2024-2025 وقۋ جىلى اياقتالىپ، مەكتەپ ەمتيحاندارى اياقتالدى. قالىپتاسقان ءداستۇر بويىنشا الماتى جازعى دەمالىستى ورتا جانە كاسىپتىك-تەحنيكالىق ءبىلىم بەرۋدە جوعارى كورسەتكىشتەرمەن قارسى الادى. ارينە، وقۋ ورىندارىنىڭ جۇمىسىندا قيىندىقتار بار. وتكەن كەزەڭدەگى قىزمەت قورىتىندىلارى تۋرالى الماتى قالاسى ءبىلىم باسقارماسىنىڭ باسشىسى سايران سايفەدەنوۆ ايتىپ بەردى.
- قالامىزدىڭ بارلىق ورتا ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا وقۋ ساباقتارى 2025 جىلعى 23 مامىردا "ءبىلىم – وتانىم" تاقىرىبىندا ءبىرىڭعاي سىنىپ ساعاتىن وتكىزۋمەن اياقتالدى. وقۋشىلارعا جازعى دەمالىس كەزىندە وقۋعا ۇسىنىلاتىن كوركەم ادەبيەتتەر ءتىزىمى، سونداي-اق كورۋگە بولاتىن كينوفيلمدەر ۇسىنىلدى. 9 جانە 11 سىنىپ وقۋشىلارىنا ارنالعان قورىتىندى ەمتيحاندار 2025 جىلدىڭ 29 مامىرى مەن 16 ماۋسىمى ارالىعىندا وتەدى.
بيىل الماتىدا 349 465 بالا وقۋدى اياقتادى، ونىڭ ىشىندە مەملەكەتتىك مەكتەپتەردە – 308 933 وقۋشى. ونىڭ 33000-نان استامى 9 – سىنىپ جانە 18000-11-سىنىپ وقۋشىلارى. 1 764 تۇلەك ۇزدىك ءبىتىرىپ، 670 وقۋشىعا "التىن بەلگى" بەلگىسى تابىستالدى. ايتا كەتەيىك، وتكەن جىلى 423 تۇلەك بەدەلدى ماراپاتقا يە بولدى.
ۇلتتىق جانە حالىقارالىق زەرتتەۋلەردىڭ قورىتىندىسى بويىنشا الماتى وقۋشىلارىنىڭ وقۋ ناتيجەلەرىنىڭ كورسەتكىشتەرى ەلىمىزدىڭ باسقا وڭىرلەرىمەن سالىستىرعاندا تۇراقتى جوعارى بولىپ قالاتىنى قۋانتادى. مەگاپوليس قازاقستاندا ماتەماتيكالىق جانە جاراتىلىستانۋ-عىلىمي ساۋاتتىلىق بويىنشا كوشباسشى ورىنعا يە. PISA-2022 حالىقارالىق زەرتتەۋىندە ءبىزدىڭ وقۋشىلار ماتەماتيكالىق ساۋاتتىلىق بويىنشا رەسپۋبليكا بويىنشا ءبىرىنشى ورىندى كورسەتتى. قالا بويىنشا ورتاشا كورسەتكىش - 453 بالل، بۇل ەل بويىنشا ورتاشا كورسەتكىشتەن (425 بالل) جانە ەىدۇ بويىنشا (472 بالل) جوعارى.
جاراتىلىستانۋ-عىلىمي ساۋاتتىلىق سالاسىندا الماتى جوعارى ورتاشا بالل كورسەتتى – 458 (ەل بويىنشا-423 بالل، ەىدۇ بويىنشا-485 بالل) جانە قازاقستان بويىنشا ءبىرىنشى ورىندى يەلەندى. وقۋ ساۋاتتىلىعى سالاسىندا ورتاشا بالل 423 (ەل بويىنشا – 386) قۇرادى. PISA-2025 ناتيجەلەرى 2026 جىلدىڭ جەلتوقسانىندا دايىن بولادى.
17 522 تۇلەك (92،1%) ءبىرىڭعاي تەستىلەۋگە قاتىسۋعا نيەت ءبىلدىردى. ۇبت 16 مامىردان 7 شىلدەگە دەيىن ەكى ۋنيۆەرسيتەت – ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ اباي اتىنداعى قازۇپۋ ۋنيۆەرسيتەتىندە ءوتتى. ناتيجەلەرى بويىنشا ەڭ جوعارى بالل جيناعان تۇلەك جوو-عا مەملەكەتتىك گرانتقا ءتۇسۋ ءۇشىن كونكۋرسقا قاتىسۋعا قۇقىلى.
مۇعالىمدەرگە بالالاردى تاربيەلەۋ مەن وقىتۋداعى قاجىرلى ەڭبەكتەرى ءۇشىن العىس ايتقىم كەلەدى. بۇعان ءبىزدىڭ جەتىستىكتەرىمىز دالەل. وقۋ جىلىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا الماتى قۇراما كومانداسى جاراتىلىستانۋ-ماتەماتيكالىق باعىت بويىنشا رەسپۋبليكالىق وليمپيادادا 41 جۇلدەلى ورىنعا يە بولدى. 9 التىن، 12 كۇمىس جانە 20 قولا مەدال جەڭىپ الىپ، ءبىرىنشى ورىندى يەلەندى. الماتى قۇراماسى قوعامدىق-گۋمانيتارلىق باعىتتاعى پاندەر بويىنشا 25 جۇلدەلى ورىنعا يە بولىپ، 7 التىن، 7 كۇمىس جانە 11 قولا مەدال جەڭىپ الدى. وليمپيادا قورىتىندىسى بويىنشا ءبىزدىڭ قۇراما جالپى كوماندالىق ەسەپتە ەڭ جوعارى ناتيجە كورسەتىپ، گران-پريدى جەڭىپ الدى. ءبىز "2025 جىلدىڭ ۇزدىك وليمپيادالىق كومانداسى"اتاعىن ماقتان تۇتامىز.
- الماتى 23 جىل قاتارىنان جاراتىلىستانۋ-ماتەماتيكالىق باعىتتاعى پاندەر بويىنشا رەسپۋبليكالىق وليمپيادادا ءبىرىنشى ورىندى يەلەندى. وڭتۇستىك استانانىڭ وقۋشىلارى مەن ستۋدەنتتەرى جۇلدەلى ورىنداردى ءبىرقاتار باسقا باعىتتار بويىنشا وقۋ مەن سپورتتا الادى. مۇنداي جوعارى كورسەتكىشتەر نەمەن بايلانىستى؟
- ءيا، الماتى دەنە شىنىقتىرۋ بويىنشا رەسپۋبليكالىق وليمپيادادا دا ءبىرىنشى ورىن الادى. ءبىزدىڭ وقۋشىلار باسقا باعىتتاردا دا جۇلدەلى ورىندارعا يە. "جۇلدىزاي" رەسپۋبليكالىق ۇلتتىق ينكليۋزيۆتى ويىندارىندا ءبىز جالپى كوماندالىق ەسەپتە تۇراقتى جەڭىمپازدارمىز. ۇزدىك ۇشتىككە قالا چەمپيوندارى ۇلتتىق مەكتەپ ليگاسىندا كىرەدى. مۇنىڭ ءبارى وقىتۋدىڭ جوعارى دەڭگەيىنىڭ، مىقتى مۇعالىمدەردىڭ بولۋىن جانە دارىندى بالالارمەن بەلسەندى جۇمىس ىستەۋءىنىڭ دالەلى.
52 سپورت ءتۇرى بويىنشا وتكىزىلەتىن ق ر وقۋشىلارىنىڭ جازعى گيمنازياسى اياسىندا ءبىزدىڭ سپورتشىلار جالپى كوماندالىق ەسەپتە II ورىن الدى. ناتيجەسىندە №105 گيمنازيا وقۋشىسى سەربيادا وتكەن بوكستان دۇنيەجۇزىلىك گيمنازياعا قاتىستى.
اعىمداعى جىلى ق ر ءبىلىم مينيسترلىگى ۇيىمداستىرعان "ەڭبەك" كۋبوگى تۋرنيرىندە الماتى كوللەدجدەرىنىڭ ستۋدەنتتەرى سپورتتىڭ 8 تۇرىنەن كۋبوكتىڭ العاشقى يەگەرلەرى اتاندى.
بىزدە اسكەري-پاتريوتتىق تاربيە مەن اسكەري-قولدانبالى سپورت تۇرلەرىنە ەرەكشە كوڭىل بولىنەدى. الماتىلىقتار – "قالقان-2025" سپارتاكياداسىنىڭ كۇمىس جۇلدەگەرلەرى، ولار شاڭعى جارىسىندا، اتۋ جانە باسقا دا پاندەردە ۇزدىك ناتيجە كورسەتتى. ماۋسىم ايىندا ءبىزدىڭ كوماندا ق ر قورعانىس مينيسترلىگى ۇيىمداستىرعان "ايبىن" حالىقارالىق اسكەري-پاتريوتتىق جيىنىنا قاتىسادى.
الماتىدا جاستاردى جاڭا بەلەستەرگە ۇمتىلۋعا شابىتتاندىراتىن ءىرى جارىستار، وليمپيادالار، ءبىلىم بەرۋ فورۋمدارى وتۋدە. مۇنىڭ ءبارى ءار بالانىڭ ءوز الەۋەتىن اشۋعا جانە جوعارى ناتيجەلەرگە قول جەتكىزۋگە مۇمكىندىگى بار بىرەگەي ەكوجۇيەنى جاسايدى.
ەلەۋلى كورسەتكىشتەر قالانىڭ ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرىنىڭ جۇيەلى جۇمىسىنىڭ، اكىمدىك تاراپىنان قولداۋدىڭ جانە تالانتتى جاستار ءۇشىن ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋدىڭ ناتيجەسى بولىپ تابىلادى. ءبىزدىڭ مەگاپوليستە ەلىمىزدىڭ ۇزدىك مەكتەپتەرى، ليسەيلەرى مەن ۋنيۆەرسيتەتتەرى شوعىرلانعان، مۇندا وقۋشىلاردىڭ قابىلەتتەرىن دايىنداۋ جانە دامىتۋ ورتالىقتارى بەلسەندى جۇمىس ىستەيدى. سونداي-اق، قالانىڭ ءبىلىم باسقارماسىنىڭ "الماتى دارىنى" دارىندى بالالار مەن دارىندى جاستاردى انىقتاۋ جانە قولداۋ ورتالىعىنا ۇلكەن ەڭبەك سىڭىرگەن.
پەداگوگيكالىق قۇرامنىڭ جوعارى دەڭگەيى ۇلكەن ماڭىزعا يە. مۇعالىمدەر ۇنەمى بىلىكتىلىكتى ارتتىرۋ كۋرستارىنان وتەدى، حالىقارالىق كونفەرەنسيالاردا تاجىريبە الماسادى جانە وقىتۋدىڭ يننوۆاسيالىق ادىستەرىن ەنگىزەدى.
ىنتالى جانە ىنتالى جاستار دا ماڭىزدى فاكتور بولىپ تابىلادى. الماتىنىڭ وقۋشىلارى بالا كەزىنەن ساتتىلىككە باعىتتالعان جانە زاماناۋي ءبىلىم بەرۋ تەحنولوگيالارىنا، الماسۋ باعدارلامالارىنا جانە حالىقارالىق كونكۋرستارعا قول جەتكىزە الادى. بۇل ولارعا رەسپۋبليكالىق دەڭگەيدە عانا ەمەس، حالىقارالىق ارەنادا دا باسەكەگە قابىلەتتى بولۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
- تاجىريبە كورسەتكەندەي، مەكتەپتەردەگى ءبىلىم بەرۋ ناتيجەءسىنە پەداگوگيكالىق جاعدايلار اسەر ەتەدى. ولاردىڭ ەڭ ماڭىزدىسى – ءمۇعالىمنىڭ دايىندىق ساپاسى. پەداگوگتەردىڭ وقۋ پروسەسىنە قاتىسۋىن ىنتالاندىرۋ جانە سونىڭ سالدارىنان ءبىلىم بەرۋ ساپاسىن ارتتىرۋ ءۇشىن قانداي جۇمىستار جۇرگىزىلەدى؟
– پەداگوگيكالىق كادرلارعا قاجەتتىلىكتىڭ ارتۋى، ەڭ الدىمەن، جىل سايىن كادرلار اينالىمىنىڭ ارتۋىمەن تۇسىندىرىلەدى. سوڭعى ءۇش جىلدا باسقا سالالارعا كەتكەن مۇعالىمدەر سانى 10% قۇرادى. ولاردىڭ باسىم كوپشىلىگى (93%) مەكتەپتەن ءوز ەركىمەن كەتەدى. ورىس تىلىندە وقىتاتىن مەكتەپتەر ماتەماتيكا ماماندارىندا، باستاۋىش سىنىپتاردا جانە ت.ب. تاپشىلىققا ۇشىرايدى. سونىمەن بىرگە زەينەتكەرلىك جاستاعى مۇعالىمدەردىڭ سانى ارتىپ كەلەدى، بۇل بۇگىنگى كۇنى 11% قۇرايدى.
بۇل رەتتە، 2020 جىلدان باستاپ جالپى ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا ەڭبەك ءوتىلى بەس جىلعا دەيىنگى جاس پەداگوگتاردىڭ سانى ءوسىپ، پەداگوگ قىزمەتكەرلەردىڭ جالپى سانىنىڭ 12% - قۇرادى. وزدەرىڭىز بىلەتىندەي، جاڭا وقىتۋدى جۇزەگە اسىراتىن نەگىزگى كۇش – جاس ماماندار. سوندىقتان الماتىنىڭ ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندەگى پەداگوگيكالىق قۇرامعا جاستاردىڭ كوبىرەك كەلۋى، ارينە، قۋانتادى.
بۇگىنگى تاڭدا قالانىڭ وقۋ ورىندارىندا 27 000-نان استام ءمۇعالىم جۇمىس ىستەيدى. ءبىزدىڭ پەداگوگتار جوعارى بىلىكتىلىككە يە، مۇعالىمدەردىڭ 85%-دان استامى جوعارى كاسىبي بىلىمگە يە.
"قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ۇستازى" قۇرمەتتى اتاعىنا يە بولعان ەلىمىزدىڭ ۇزدىك پەداگوگتارى 1000 اەك مولشەرىندە ءبىرجولعى تولەم الادى. 2024 جىلدىڭ قازان ايىندا №140 گيمنازيا ديرەكتورى.ماقاتايەۆا، فيزيكا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى تىلەۋباي سانيا وسكەنباي قىزى "قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ءمۇعالىمى" اتاندى.
وقۋشىلاردى ءوز پانىمەن قىزىقتىرا الاتىن، وقۋعا دەگەن ىنتاسىن ارتتىرا الاتىن جاس تالانتتى پەداگوگتاردى ىزدەۋ ماقساتىندا ءبىز ءۇشىنشى جىل قاتارىنان «الماتى ۇستازى» بايقاۋىن وتكىزەمىز.
ول كاسىبي ءوسۋ الاڭىنا اينالدى. جىل سايىن 36 جاسقا دەيىنگى مۇعالىمدەر اراسىندا بايقاۋدىڭ تانىمالدىعى ارتىپ كەلە جاتقانى قۋانتادى. ەگەر وتكەن جىلعى بايقاۋعا 1500 قاتىسسا، بيىل ولاردىڭ سانى 2000 مۇعالىمنەن استى. 2024 جىلى 7 جەڭىمپاز ەستونيادا حالىقارالىق تاعىلىمدامادان ءوتتى، ال گران-پري يەگەرى № 173 مەكتەپ-ليسەيىنىڭ تاريح ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى ەرنۇر بەيسەمبايەۆ قالا اكىمىنەن قوسىمشا 5 ملن تەڭگە كولەمىندە گرانت الدى.
2025 جىلى "وقۋ جانە ماتەماتيكالىق ساۋاتتىلىق: تابىستى سينەرگيا" رەسپۋبليكالىق كونكۋرسىنا قاتىسقان قالا پەداگوگتارى كوماندالىق ەسەپتە ءىى ورىندى جانە قوس رازريادتا ءى ورىندى يەلەندى.
جىل سايىن "الماتى قالاسىنىڭ ۇزدىك ورتا ءبىلىم بەرۋ ۇيىمى" كونكۋرسى وتكىزىلەدى. 2024 جىلى ول №15 گيمنازيا بولدى، گيمنازيا ۇجىمىنا الماتى اكىمىنىڭ 68 ملن تەڭگە گرانتى بەرىلدى. گرانت ءبىلىم بەرۋ ۇيىمىن ماتەريالدىق-تەحنيكالىق جاراقتاندىرۋدى جانە ءبىلىم بەرۋ پروسەسىن عىلىمي-ادىستەمەلىك قامتاماسىز ەتۋدى جاقسارتۋعا باعىتتالعان.
"ۇزدىك پەداگوگ – 2024" رەسپۋبليكالىق بايقاۋىنىڭ قالالىق كەزەڭىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا جەڭىمپازدارعا ءتيىستى اتاق بەرىلدى، مەكتەپتەر مەن كوللەدجدەردىڭ 10 پەداگوگى كۋالىك الدى، سونداي-اق 10 پەداگوگ الماتى قالاسى ءبىلىم باسقارماسىنىڭ قۇرمەت گراموتالارىمەن ماراپاتتالدى. فينالدا ءبىزدىڭ 10 پەداگوگتىڭ 4ء-ى جۇلدەلى ورىندارعا يە بولدى.
قالالىق پەداگوگتاردىڭ كاسىبي دامۋىنا باعىتتالعان ءىس-شارالار ءوز ناتيجەلەرىن بەرەدى. ناۋرىزباي اۋدانىنىڭ №200 مەكتەپ-گيمنازياسىنىڭ اعىلشىن ءتىلى ءمۇعالىمى ايگۇل يشينگالييەۆا يۋنەسكو-مەن سەرىكتەستىكتە ۇيىمداستىرىلعان 1 ملن دوللار جۇلدە قورىمەن 2023 جىلعى "ءالەم ءمۇعالىمى" بايقاۋىنا قاتىسىپ، ۇزدىك 50 ءفيناليستتىڭ تىزىمىنە ەندى. سونداي-اق، جىل سايىنعى "ۇزدىك پەداگوگ" رەسپۋبليكالىق بايقاۋىنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا الماتىدان كەلگەن 4 پەداگوگ 3 ملن تەڭگە كولەمىندە رەسپۋبليكالىق گرانت يەگەرى اتاندى.
وزدەرىڭىز بايقاعانداي، مەملەكەت پەن قالا اكىمدىگى تاراپىنان مۇعالىمدەر ءۇشىن بارلىق مۇمكىن جاعدايلار جاسالىپ، جان-جاقتى قولداۋ كورسەتىلۋدە. ءبىزدىڭ ەڭ باستى مىندەتىمىز — مۇعالىمدەردىڭ جۇمىسىنا جاعداي جاساۋ، بالالارىمىزعا جاقسى ءبىلىم بەرۋ ءۇشىن مامانداردى دايارلاۋ مەن قايتا دايارلاۋعا ينۆەستيسيا سالۋدى جالعاستىرۋ. ەندى باستى مىندەت – وقۋشىلارعا ساپالى ءبىلىم مەن لايىقتى تاربيە بەرۋ.
– قازىرگى زامانعى ءبىلىم بەرۋ كادرلارمەن قامتاماسىز ەتۋگە قوسىمشا تالاپتاردى قاجەت ەتەدى، ويتكەنى پاندەر كۇردەلەنە تۇسەدى، باعدارلامالار تەرەڭدەي تۇسەدى، مەتا-پاندىك داعدىلارعا باسا نازار اۋدارىلادى. از ۋاقىت ىشىندە بۇعان قالاي ۇلگەرۋگە بولادى؟
- دۇرىس ايتاسىڭ، الەم وزگەرۋدە، ونىمەن الماتىنىڭ ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى دە وزگەرۋدە. ەرەكشە ءبىلىم بەرۋ جاعدايلارىنا مۇقتاج وقۋشىلاردىڭ ساناتتارى وسۋدە: دارىندى جانە جوعارى ىنتالى، مۇمكىندىگى شەكتەۋلى بالالار، اكادەميالىق ناتيجەلەرى تومەن وقۋشىلار جانە الەۋمەتتىك جاعدايى ناشار وتباسىلاردان شىققان ءبىلىم الۋشىلار. ولاردىڭ بارلىعى مۇعالىمدەردىڭ نازارىن، قولداۋىن جانە قولداۋىن قاجەت ەتەدى. تيىسىنشە، ءبىلىم بەرۋ تراەكتوريالارىن دارالاۋ قاجەتتىلىگى كۇشەيتىلەدى.
مۇنداي جاعدايدا مەكتەپتەردى لوگوپەدتەر، دەفەكتولوگتار، الەۋمەتتىك پەداگوگتار، پسيحولوگتار سياقتى ماماندارمەن قامتاماسىز ەتۋ تۇبەگەيلى ماڭىزدى بولادى. مەكتەپتەردىڭ پەداگوگيكالىق قۇرامىندا ولار ءالى دە از. ءبىر تالىمگەرگە (وقۋشىعا وقۋ ماقساتتارىنا جەتۋگە كومەكتەسەتىن تالىمگەر) سىرتقى قوسا اتقارۋشىلاردى ەسكەرە وتىرىپ، 1000-نان استام ءبىلىم الۋشى كەلەدى. دەفەكتولوگ-مۇعالىمدەرمەن ۇقساس جاعداي: الماتى بويىنشا ورتا ەسەپپەن ءبىر مامانعا 2000-نان استام وقۋشى كەلەدى.
تولىق ەمەس جۇمىس كۇنىن تارتۋ مامانداردىڭ تاپشىلىعىنىڭ ءبىر بولىگىن وتەيدى. ارينە، ءبىر ۋاقىتتا بىرنەشە ۇيىمدا جۇمىس ىستەيتىندەردىڭ مۇمكىندىكتەرى تولىق ۋاقىتتى قىزمەتكەرلەرگە قاراعاندا تومەن. جانە فيزيكالىق جانە ۋاقىت شەڭبەرىمەن شەكتەلگەن. ورتا ەسەپپەن، سىرتتاي جۇمىس ىستەيتىندەردىڭ ەڭ جوعارى ۇلەسى – لوگوپەد-مۇعالىمدەر، دەفەكتولوگ-مۇعالىمدەر، قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ مۇعالىمدەرى.
مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جانە مۇگەدەك بالالارمەن جۇمىس ىستەيتىن پەداگوگيكالىق كادرلارمەن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەسى شۇعىل شەشۋدى تالاپ ەتەدى. رەسمي ءبىلىم بەرۋ ستاتيستيكاسىنا سايكەس، مۇنداي بالالار كوبەيىپ كەلەدى، ال وسى بالالارمەن جۇمىس ىستەگەنى ءۇشىن جاردەماقى الاتىن مۇعالىمدەر مەن مامانداندىرىلعان سىنىپتاردا جۇمىس ىستەيتىن مۇعالىمدەردىڭ ۇلەسى سوڭعى ءتورت جىلدا ازداپ وزگەرۋدە.
ءبىلىم بەرۋ ساپاسىن ارتتىرۋ ءۇشىن جاس مۇعالىمدەر قاۋىمداستىعىمەن بىرلەسىپ "نازاربايەۆ زياتكەرلىك مەكتەپتەرى" دببۇ پەداگوگيكالىق شەبەرلىك ورتالىعىنىڭ، "ورلەۋ" باۇو اق شاقىرۋىمەن سەمينارلار، دوڭگەلەك ۇستەلدەر، اكسيالار وتكىزىلدى.
الماتى قالاسىنىڭ ءبىلىم باسقارماسى جىل سايىن 1 قاراشاعا دەيىن پەداگوگتەردى كۋرستارعا بولە وتىرىپ، الداعى جىلعا قالا پەداگوگتارىنىڭ بىلىكتىلىگىن ارتتىرۋ جوسپارىن قالىپتاستىرادى. 2022 جىلدان 2024 جىلعا دەيىن 23 995 پەداگوگ بىلىكتىلىكتى ارتتىرۋ كۋرستارىنان ءوتتى.
قالانى دامىتۋ باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋ بويىنشا جول كارتاسىنا سايكەس، مەنەدجمەنت باعدارلامالارى بويىنشا كۋرستار، حالىقارالىق زەرتتەۋلەرگە دايىندىق، "مەكتەپتەگى ساباق: فوكۋستار مەن جاقسارتۋ ستراتەگيالارى" ءبىلىم بەرۋ باعدارلامالارى بويىنشا، روبوتوتەحنيكا، تالىمگەر قىزمەتىنىڭ ۇيىمداستىرۋشىلىق-ادىستەمەلىك اسپەكتىلەرى بويىنشا جانە ت.ب. 2 805 پەداگوگ ءوتتى. 2025 جىلعى 13 مامىرداعى جاعداي بويىنشا قوسىمشا 975 ءمۇعالىم وقۋدان ءوتتى.
- بۇگىنگى تاڭدا تاربيە جۇمىسى بويىنشا سۇراقتار وزەكتى بولىپ قالا بەرەدى. وسى باعىتتا قانداي ءىس-شارالار وتكىزىلەدى؟ مەكتەپ مەڭگەرۋشىلەرىنىڭ تاربيە جۇمىسى، الەۋمەتتىك پەداگوگتار، سونداي-اق مەكتەپكە دەيىنگى مەكەمەلەردەگى بەيىندى پەداگوگتاردىڭ قۇزىرەتتىلىك دەڭگەيىن قالاي باعالايسىز؟
– بۇگىنگى تاڭدا الماتى قالاسىنىڭ ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا تاربيە جۇمىسى "ءبىرتۇتاس تاربيە" باعدارلاماسى اياسىندا جۇيەلى جانە كەشەندى فورماتتا جۇزەگە اسىرىلۋدا. وقۋ جىلى ىشىندە سىنىپ ساعاتتارى، قاۋىپسىزدىك ساباقتارى، "قامقور"، "شابىت"، "ەڭبەك ادال – جاس ورەن" جانە ت.ب. رەسپۋبليكالىق جوبالار وتكىزىلەدى. سونداي-اق ازاماتتىقتى، ەكولوگيالىق مادەنيەتتى، ەڭبەك تاربيەسىن جانە رۋحاني-ادامگەرشىلىك قۇندىلىقتاردى قالىپتاستىرۋعا باعىتتالعان ءىس-شارالار.
ۆەدومستۆوارالىق ءوزارا ءىس-قيمىلعا، پروفيلاكتيكالىق جۇمىسقا، ەرىكتىلەر مەن پاتريوتتىق باستامالارعا ەرەكشە نازار اۋدارىلادى. تاربيە جۇمىسى بويىنشا ماماندارعا ارنالعان سەمينارلار، ترەنينگتەر، دوڭگەلەك ۇستەلدەر جانە ادىستەمەلىك سەسسيالار وتكىزىلەدى.
مەكتەپكە دەيىنگى جانە كاسىپتىك-تەحنيكالىق ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىنداعى ديرەكتورلاردىڭ تاربيە رابوتە جونىندەگى ورىنباسارلارىنىڭ، الەۋمەتتىك پەداگوگتار مەن بەيىندى مامانداردىڭ قۇزىرەتتىلىك دەڭگەيىنە كەلەتىن بولساق، ول جالپى نورماتيۆتىك تالاپتارعا سايكەس كەلەدى. قىزمەتكەرلەردىڭ كوپشىلىگى جاۋاپكەرشىلىكتىڭ، قاتىسۋدىڭ جانە كاسىبي دامۋعا دايىندىقتىڭ جوعارى دەڭگەيىن كورسەتەدى. الايدا، اسىرەسە جاسوسپىرىمدەرمەن جۇمىس ىستەۋ جانە قۇقىق بۇزۋشىلىقتىڭ الدىن الۋ سالاسىندا جۇيەلى تۇردە بىلىكتىلىكتى ارتتىرۋ قاجەتتىلىگى قالادى.
جالپى، ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىنداعى تاربيە جۇمىسىنا زاماناۋي كوزقاراس وقۋشىلاردىڭ قازىرگى جاعدايداعى قاجەتتىلىكتەرىن ۇنەمى وزەكتەندىرۋدى، يكەمدىلىكتى جانە باعدارلاۋدى تالاپ ەتەدى.
– وقۋ كەزەڭى اياقتالىپ، ەڭ ۇزاق دەمالىس ۋاقىتى كەلدى. الماتى بالالارى ءۇشىن جازعى دەمالىس قالاي ۇيىمداستىرىلدى؟
– بيىلعى جىلى جازعى دەمالىسپەن ءبىز 1-10 سىنىپ وقۋشىلارىنىڭ جالپى سانىنان 280 مىڭنان استام بالانى قامتىدىق (95،7%). الماتىنىڭ بارلىق مەكتەپتەرىنىڭ بازاسىندا جازعى مەكتەپ جانىنداعى لاگەرلەر ۇيىمداستىرىلدى.
ءار مەكتەپ ءوزىنىڭ جازعى باعدارلاماسىن دايىندادى.
مىسالى، مەگاپوليستىڭ 6 مەكتەبىندە كيىز ۇيلەردە ەتنولاگەرلەر جۇمىس ىستەيدى، وندا بالالار ۇلتتىق داستۇرلەرمەن جاقىنىراق تانىسا الادى، ساندىك-قولدانبالى ونەر مەن قولونەر نەگىزدەرىن ۇيرەنەدى. 24 مەكتەپتە فۋتبول، باسكەتبول، ۇلتتىق سپورت تۇرلەرى بويىنشا سپورتتىق جارىستار وتەدى. 50 مەكتەپتە وقۋشىلاردىڭ ەكولوگيالىق مادەنيەتىن جانە تابيعاتقا سانالى كوزقاراسىن دامىتۋعا باعىتتالعان ەكولوگيالىق لاگەرلەر جۇمىس ىستەيدى.
قالا سىرتىنداعى جازعى لاگەرلەردە ءحاوت ساناتىنداعى 3 مىڭعا جۋىق بالا (حالىقتىڭ الەۋمەتتىك وسال توپتارى)، جەتىم بالالار مەن ەرەكشە ءبىلىم بەرۋ قاجەتتىلىكتەرى بار بالالار قامتىلدى.
جازعى لاگەرلەردەن باسقا، جاز بويى قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارى جۇمىس ىستەيدى. كوشپەلى جانە بەيىندىك ءىس-شارالار ۇيىمداستىرىلادى.
قوسىمشا ءبىلىم بەرۋدىڭ 5 مەكەمەسى"شابىت" جانە "سامعاۋ" دامۋ جانە شىعارماشىلىق ورتالىقتارى، №1 وقۋشىلار ءۇيى جانە يننوۆاسيالىق شىعارماشىلىقتىڭ ەكى ورتالىعى نەگىزىندەكي-باعىت بويىنشا ۇيىرمەلەر عىلىمعا، ەكسپەريمەنتتەرگە جانە جوبالىق قىزمەتكە بەيىمدىلىكپەن جۇمىس ىستەي باستايدى.
وقۋشىلار سارايى مەن وقۋشىلاردىڭ باسقا ۇيلەرىنىڭ بازاسىندا شاحمات، ۆوكال، بي، كۇرەس جانە باسقا دا باعىتتار بويىنشا سەكسيالار مەن ۇيىرمەلەر جۇمىس ىستەيتىن بولادى.
الماتىنىڭ 11 000-عا جۋىق وقۋشىسى مەملەكەتتىك ءبىلىم بەرۋ تاپسىرىسى شەڭبەرىندە قالانىڭ 122 جەكە ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا ساباقتارعا تەگىن قاتىسادى.
17 قالالىق كوللەدج بازاسىندا كاسىپتىك باعدار بەرۋ جۇمىسى بويىنشا سەكسيالار ۇيىمداستىرىلادى. "بولاشاق ماماندىعى بار جاز" جوباسى اياسىندا وقۋشىلار تاماق دايىنداۋدا، كيىم ديزاينىندا، شاشتارازدا جانە باسقا دا ماماندىقتاردا وزدەرىن سىناپ كورە الادى. كوللەدجدەرگە بارۋ ءۇشىن اتا-انالاردىڭ وتىنىشتەرىن مەكتەپ اكىمشىلىگىنە تاپسىرۋىڭىزدى سۇرايمىز.
