قازاقستاندا جىل سايىن مىڭداعان قازاقستاندىقتار اسكەري جيىندارعا جينالادى. بۇل وقيعالار مىندەتتى ەمەس، ولار پاتريوتيزم، ار-نامىس جانە قادىر-قاسيەت رۋحىنا تولى. قارۋلى كۇشتەر باس شتابى باستىعىنىڭ ورىنباسارى گەنەرال-مايور ساكەن ءجۇسىپوۆ بۇل ءىس-شارالاردىڭ ماڭىزدىلىعىن ەشكىم تۇسىنبەيدى. ءوز سوزىندە ول اسكەري جيىندار تەك دايىندىق قانا ەمەس، سونىمەن قاتار ءوز ەلىنىڭ بەرىكتىگىن، ادالدىعىن جانە ونى كەز كەلگەن ۋاقىتتا قورعاۋعا دايىن ەكەندىگىن تەكسەرۋ ەكەنىن بىرنەشە رەت اتاپ ءوتتى.
"اسكەري جيىنداردىڭ نەگىزگى ماقساتى – بەيبىت ۋاقىتتا قىسقارتىلعان ساندا ۇستالاتىن اسكەري بولىمدەردىڭ جاۋىنگەرلىك جانە جۇمىلدىرۋ دايىندىعىن ارتتىرۋ. ءبىز جۇمىلدىرۋ كەزىندە قارۋلى كۇشتەردى ورنالاستىرۋ ءۇشىن قاجەتتى اسكەري-وقىتىلعان رەسۋرستاردى دايىنداپ، زاپاستا جيناقتاۋىمىز كەرەك"، - دەدى گەنەرال-مايور ءجۇسىپوۆ.
اسكەري جيىندار جىل سايىن وتكىزىلەدى جانە 30 كۇنگە دەيىن سوزىلادى. وتكەن جىلى جيىنعا 1500 ادام شاقىرىلدى، ءبىراق 2024 جىلى ولاردىڭ سانى ءۇش مىڭعا دەيىن ءوستى. بۇل اسكەري دايىندالعان رەزەرۆتى كوبىرەك دايىنداۋ قاجەتتىلىگىنە بايلانىستى.
"ءبىز قورعانىستى ەلەمەۋگە بولمايتىن الەمدە ءومىر ءسۇرىپ جاتىرمىز. ءبىزدىڭ مىندەتىمىز - كەز-كەلگەن قيىندىققا دايىن بولۋ جانە بۇل تەك مۇقيات دايىندىق ارقىلى مۇمكىن بولادى"، - دەپ جالعاستىرادى ءجۇسىپوۆ.
اسكەري جيىنداردان ءوتۋ اسكەري مىندەتتىلەردىڭ بۇرىن ماماندىعى بويىنشا العان داعدىلارىن قالپىنا كەلتىرۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. بۇل جاۋىنگەرلىك قابىلەتتى ساقتاۋ ءۇشىن وتە ماڭىزدى. ءجۇسىپوۆ قولدانىستاعى زاڭنامامەن اسكەري جيىندارعا شاقىرىلاتىن ازاماتتار ءۇشىن: قاتارداعى جانە سەرجانتتىق قۇرام ءۇشىن — 50 جاسقا دەيىن، وفيسەرلىك قۇرام ءۇشىن — 60 جاسقا دەيىن جاس شەكتەۋلەرى بەلگىلەنگەنىن اتاپ ءوتتى. بارلىق اسكەري مىندەتتىلەر قىزمەتكە جارامدىلىعىنا كوز جەتكىزۋ ءۇشىن مەديسينالىق كوميسسيادان وتەدى.
ەگىس جانە ەگىن جيناۋ جۇمىستارى كەزەڭىندە اۋىل شارۋاشىلىعىندا جۇمىس ىستەيتىن ادامدار، وقۋ جىلى ىشىندە كۇندىزگى وقۋ نىسانىنداعى ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىنىڭ پەداگوگتەرى، ون سەگىز جاسقا دەيىنگى ءۇش جانە ودان دا كوپ بالاسى بار اد جيىنداردى دالالىق لاگەردە اسكەري مىندەتتىلەردى ورنالاستىرا وتىرىپ، وقۋ پوليگوندارىندا وتكىزۋ جوسپارلانۋدا. اسكەري جيىندارعا شاقىرىلعان زاتتار كيىم — كەشەك مۇلكىنەن باستاپ مەديسينالىق قىزمەت كورسەتۋگە دەيىن بارلىق قاجەتتى زاتتارمەن قامتاماسىز ەتىلەدى.
"اسكەري مىندەتتىلەر ءۇشىن اسكەري جيىندار كەزەڭىندە جۇمىس ورنى مەن اتقاراتىن لاۋازىمى ساقتالادى. ولارعا ورتاشا جالاقى، ال جۇمىس ىستەمەيتىندەرگە — 85 مىڭ تەڭگە مولشەرىندە ەڭ تومەنگى جالاقى تولەنەدى. ءبىز اسكەري قىزمەتشىلەرىمىزدىڭ قارجىلىق قيىندىقتارعا تاپ بولماۋىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن ءبارىن جاسايمىز"، - دەپ تولىقتىرادى ءجۇسىپوۆ. امدار اسكەري جيىندارعا شاقىرۋدان بوساتىلادى.
گەنەرال-مايور اسكەري تولەمدەر تەك داعدىلار مەن ءبىلىم تۋرالى ەمەس، وتانعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك تۋرالى ەكەنىن ايتادى. جيىنداردا وتكىزىلگەن ءار كۇن ادامداردىڭ ءوز ەلى، ءوز تاريحى مەن وتانداستارى ءۇشىن ماقتانىش سەزىمىن وياتادى. ءبىزدىڭ ەرلەر مەن ايەلدەردىڭ ماقتانىشپەن فورما كيگەنىن كورگەندە، ءبىز قازاقستان كارتاداعى جاي عانا ورىن ەمەس، بۇل ءبىز سوڭعى دەمىمىزگە دەيىن قورعاۋعا دايىن ءۇي ەكەنىن تۇسىنەمىز. اسكەري جيىنداردا پايدا بولعان پاتريوتيزم ءبىزدى ءبىرتۇتاس ەتىپ بىرىكتىرەتىن سەمەنتكە اينالادى.
"وتاندى قورعاۋ-بۇل مىندەت قانا ەمەس، بۇل ءار ازاماتتىڭ ابىرويى مەن قادىر-قاسيەتى. اسكەري جيىنداردان ءوتۋ كەزىندە ءسىز اسكەري جاتتىعۋلارعا قاتىسا الاسىز، قارۋ-جاراقپەن جۇمىس ىستەۋ جانە ءارتۇرلى جاۋىنگەرلىك تەحنيكانى باسقارۋ داعدىلارىن جەتىلدىرە الاسىز. بۇل ءسىزدى ىقتيمال قاۋىپتەرگە دايىنداپ قانا قويماي، مورالدىق جانە فيزيكالىق قاسيەتتەرىڭىزدى نىعايتاتىن بىرەگەي تاجىريبە"، — دەيدى ول.
قاڭتارداعى وقيعالاردان كەيىن ق ر قارۋلى كۇشتەرىندە كوپ نارسە وزگەردى.
"قارۋلى كۇشتەردە قارۋلى كۇرەس پەن قاقتىعىستاردى جۇرگىزۋدىڭ الەمدىك تاجىريبەسىن ۇنەمى زەرتتەيتىن قۇرىلىمدار بار. ءبىزدىڭ قارۋلى كۇشتەرىمىزدى قۇرۋ جولىنىڭ باسىندا ءبىزدىڭ گەوستراتەگيالىق جاعدايىمىزدى ەسكەرە وتىرىپ ،اكتام، ۇتقىر كۇشتەر قۇرۋ مىندەتى تۇردى. ءبىزدىڭ دوكترينامىز قورعانىس سيپاتىنا يە، ءبىراق بۇل ءبىز دەمالۋعا بولادى دەگەندى بىلدىرمەيدى. تۇراقتى جاۋىنگەرلىك دايىندىق جانە قايتا جاراقتاندىرۋ ماسەلەلەرىن دامىتۋ-بۇل ءبىزدىڭ كۇندەلىكتى جۇمىسىمىز. الەم ءبىر ورىندا تۇرمايدى جانە قاۋىپتەر بارعان سايىن كۇردەلەنە تۇسەدى. اسكەري تولەمدەر-بۇل ءبىزدىڭ جاۋىنگەرلەر كيبەرقاۋىپتەرگە، لاڭكەستىك شابۋىلدارعا جانە قازىرگى زاماننىڭ باسقا دا قيىندىقتارىنا قارسى تۇرۋدى ۇيرەنەتىن الاڭ. مۇندا اركىم قارسىلاستان ءبىر قادام الدا بولۋ قانشالىقتى ماڭىزدى ەكەنىن، كەز كەلگەن توسىنسىيلارعا دايىن بولۋ قانشالىقتى ماڭىزدى ەكەنىن بىلەدى. بۇل جاي عانا جاتتىعۋ ەمەس، بۇل بولاشاق ءۇشىن، بالالارىمىزدىڭ بەيبىتشىلىگى مەن قاۋىپسىزدىگى ءۇشىن كۇرەس"، - دەدى ول.
باس شتاب باستىعىنىڭ ورىنباسارى سونداي-اق اسكەري جيىندارعا شاقىرىلعان اسكەري مىندەتتىلەر اسكەري قىزمەتشى مارتەبەسىنە يە بولاتىنىن جانە كازارمالىق جاعدايدا ەكەنىن اتاپ ءوتتى. ولاردى ءبولىمنىڭ ورنالاسقان جەرىنەن بوساتۋدى ىشكى قىزمەت جارعىسىندا بەلگىلەنگەن تارتىپپەن جيىن باستىقتارى جۇرگىزەدى.
ءبىز سونداي-اق گەنەرال-مايوردان قازاقستاندىقتاردىڭ اسكەري قىزمەتى تۋرالى جانە قارۋلى كۇشتەردە ودان جالتارعاندارمەن قالاي ارەكەت ەتەتىنى تۋرالى سۇراي المادىق.
بۇل تۋرالى ايتا كەلە ساكەن ءجۇسىپوۆ شاقىرۋ قاعازىن العان جانە شاقىرۋ پۋنكتتەرىنە كەلمەگەن ازاماتتارعا ايىپپۇل سالىناتىنىن اتاپ ءوتتى.
"وتانعا قىزمەت ەتۋ-بۇل مىندەت جانە كونستيتۋسيالىق مىندەت. ءبىز حالقىمىزدىڭ سالت-داستۇرلەرى مەن اسكەري داستۇرلەرىن تۇسىندىرە وتىرىپ، ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزەمىز. ءقازىر ءبىلىم بەرۋ گرانتتارى مەن نەسيەلىك دەمالىستار سياقتى مەرزىمدى قىزمەتتەگى ادامدار ءۇشىن ارتىقشىلىقتار بار. الايدا، قىزمەتتەن "اۋىتقۋعا" تىرىسقاندارعا 5 اەك ايىپپۇل سالىنادى"، - دەدى گەنەرال-مايور باس تارتۋشىلاردىڭ ءىس جۇزىندە 1% - دان از ەكەنىن بايقاپ.
سوعان قاراماستان، ءجۇسىپوۆتىڭ ايتۋىنشا، جىل سايىن جاستاردىڭ ءوزىن-وزى تانۋى ارتىپ كەلەدى جانە ولار كەرىسىنشە ابىرويمەن قىزمەت ەتەدى.
"جاستار – ءبىزدىڭ بولاشاعىمىز. جىل سايىن ءبىزدىڭ ازاماتتارىمىزدىڭ، جاس جىگىتتەردىڭ ساناسى ارتىپ كەلەدى. ولار وتاندى قورعاۋ كەرەك ەكەنىن تۇسىنەدى. قىزمەتتەن باس تارتۋدىڭ نەگىزگى سەبەبى — ساعىنىش. ءقازىر جاستار ءسال باسقاشا ويلايدى، ولار وتە قامقور. ءبىراق ءبىز ولاردى جاقسى ءتۇسىنۋ ءۇشىن ساۋالناما سياقتى ءتۇرلى ءىس - شارالار وتكىزەمىز"، - دەدى ول.
اسكەري تولەمدەر ەل ءۇشىن جان-جاقتى ماڭىزعا يە، سونىڭ ىشىندە جاۋىنگەرلىك دايىندىقتى قولداۋ، توتەنشە جاعدايلارعا دايىندىق، ازاماتتىق بورىشتى نىعايتۋ، باسقارۋ داعدىلارىن دامىتۋ، زاماناۋي قاۋىپ-قاتەرلەرگە بەيىمدەلۋ جانە ەكونوميكالىق تيىمدىلىك. قازاقستاندا ءوزىنىڭ بىرەگەي گەوساياسي ۇستانىمى مەن ىشكى سىن-تەگەۋرىندەرىمەن اسكەري جيىندار ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك پەن تۇراقتىلىقتى قامتاماسىز ەتۋدە ماڭىزدى ءرول اتقارادى. مۇنداي ءىس-شارالاردى جۇيەلى تۇردە وتكىزۋ ازاماتتار اراسىندا قورعانىس قابىلەتىن نىعايتۋعا جانە پاتريوتتىق رۋحتى دامىتۋعا ىقپال ەتەدى.
پىكىر قالدىرۋ