"مەنىڭ جەڭىس مەرەيتويىنا ارنالعان وتانعا سىيلىعىم" حالىقارالىق باستاماشىل ۆولونتەرلىك مەگاجوباسىنىڭ ۇيىمداستىرۋشىلارى جۇمىستىڭ ارالىق قورىتىندىسىن شىعاردى

الەمنىڭ 28 ەلىنەن مىڭداعان ادامدار قازاقستاندىق عالىم، قوعام قايراتكەرى، جازۋشى، جۋرناليست، تاريحشى جانە ساياساتتانۋشى لايلا احمەتوۆا شابىتتاندىرعان «جەڭىس كۇنىنە قاراي وتانىما جاساعان سىيلىعىم» اتتى حالىقارالىق باستاماشىل ۆولونتەرلىك جوباعا قاتىستى.

شەكاراسىز جوبا

باستاپقىدا تازا الماتى رەتىندە ويلاستىرىلعان مەرەيتويعا ارنالعان جوبا اياق استىنان حالىقارالىق دەڭگەيدەگى جوباعا اينالدى. ءبىر جىل ىشىندە وعان ون شاقتى ەلدىڭ قاتىسۋشىلارى وزدەرىنىڭ كىشى جوبالارىمەن قوسىلدى. ولار ۇلى وتان سوعىسىنداعى ءفاشيزمدى جەڭگەنىن ەسكە الاتىن ونداعان مىڭ ادامدى قامتىدى.

لەيلا احمەتوۆانىڭ ايتۋىنشا، جوبالارمەن تولىقتىرۋ جىل بويى ۇزدىكسىز جالعاستى.

"ءبىز 12-دەن باستادىق، ءبىرىنشى باسپا ءسوز كونفەرەنسياسىنان كەيىن بىردەن 20-عا جەتتىك، ال 9 مامىرعا دەيىن ءبىز 114 جوباعا اينالدى. ال قاتىسۋشىلارىمىز 28 ەلدەن كەلگەن وكىلدەر بولدى. بۇل شىنىمەن دە كوپ. قازاقستاننىڭ بارلىق 20 ءوڭىرى ءبىزدىڭ مەگاجوباعا قاتىسقانى ماعان قاتتى ۇنايدى"، - دەدى ول.

سوعىستا ەرلىك كورسەتكەن باتىرلارىمىز تۋرالى جوبالار وڭىرىمىزدە ءجيى ءوتىپ تۇرادى. قانشاما حالىقارالىق ءىس-شارالار ىسكە اسىرىلدى. مۇنىڭ ءبارى باتىر بابالارىمىزدىڭ وشپەس ەرلىگىنىڭ ارقاسى.

"ءيا، مەكتەپتەردە ەسسەلەر، ارداگەرلەرمەن كەزدەسۋلەر، اشىق تاريح ساباقتارى بولدى. بۇلار كىشكەنە شارالار عانا. بۇدان دا ۇلكەن جيىندار ءوتتى. الماتى وبلىسى تالعار اۋدانى پانفيلوۆ اۋىلىندا بەلسەندىلەر سوعىسقان، ورالعان جانە ورالماعان اۋىلدىڭ بارلىق تۇرعىندارىن ەسكە الۋعا شەشىم قابىلدادى. جوبانىڭ باسىندا سوعىستا قازا تاپقان 114 جاۋىنگەر عانا بەلگىلى بولدى"، - دەيدى لايلا احمەتوۆا.

تاريحشىنىڭ ايتۋىنشا، باتىرلارىمىزدىڭ ەسىمدەرى ەسكەرتكىشتە كەڭەس وداعى كەزىندە دە ساقتالعان. ءبىراق جەرگىلىكتى بەلسەندىلەر ءبارىن ەسىنە تۇسىرۋگە شەشىم قابىلدادى. جۇمىس وراسان زور بولدى: ەرىكتىلەر 1200 ءۇيدى ارالاپ، بارلىعىنان ساۋالناما الدى. ساۋالنامادا «ءسىزدىڭ ۇيدە ۇلى وتان سوعىسىنا قاتىسقان با؟» دەگەن سۇراق قويىلدى.

"ءۇش اي بويى ولار اقپارات جينادى. ءبىراز ۋاقىتتان كەيىن اۋىلدان كوشىپ كەلگەن، ءبىراق باتىرلارىن ەسكە الاتىن ادامداردان قوڭىراۋلار تۇسە باستادى. ولار رەسەيدەن، قىرعىزستاننان، گەرمانيادان جانە باسقا ەلدەردەن حابارلاستى. وسىلايشا قوسىمشا دەرەكتەر پايدا بولدى"، - دەيدى احمەتوۆا.

جەڭىستىڭ 80 جىلدىعىن تويلاۋدىڭ الدىندا تولىق تىزىمدەر دايىن بولدى. شايقاستا قازا تاپقان 114 اۋىل تۇرعىنىنان باسقا ولاردا تاعى 400-گە جۋىق باتىر ەسىمدەرى پايدا بولدى. سول كەزدە اقساقالدار كەڭەسى ولارعا ەسكەرتكىش ورناتۋعا شەشىم قابىلدادى. ەسكەرتكىش جەڭىس مەرەيتويىنىڭ الدىندا ورنالاستىرىلدى.

سوڭى مەن شەتى جوق

قازاقستاندىقتار ۇلى وتان سوعىسىنىڭ باتىرلارى تۋرالى كوبىرەك بىلۋگە ۇمتىلۋدا. اقمولا وبلىسىنىڭ تۇرعىنى التىنشاش سىزدىقوۆا ۇلكەن جۇمىس اتقاردى. ەسكە الۋ كىتاپتارىن جازۋ كەزىندە ول پانفيلوۆ اۋىلىنىڭ ەرىكتىلەرى سياقتى وتانىن قورعاعان بارلىق جەرلەستەرى تۋرالى دەرەكتەردى قامتۋعا تىرىستى.

بۇل جۇمىستىڭ ناتيجەسى جالپى ەستەلىك كىتابى جانە بارلىق كەيىپكەرلەر اتالعان ەسكەرتكىش بولادى، دەپ تولىقتىردى احمەتوۆا.

ونىڭ ايتۋىنشا، "جەڭىس مەرەيتويىنا ارنالعان وتانعا سىيلىعىم" مەگاجوباسى اياسىندا ۇيىمدار مەن اۆتورلار قازاقستاندىقتاردىڭ ۇلى وتان سوعىسىنداعى جەڭىسكە قوسقان ۇلەسىن ەسكە تۇسىرەتىن كوپتەگەن كىتاپتار شىعاردى.

مەگاجوبانى ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ ەرەكشە ىنتا-جىگەرىن وعان ونداعان قازاقستاندىق مەكتەپتەردىڭ ىنتا-جىگەرمەن قوسىلعانى تۋدىردى. ولاردىڭ كوپشىلىگى ءىرى قالالاردا دا، اۋدان ورتالىقتارىندا دا بىرنەشە جىلدان بەرى جاۋىنگەرلىك داڭق مۇراجايلارىن قۇرىپ كەلەدى.

ولاردىڭ ىشىندەگى ەڭ ءىرىسى الماتىدا، تۇركسىب اۋدانىنىڭ №32 مەكتەبىندە ورنالاسقان. جىل سايىن ەكسپوزيسيا وقۋشىلاردىڭ وزدەرى ءوز ءۇي مۇراعاتتارىنان اكەلەتىن جاڭا جانە جاڭا ەكسپوناتتارمەن تولىقتىرىلۋدا. تاريح ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى جانە مۇراجاي باسشىسى زۋحرا بەرديگوجينانىڭ ايتۋىنشا، وسىدان كوپ جىل بۇرىن باستالعان مۇراجايدا جۇزدەن استام قازاقستاندىق جاۋىنگەرلەردىڭ ۇرپاقتارى ونىڭ شاكىرتتەرى بولىپ تابىلاتىن اقپاراتتارى مەن ءومىرباياندارى جيناقتالعان.

"نەلىكتەن ءبىز جالعاستىرۋدى شەشتىك؟ ارينە، كەيبىر جوبالار جويىلۋى مۇمكىن. ءبىراق باسقالارى كەلەدى. قازاقستاندا عانا ەمەس، تمد-دا دا كوپتەگەن ءىس-شارالار ءوتتى. بولگاريا، يرلانديا، كۋبا، گەرمانيا، اقش، ءتىپتى اۆستراليا جانە الەمنىڭ باسقا ەلدەرىنەن جوبالار بولدى. بۇل وقيعانى ءبارىمىز كورىپ وتىرمىز، ونى مانيپۋلياسيالاۋعا بولمايتىنىن، ميفولوگيالاۋعا بولمايتىنىن بىلەمىز"، - دەپ اتاپ ءوتتى لايلا احمەتوۆا.

ونىڭ ايتۋىنشا، "مەنىڭ جەڭىس مەرەيتويىنا ارنالعان وتانعا سىيلىعىم" مەگاجوباسىنىڭ باستى مىندەتى ونىڭ قاتىسۋشىلارىنىڭ ۇلى وتان سوعىسىنا قاتىسقان قىزىل ارميانىڭ 12 ميلليوننان استام ساربازدارى مەن كومانديرلەرىن مۇمكىندىگىنشە ءدال ەسكە تۇسىرۋگە جانە ولاردىڭ جادىن اقپاراتتىق كەڭىستىكتە، دەمەك، ادام جادىندا ساقتاۋعا دەگەن ۇمتىلىسى بولدى جانە بولىپ قالا بەرەدى.