Erlan Tóleýtaı. ALTYN DOMBYRA jáne TAÝYQTAR

/uploads/thumbnail/20170709184528853_small.jpg

Bizde barlyq jaǵdaıdyń, qamqorlyqtyń, syı-qurmettiń estrada fanershıkteri men aıtyskerlerge ǵana jasalatyny nesi eken?! Áý bastan qazaqtyń kıeli dombyrasynyń ıesi ánshi men kúıshi emes pe edi? Búginge aıqyn bolǵan bir anyq jaıt bar: ol qazaqtyń álemdegi eń baı mýzykalyq muraǵa ıe halyq ekendigi. Zamana tezinen ótip, búginge jetken on myńdaı kúı men bes myńdaı ánimiz bar eken! Babalardan mıras bolǵan bul shyǵarmalardy dúnıege ákelgen altyn saýsaq ánshiler men kúıshiler edi ǵoı. Bul kúnde sol murany kózdiń qarashyǵyndaı saqtap, elge nasıhattap júrgender taǵy da sol ánshiler men kúıshilerimiz emes pe?! Endeshe, "Altyn dombyra" kúıshi men ánshiniń joly ǵoı. Nege "Altyn dombyradan" ánshi, kúıshi ónerpazdar syrt qaladyi?! Birjannyń qolyndaǵy dombyrasyn tartyp alǵan "Janbota poshtabaıshylyq" qashanǵa deıin jalǵasady?! 
Aqyry bastaǵan soń, aıtaıyn, qazaq qoǵamynda bir qyzyq (bálkim shyjyq) qubylys oryn alyp otyr: óner dese, qazaqtyń kóz aldyna aýyz jybyrlatqysh fanershık ánshiler men saqaly bar, murty joq, shapanyn súıretken aıtyskerler ǵana keletin bolǵan kúnge jettik. Bul kúnde jurt dúnıede budan asqan óner bar dep oılamaıtyn bolǵan. Áıtpese, ónerdiń tóresi án men kúı edi ǵoı, qashanda! Burynǵy qazaq úshin solaı bolǵan. "Qulaqtan kirip boıdy alǵan ásem án men tátti kúı" - ónerdiń asyly, jaýhary sanalǵan. Osylaı degen Abaı: "Mal úshin janyn jaldap, qobyz ben dombyra alyp, topta sarnaǵan" aqyndardy jek kórgen. Al qazir ne boldyq: ánshi men kúıshini kúresinge tastadyq. Olardyń aýzyndaǵy nesibesin fanershıkter men ýahabıt aıtyskerlerge julyp alyp berdik. Salystyrý úshin aıtaıyn: Ámire Qashaýbaev atyndaǵy jáne Júsipbek Elebekov atyndaǵy respýblıkalyq ánshiler konkýrsynyń bas báıgesin alǵan ánshige beriletin júlde eki júz myń teńge. Al aıtyskerlerge berilip júrgen "Altyn dombyranyń" quny 120 myń dollar turady deıdi, ras bolsa. Asta tók ótetin astarda tigiletin 50, 100 myń dollardyń qymbat kólikterin bylaı qoıyńyz. Al sol astarda qazaqtyń áni men kúıine oryn joq. Sebebi úkili dombyraly ánshi men kúıshi as ıesine tıimsiz. Óıtkeni ánshi men kúıshi onyń bir zamanda kim bolǵany belgisiz (qazir batyr ıakı bı) ata babasyn madaqtap, maqtap, jyrlap, "nurlap" bermeıdi ǵoı. Sondyqtan qaı asta, aıt pen toıda bolsyn: "Alataýdan, Arqadan aqyndarym kelipsiń", al "ánshi men kúıshini qoıdaı qý qamshymen" deıtin "tapqa bólýshilik" saltanat quryp alǵan. Tipti, dos-jaranyń toıyna barsań, dombyra ornyna dısk suraıtyn halge jettik. 
Minekı, aǵaıyn, óner men ónerpazdy osylaı alalaıtyn boldyq. Sebebi ánshi men kúıshiden "paıda" joq. Tym bolmasa, "durystap" ýahabıst bola almaıdy))). Óıtkeni "qurǵyr" án men kúı tym bıik, tym asqaq. Jerdegi jemge kózi qyzaryp túspeıdi. Kimniń tarysy pisse, sonyń taýyǵy bolmaıdy. Al qazir bılikke "taýyq" kerek. Óıtkeni taýyqtan keler qaýip joq. Qıturqy aǵymdarǵa da solaı. "Din taratý" úshin "taýyqtar" taptyrmaıtyn "qus". "Shirkin, taýyq, shyr aınalar, jemiń bolsa, qolyńda.

Qatysty Maqalalar