Órken Salýbaı

Jan toqyraýy

Qarańǵy túnimdi kókjıektegi tań yrdy,

Ún-túnsiz eske aldym, ún-túnsiz jatqan táńirdi.

Áldı men kóristiń arasynda, jumbaqqa aınaldy es músinderim,

Esky qurlyqta aıaǵym izinen kórindi bet pishinderim.

Qus uıasyndaǵy silekeılengen jylqynyń qyly,

Ǵaryshtan shashyraǵan sáýleniń, qylpynyń nili.

Jetkende maǵan jalǵyz tal jaryqqa jasyrynǵan jelqabyz jeti reń,

O, jer- ana, jetim adamzatqa sheksiz mahabbatyńmen mekiren.

Párýárim maǵan aıan etkende, Dúnıeniń jalǵan bes kunyn,

Álmısaqtan da ary, ýaqyttan da eskimin,

Sóngende mynaý ǵalamnyń, qyzyl tilindegi álemdik, kıeli ot,

Kún men aı batady, aǵash anamyzdyń bir butaǵynda úıelep.

Jylaǵan sábıdiń alaqan jylýynan qarajer jylyndy,

Tabıǵat tań qaldy, tilsim  tynshtyqtarda tiline ym qyldy.

Sol kıeli jylýdan bosaǵanda sál, álemdik tartylys,

Pánıde qaldyq men, sen, ol... tán, ońdyk artyq úsh.

Jórgegim jupary juqqan, yqylym ishinde ilbıdi ısim,

Bádizder betinde uıyıdy myń jylǵy sıqym.

Iiskegenimde kishi besigim – sábıler shaharyndaǵy úki ısin,

Mımyrt dúnıe, mıymnyń qyrtysynda máńgirgen mıfimdi mytısyń.

Ejelgi topyraǵymda uıyqtaımyn, túsimnen shymqaı oń izdep,

Babam aıtatyn taǵylym osy, "dúnıe isi qońyz" dep.

Sol mımyrttar ishinde bilsede ózin tozbasyn ýaqyt,

Turady adamzattyń, qara jer arqasyna kóz jasy batyp.

Álmısaq óleńi

Men aqynyń edym, mıyǵynda perishte kúlip, ashýy ajal boljaǵan,

Duǵa qylǵanda, kún men aı jaryǵynda oń ǵalam.

Jahanǵa meni jamyratqanda jer betindegi jety uıyq,

Kún kúrkirinen tirilgem najaǵaılardan ot ıip.

Jabaıy zamanda qarańǵy jartastardyń jańǵyryqtaryn jamylyp,

Únsiz qalǵanmyn adamzat keıpimde ýaqytqa tanylyp.

Janaryma tyǵyldy jalynshqa kiriptar japannyń jaryǵy,

Ajaldy seskentti Qorqyttyń qobyzy men Asannyń zar úni. 

Juldyz nurynan paıda bolǵanda mıy óli kóleńkem,

Ujymaqtan maǵan, ushyp jetkensiń kıeli óleń sen.

Kól betindegi shertıgen sheńberlerden jarty aı da uıalǵan,

Men jaǵadaǵy aqyn edim, qartaıǵan qáldan.

Alaqan syzyǵymdy jalǵap bıdaı dánindegi bir tal ájymge,

Tabıǵat úıretken tákapparlyǵymdy umyttym mursa, al, lajym ne?!...

Jańǵyryqtarym sońymnan keledi, óz sózymdi qýalap,

Baqsy jarǵanattar ushady baǵzy únimdi dýalap.

Túskende alǵash kirshiksiz topyraqqa jýas izderim,

Ańqaý kóleńkem ǵana qaldy kúnásiz meniń.

Álmısaqtan kórindi tánime jasyrynǵan topyraq reńi,

Aýyrdy oǵan aqynnyń ǵana bosyraq júregi.

Tabıǵat sábıi

Týǵan jer tasyn baýyryna basqan qustarym, erkindik shaıqaǵan.

Kim oǵan suq qadar kózinde razylyq taıısaǵan.

Oı kúnási aldynda áljýaz haldemin,

Mazaqtap ketedi tabıǵat tilinde álde kim.

Qasymda tún kóbelekteri  tym jomart,

Bir sábı jylaıdy qoınymda, ózimnen múlde qart.

Kókiregimnen joǵalǵan júregim, kim ony izdeıdi keýdemdi sıpalap,

Kres joldarda qaraly gúlderdiń ısi aǵad.

Kelgende janymnan jaryǵyn jasyryp ymyrt, tún,

Ózimdi «ózimniń »ishinen tirilttim.

Tańy joq shyǵystar, sup-sýyq mańdaıyńa nur ilsem,

Qasıetti jerimde  ejelgi qalpyńmen tiril sen.

Saıqaldyq saıtany azǵyrǵan, jan-jaǵym sandyraq,

Tastandy topyraqtan tiriler kim taǵy tán qurap?!

Ketedi bildirmeı kelgenin, ajalda jylbysqa,

Men eshkim suraqqa tartpaıdy myń jyldyq qylmysqa.

Ýaqyttyń izindegy tozańnan salynǵan moladan,

Óz tánin izdep júr adasqan kóp adam.

Imandy ájimderim meniń, alaqanyma tartqanda tamyryn,

Estidim túsimde ǵaryshtan qulaǵan allanyń ámirin.

Qubyladan keldi ushyp, kıeli duǵaǵa aınalǵan nur-aıan,

Tabıǵat sábıi-eı, aqyn  kóz ilme, tur, oıan.

İshimdi órtedi yqylym zamannan jalǵasqan ym, yrym,

Men mynaý pánıde emespyn, bahıda tirimyn.

Kóse qurlyq kúbiri

Oıynshyǵy úshin jaraǵan sábıge qýyrshaq,

Oıynshyq bop júrmin men de pánıge bir sát.

................................................

Molalarǵa tolady áppaq aıdyń sáýlesi lypyldep,

Kıeli jylýyn shashady ǵaryshtan jetken úky úndi ot.

Túsimde kórdim bir núktege aınalǵan jer men aspandy,

Qos alaqanymda kilkigen, óńderim qaldy tastandy.

Tabıǵat ana, men de bir jetim adamzatpyn áljýaz,

Qus aqyn boldym, mezgil butaǵyna qonǵan qalǵýy az.

Shymqaı bir shımaıǵa tolǵan bul meniń qaǵaz dáýirim,

Jazmyshtyń aýyzyndaǵy sońǵy sóz, ajal, aýyr ún...

Tórimde otyr esigimde es bilgen qulym,

Telmeńdep ótken qaıran- n - n! teksizge kunym.

«Ustarasyz aýyzyma tústi» qylmsty murtym, kúnáli saqalym,

Kóse qurlyqqa shúldirlep aıtqan unady maqamym.

Ǵasyrdyń qabaǵynan kórdim qaıyrymdylyq ham qatańdyq,

Aqyry ańyzǵa aınalam, asyǵym shigesin apan ǵyp.

Qoı jyly qumalaqsyz qaldyrdym, baqadaı shýlaǵan baqsymdy,

Kóp erkelettim kóbikte juqa kóılegin kıgen nápsimdi.

Kim taǵy mynaý tastandy topyraqtan tán túzgen,

Shubyryp keledy dúnıeden, ózime uqsaıtyn sansyz «men».

Ómir ómirge kelgende, emespe edi qoınymdaǵy uıań úrpegim,

Óńimde oıan dep, qasymda jatqan ózimdi- ózim túrtemin.

Ǵaıyp ymyrasy

Ystyq óleńge órtengen qustyń qaýyrsyn kúıesi,

Men edim onyń álmısaqtan bergi ıesi.

Sol kıeli qaýyrsynnyń pánıge juqqan daqtaryn,

Dúnıege kelgende mynaý solaqaı ýysymda saqtadym.

Áppaq qaǵazǵa aınaldy alaqanyma sebilgen ýaqyt untaǵy,

Ham yhylasty ińgálaýym edi aı bederi men kún taby.

Sóıledim sosyn tabıǵatqa da sábı tilimmen byldyrlap,

Tógildi jerge jasyl japyraqtardan nildi yrǵaq.

Anamnyń áldımen terbelgen besigimniń kim urlar yrǵaǵyn,

Sábı ısime aınaldy, jaýyrap adasqan myńǵyrǵan nurlarym.

Kóleńkemdi joqtaı almaǵan ińyrlerimdi sóndirip,

Solaqaı dúnıeden kelgenmin buryshsyz dúnıege oń kiryp,

Men-daǵy mynaý aıaqtalmaı qalǵan aqyrǵy ańyzbyn,

Ómirden buryn keldi mde ólimnen buryn jan úzdim.

Adamzat qaıda aıaǵymnyń astyndaǵy adasty qurlyǵym,

Óńimde aıyptaldy túsimde istegen urlyǵym.

Kettim men sosyn ózimniń de adamzat ekenimdi umytyp,

Qyzyl tilimdi qyzyl shoqpenen sýytyp.

Qyzǵanyshpen jamap qyzyl tiken jyrtqan gúl ısin,

Kóp qyzyqtadym, kóktemi joq kóbelekterdiń jymıysyn.

Aq kirdi shashyma pánıde qaldy úsh maýsym,

Qarshadaı ǵana qıalym meniń duǵaǵa balaǵan qus daýsyn.

Kelemin mine eldimen de emes elsizben,

Men, meńyreý mezgilden meseldem qaıtqan «mensiz» men.

daıyndaǵan: Bulǵyn Sýsar