مەدياسيا­ – ماڭىزدى ءىس

/image/2021/11/08/crop-0_115_256x455_image002.jpg

ەل تاريحىنداعى قوعامدىق قا­رىم-قاتىناستىڭ تۇراقتى مەم­لەكەتتىڭ قالىپتاسۋىنا جانە  سالتى مەن ءداستۇرىنىڭ ساقتا­لۋىنا ۇلكەن ىقپال ەتكەندىگىن ەرەكشە اتاپ وتكەن ءجون. مەدياسيانى ەكى اراداعى قارىم-قاتىناستى رەتتەۋ شاراسى رەتىندە قاراس­تىرۋدى قا­زاق دالاسىندا، ەلارالىق، مەم­­لەكەتارالىق جانە رۋ­ارا­لىق قارىم-قاتىناستاردا ۇلكەن ءرول اتقارعاندىعىن تىلگە تيەك ەتۋ كەرەك.  ماسەلەن، ەتنو­مادەني ءبىر­لەستىكتەردىڭ جەتەكشىلەرى ءوڭىر­لەرگە شىعىپ، كوپتەگەن ءتۇيت­كىلدى ماسەلەلەردى شەشۋگە ءوزىن­دىك ۇلەسىن قوسىپ، مەدياتور بولعان كەزدەرى دە از ەمەس. 

قازىرگى تاڭ­­دا ءارتۇرلى قاۋىپتەردىڭ بە­لەڭ الا باستاۋىنان كوپ­تەگەن ەل­دەردىڭ ەتنوسارالىق تاتۋلىق­تىڭ ماڭىزىن تۇسىنە باستا­عان­دىعى سەزىلەدى.  سون­دىق­تان مەدياسيا قازاق­ستان ءۇشىن عانا ەمەس، الەم ءۇشىن دە ما­ڭىزدى بولىپ تابىلادى. وسى رەتتە قا­زاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ «مەدياسيا تۋرالى» زاڭىنىڭ 2011 جىلدىڭ قاڭتارىندا قابىل­دان­عانىن ايتا كەتۋ كەرەك.ەتنوسارالىق داۋلاردى ەشقاشان ساياسي ماسەلەگە اينالدىرۋعا بولمايدى.  قحا بۇگىنگى تاڭدا ازاماتتىق قوعام مەن بيلىك ارا­سىن بايلانىستىرۋشى مەدياتورعا اينالىپ وتىر. ال، ەلىمىز قازاقستان كەز كەلگەن شيەلەنىستى شەشۋ الاڭىنا اينالۋدا.

سون­دىق­تان مەدياسيا ينستيتۋتىنىڭ بارلىق جەردە قاجەتتىلىككە اينالا الاتىندىعى ايقىن اڭعارىلادى.

مەديا­سيا­ داۋ-جانجالداردى وركەنيەتتى جولمەن شەشۋگە ىقپال جاسايدى.  قوعامدىق قاتىناستار سالا­سىندا كاسىبي مەدياتورلاردى دايىنداۋ ۋاقىت تالابىنا اينالعان. وسى ورايدا 2011 جىلى «حالىقارالىق مەدياسيا ورتالىعى» رەسپۋبليكالىق قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ  قۇرىلعاندىعىن ەرەكشە اتاپ كەتكەن دۇرىس. سول جىلدان بەرى ورتالىقتىڭ رەەسترىندە تىزىلىمدە تۇراتىن كاسىبي جانە حالىقارالىق مەدياتورلاردىڭ اتقارعان جۇمىستارى از ەمەس.  ولار مەدياسيانى پاي­دالانۋدىڭ تەحنيكالارى مەن تەتىكتەرىن جان-جاقتى مەڭگەرگەن ءوز ءىسىنىڭ شەبەرلەرى دەسەك ارتىق  ايتقاندىق ەمەس.

بيىلعى جىلدىڭ وزىندە شىمكەنت قالاسىندا بوينشا سوتقا دەيىن، سوت بارىسىندا جانە سوتتان كەيىنگى وتباسىلىق ماسەلەلەر، ەڭبەك جانە جەر داۋى، مۇراگەرلىك پەن مۇلىك ءبولىسۋ، قارىز اقشا مەن كاسىپكەرلىك كەلىسىم شارتتاردى مەدياتيۆتىك كەلىسىممەن جاساۋ، سونداي-اق قىلمىستىق ىستەر، جالپى سانى 2000-نان استام داۋ كاسىبي مەدياتورلاردىڭ ارالاسۋىمەن كەلىسىمگە كەلگەن. بىلە بىلگەنگە بۇل از جۇمىس ەمەس.

سونىمەن قاتار، قازىرگى ۋاقىتتا حالىقارالىق مەدياسياعا ەرەكشە كوڭىل بولىنۋدە. بيىلدىڭ وزىندە شەتەل ازاماتتارىنىڭ قاتىسۋىمەن 200-دەي مەدياتيۆتىك كەلىسىم جاسالدى. مەدياسيا پراكتيكاسى – قوعامنىڭ كەمەلدەنۋ بەلگىسى، ازاماتتىق سانا-سەزىمنىڭ بەلگىلى ءبىر دەڭگەيى. 

ارينە، ەتنوسارالىق قايشىلىقتاردى، جانجالداردى رەتتەۋ تۇرعىسىنان مەدياسيانىڭ ۇلكەن بولاشاعى بار. ءوزىنىڭ تابيعاتى بويىنشا ول جاريا ەمەس، كوزگە تۇسە بەرمەيدى، كوبىنەسە قۇپيا سيپاتقا يە، سوندىقتان جۇرتشىلىققا بەيمالىم. ءبىراق ونىڭ ءرولى وتە ماڭىزدى جانە ۋاقىت وتە كەلە ۇنەمى وسەتىن بولادى.

قاتىستى تەگتەر :

پىكىر قالدىرۋ

قاتىستى ماقالالار