قىرعىز ەلىندە پرەزيدەنت بولۋ ءقاۋىپتى. قىرعىزستاندا وسىمەن ءۇشىنشى رەت توڭكەرىس قايتالانىپ وتىر. 2005 جىلى اقايەۆتى ورنىنان كەتىرىپ، 2010 جىلى باكييەۆتى قۋعان قىرعىزدار بۇل جولى جەەنبەكوۆكە جىلى قاباقپەن قاراي ما؟ باكييەۆتى ورنىنان كەتىرگەندە ترانزيتتىك بيلىكتى امان-ەسەن وتكەرگەن روزا وتىنبايەۆا «اق ءۇيدىڭ وكىلدەرى كەشە ميتينگ جاساۋشىلارمەن بەتپە بەت جۇزدەسىپ، الدىن الا سويلەسۋى كەرەك ەدى» دەگەندى ايتتى. ال اياعى مەملەكەتتىك توڭكەرىسكە ۇلاسىپ، قايتالانا بەرەتىن قىرعىز وقيعاسىنىڭ استارىندا نە جاتىر؟
-ەڭ باستى ماسەلە، كەشەگى پارلامەنتتىك سايلاۋ ادىلەتسىز ءوتتى. اشىنعان توپ ادىلدىك ىزدەپ، كوشەگە شىقتى.
-سايلاۋ ناتيجەسى بۇرمالانعان. داۋىستى ساتىپ الۋ دەرەكتەرى كوپ كەزدەسكەن.
-12 پارتيا سايلاۋدىڭ ناتيجەلەرى مويىنداعان جوق.
-قىرعىز ەلىندە ءوز مۇددەسىن كوزدەگەن ءىرى كلاندىق توپتار بيلىكپەن ەشقاشان ىمىراعا كەلمەيدى.
-مۇنداي كلاندىق توپتاردىڭ تارتىسىنان كەيدە حالىق قۇربان بولادى.
- قىرعىزستاندا مەملەكەتتىك باسقارۋ اپپاراتى وتە ءالسىز. ەل بيلىككە سەنبەيدى. حالىق قارجىلىق وليگارحيالىق توپتاردىڭ تارتىسىنان شارشاعان.
-ەلدى باسقارعان ءۇش پرەزيدەنتتىڭ دە باسىنا قارا بۇلت ءۇيىرىلدى. ەندىگى كەزەكتە – جيەنبەكوۆ...
-زاڭ-زاكون ءالسىز. حالىق ءبىر تولقىسا، سوتتالىپ كەتكەن شەنەۋنىك ەرتەسىنە تۇرمەدەن بوسايدى. كەشە ەكس-پرەزيدەنت المازبەك اتامبايەۆ پەن ەكس-پرەمەر ساپار يساكوۆ بوستاندىققا شىقتى. ءبىرقاتار شەنەۋىكتەر مەن دەپۋتاتتار دا قاماۋدان بوسادى.
-قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى ەلدە ءتارتىپتى، قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتە المايدى.
-حالىقتىڭ تۇرمىسى تومەن. التى ميلليونعا جۋىق قىرعىزدىڭ 2-3 ميلليونى ءناپاقا ىزدەپ سىرتتا ءجۇر. ال ەلدەگى حالىقتىڭ 22 پايىزى كەدەي.
-قىرعىز ەلىندە جوعارى بيلىكتىڭ ءجيى اۋىسۋى ولارعا دەگەن سەنىمدى جوعالتقان. -حالىقتىڭ ساناسىندا «ۇناماسا، توڭكەرىپ تاستايمىز» دەگەن دەموكراتيانىڭ تاعىلىق كورىنىسى بار.
-كەشەگى قىرعىز بۇلىگىن بەلارۋس ەلىندە ءوتىپ جاتقان ساياسي مادەنيەتى جوعارى نارازىلىق شەرۋىمەن سالىستىرۋعا مۇلدە بولمايدى.
-ەڭ ءبىر قيىنى، ءجيى قايتالاناتىن قىرعىز توڭكەرىسى ەلدەگى ەكونوميكالىق رەفورمالاردى باياۋلاتادى. پوپۋليستىك ۇران كوبەيەدى. حالىق ۇمىتپەن ءار ليدەردىڭ سوڭىنان ەرەدى.
- ەڭ قيىنى، ەلدەگى ءبىرقاتار قارجىلىق-وندىرىستىك توپتار مەن پارتيا ليدەرلەرىنىڭ مۇددەسى مەملەكەتتىك مۇددەدەن بيىك تۇر.
- انىعى، قىرعىز ەلى اۆتوريتارلىق جۇيەنى قالامايدى.
قىرعىزستانداعى وقيعانى حالىقتىڭ ەركىندىك پەن ادىلدىككە ۇمتىلىسى دەيىك. دەسەك تە، مۇمكىندىك بولىپ تۇرعاندا، ءبارى قۇقىقتىق زاڭ شەڭبەرىنەن اسپاۋى كەرەك. اق ءۇيدىڭ الدىنا كەلىپ، تالاپ ەت، ءبىراق پرەزيدەنت زاڭ شىعارىپ، قول قويىپ وتىرعان مەملەكەتتىك نىساندى ورتەپ، دۇنيە مۇلىكتى تالان-تاراجعا سالۋ بۇل دەموكراتيانىڭ جارقىن كورىنىسى ەمەس.
ءقازىر قىرعىزستاندا ساياسي داعدارىس. ۇكىمەت جوق. جوعورعۋ كەنەش كەزەكتەن تىس سەسسياسىن شاقىردى. ايماق باسشىلارى وتستاۆكاعا كەتتى. وپپوزيسياداعىلار ەلدەگى قالىپتاسقان جاعدايعا بايلانىستى فورۋم وتكىزىپ جاتىر.
...راسىندا قىرعىزستاندا پرەزيدەنت بولۋ ءقاۋىپتى!
بەرىك بەيسەن ۇلى،
جۋرناليست
facebook پاراقشاسىنان
پىكىر قالدىرۋ