق قالىپقا ەنەتىن بولسا، ارتىندا ۇلكەن ازاپتىڭ، زاماناقىردىڭ تۇرعانى ما؟! ءتىپتى، بۇگىننىڭ وزىندە بالاڭىزدىڭ باسى وسىنداي وزبىرلىقتىڭ ورتاسىندا بولۋى بەك مۇمكىن.
سوڭعى كەزدەرى شولمەكتىڭ شەڭگەلىنەن بوسامايتىن اكەلەر مەن انالاردىڭ قوعامدا قاپتاپ كەتۋىنەن، تاربيەگە كوڭىل بولىنبەي جۇرگەنى، كەيبىر بايباتشالاردىڭ قاعازباستىلىعىنان بالانىڭ نە ىستەپ، نە قويىپ جۇرگەنىنەن مۇلدە بەيحابار ەكەنى راس-اق. وتباسىنداعى اكەلىك تاربيەنىڭ جەتكىلىكسىزدىگىنەن، انالىق مەيىرىمنىڭ ازىعىنان نەبىر جىگىتتەرىمىز جىبەكتەي مايىسقان، قىزدارىمىز قىلىعىن جوعالتقان بودەنەگە اينالىپ بارا جاتقانى اششى بولسا دا شىندىق. گەيلەر» مەن «لەسبياندار» لاڭى ىشكە بۇققان جىلانعا اينالماسىنا كىم كەپىل؟!
نۇرگەلدى ءابدىعاني ۇلى
پىكىر قالدىرۋ