سوڭعى جىلدارى الماتى «اقىلدى» سەرۆيستەردى ەنگىزۋ، جي-پلاتفورمالاردى دامىتۋ جانە يننوۆاسيالىق ينفراقۇرىلىم قالىپتاستىرۋ باعىتىندا ايتارلىقتاي ىلگەرىلەدى. قالا قالاي وزگەرىپ جاتقانى جانە الماتىنىڭ بولاشاعىن ايقىندايتىن قانداي تەحنولوگيالار تۋرالى – قالانىڭ سيفرلاندىرۋ باسقارماسىندا ايتىپ بەردى.

الماتى قازاقستانداعى سيفرلىق ترانسفورماسيا كوشباسشىلارىنىڭ ءبىرى مارتەبەسىن سەنىمدى تۇردە ساقتاپ كەلەدى. «اقىلدى قالالار» ۇلتتىق رەيتينگىندە مەگاپوليس ءۇشىنشى جىل قاتارىنان ەكىنشى ورىندى يەلەنىپ، تەك ەلوردا – استاناعا جول بەرەدى. دامۋ ديناميكاسى اسەرلى: سيفرلاندىرۋ يندەكسى 2022 جىلعى 62 باللدان 2024 جىلى 82 باللعا جۋىق ءوسىپ، ەلدەگى ءىرى قالالار اراسىندا ەڭ ايقىن ىلگەرىلەۋلەردىڭ ءبىرىن كورسەتتى. 

سيفرلاندىرۋ باسقارماسى ماماندارىنىڭ ايتۋىنشا، ءبىرىڭعاي سيفرلىق كونتۋردىڭ قالىپتاسۋى قالانى باسقارۋدى جەدەل جانە ناقتى ەتىپ قانا قويماي، تۇرعىنداردىڭ ءومىر ساپاسىن جاقسارتۋعا، اكىمشىلىك كەدەرگىلەردى ازايتۋعا جانە قاجەتتى قىزمەتتەرگە قولجەتىمدىلىكتى جىلدامداتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ماماندار الماتى تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ اۋقىمى مەن قارقىنى بويىنشا وڭىردەگى وزىق مەگاپوليستەر دەڭگەيىنە جاقىنداعانىن اتاپ ءوتتى. الداعى سيفرلىق ترانسفورماسيا قالانىڭ تولىققاندى يننوۆاسيالىق ورتالىققا اينالۋىنىڭ ىرگەتاسىن قالادى.

اقىلدى قالا ءىس جۇزىندە: كامەرالار، سەنسورلار جانە سيفرلىق پلاتفورمالار

الماتىداعى «اقىلدى قالا» – ابستراكتىلى تۇسىنىك ەمەس، كۇن سايىن جۇمىس ىستەيتىن مىڭداعان ەلەمەنتتەردىڭ جۇيەسى. قالالىق بەينەباقىلاۋ – نەگىزگى كومپونەنتتەردىڭ ءبىرى: 57 مىڭنان استام كامەرا ورناتىلعان، ولاردىڭ كوپشىلىگى بەينەاناليز جانە بەت-الپەتتى تانۋ تەحنولوگيالارىمەن جابدىقتالعان. بارلىعى بىرىگىپ قالانىڭ ءبىرىڭعاي قاۋىپسىزدىك كونتۋرىن قالىپتاستىرادى.

دەرەكتەردى باسقارۋدىڭ ورتالىق تورابى – سيتۋاسيالىق ورتالىق. مۇندا جولداردىڭ جاي-كۇيى، كولىك قوزعالىسى، تۇرعىنداردىڭ وتىنىمدەرى تۋرالى اقپارات جيناقتالىپ، قالالىق ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋ بويىنشا ۇسىنىستار ازىرلەنەدى. تۇرعىندار Umit.kz، كراۋدسورسينگتىك سەرۆيستەر جانە Open Almaty ارقىلى قالاعا بەلسەندى تۇردە كەرى بايلانىس بەرەدى.

كولىك سالاسىنداعى وزگەرىستەر دە ايقىن: «سەرگەك» جۇيەسى جولداعى ءتارتىپتى جاقسارتتى، ال ترافيك اناليتيكاسى كەپتەلىستەردى بولجاپ، مارشرۋتتاردى وڭتايلاندىرۋعا كومەكتەسەدى. تكش سالاسىندا ialma.kz پورتالى ءۇي قىزمەتتەرىن الدەقايدا قولجەتىمدى ءارى اشىق ەتتى. 

الداعى جىلدارى قالادا نە كۇتىلەدى؟

الماتى سيفرلاندىرۋدىڭ كەلەسى كەزەڭىنە دايىندالۋدا، ول قالالىق ءومىردىڭ نەگىزگى سالالارىن قامتيدى. جوسپاردا جاساندى ينتەللەكتكە نەگىزدەلگەن، تەك تۇلعالاردى عانا ەمەس، توبەلەس، رۇقساتسىز ساۋدا، كوشەدەگى قوقىس جينالۋى سياقتى جاعدايلاردى دا اۆتوماتتى تۇردە انىقتاي الاتىن ينتەللەكتۋالدى جۇيەلەردى ەنگىزۋ بار.

سونىمەن قاتار، سەنسورلار جەلىسى كەڭەيتىلىپ، ينجەنەرلىك جەلىلەردىڭ سيفرلىق ەگىزى جاسالۋدا. بۇل كوممۋنيكاسيالار جاعدايىن ناقتى ۋاقىت رەجيمىندە باقىلاۋعا جانە كەز كەلگەن اقاۋعا جەدەل ارەكەت ەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. ينتەللەكتۋالدى باعدارشامدار كولىك قوزعالىسىن وڭتايلاندىرادى، ال ەكولوگيالىق جي-مودەلدەر اۋا ساپاسىن بولجايدى.

مامانداردىڭ پىكىرىنشە، بۇل باستامالار تەك جەكە باعىتتاردى جاڭعىرتۋ عانا ەمەس، قالانىڭ تۇتاس ترانسفورماسياسى. ولار الماتىنى ىڭعايلى، ءقاۋىپسىز جانە ەكولوگيالىق تۇراقتى بولاشاق قالاسىنا اينالدىرۋدى كوزدەيدى.