2015 jyldyń 11 tamyzy. Almaty oblysynyń Kóksý aýdanyna qarasty Balpyq bı aýylynda jantúrshiktirerlik qandy oqıǵa boldy. Erli-zaıypty Gýtorovtar óz úılerinde kisi qolynan qaza tapty. Qandyqol qaraqshy jastary seksenge taıaǵan qarttardy keýdesinen jany shyqqansha aıaýsyz pyshaqtaǵan.

İz kesýshiler qylmyskerdiń alystan kelmegenin alǵashqy sátten-aq boljaǵan edi. Óıtkeni marqumdar áldebireýlerdiń jolyn kesti deıtindeı emes, qart adamdar. Ári olardyń qylmysker qyzyǵatyndaı asyp-tasqan dáýleti de bolmaǵan.

Kóp uzamaı polısıa qyzmetkerleri qylmyskerdi Taldyqorǵandaǵy jaldamaly páterlerdiń birinde tyǵylyp jatqan jerinen ustady. Sumdyǵy sol, qylmysker erli-zaıypty Gýtorovtardyń kórshisi bolyp shyqty. Al onyń kim ekenin estigende jaǵasyn ustamaǵan adam qalmady. Sebebi aty aýylǵa ǵana emes, búkil óńirge málim jap-jas jigitten mundaı qatigezdikti eshkim kútpegen.

Rafael Arınov jasynan beltemirge áýes bolyp ósken. Jasóspirim kezinde aty tiri ańyzǵa aınalǵan týrnıkmen Gannıbal Kıngke eliktegen de tárizdi. Biraq keıbir trúkteri ónerine búkil batys bas ıgen Gannıbaldan áldeqaıda asyp túsedi. Beltemirdiń tireýi arqyly denesin kóldeneń ustap 30 sekýnd boıy turý – adam múmkindiginiń sheksizdigine dálel bolsa kerek. Ol asa qaýipti trúkterdi esh qınalmaı jasaıtyn. Osyndaı qabileti onyń esimin muqym jurtqa jaıdy. Rafael Arınovty Kóksýdyń ǵana emes, Taldyqorǵannyń maqtanyshy kóretin adamdar az emes edi. Biraq amal qansha?!

Talantty jigit mundaı qanipezerlikke ne úshin bardy? Qandy oqıǵa qalaı órbidi? Tamyzdyń 11-i kúni túngi saǵat 3-ter shamasynda aram oıǵa bekingen Arınov kórshisiniń úıine kelgen. Sosyn aınalada bógde adamdardyń bar-joǵyn bilý úshin biraz aıaldaıdy. Al qorshaýdan qarǵyp túsý sportshy jigitke esh qıyndyq týǵyzbaǵan.

• Shamamen 10 mınýttaı terezeden baqyladym. Tyqyrdy sezgen be, apaı kópke deıin uıyqtamaı júrip aldy. Shaly «boldy, eshkim joq qoı, jatsańshy» degendeı birdeńeler aıtty. Sosyn jaryqty sóndirdi. Men jáne bir 3 mınýttaı kúttim de bar kúshimmen ıterip, terezeni ashtym. Sosyn ishke dereý sekirip tústim, deıdi ol qylmystyq is derekterinde saqtalǵan beınematerıalda.

Bul ishke kirgende qarttar qatty dybystan oıanyp ketse kerek. Qylmysker kelesi bólmege ótkende qarıa týra qarsy aldynan shyqqan. Tas qarańǵyda qolyna fonar ustaǵan bógde adamdy kórgende olar qatty qoryqqan. Al bul bolsa, qarttardy shýlamaýǵa shaqyryp, aqsha talap etedi.

Árıne, áldekimniń úıińe basa-kóktep kirip, «shýlamańdar» dep buıyrýy kimge unasyn?! Marqum Lúdmıla Gýtorova qylmyskerden dereý úıden shyǵýdy talap etken. Aıtys-tartys kúsheıgende kórshilerdiń oıanyp ketý qaýpinen saqtanǵan Arınov ony ıterip jiberedi. Kempiri qulaǵanda ashýlanǵan Nıkolaı Gýtorov tárbıesiz balanyń basynan oryndyqpen qoıyp qalsa kerek. Arınov qorǵanyp úlgergenimen qolyndaǵy fonary jerge túsip ketken. Osyǵan ashýlanǵan ol aldymen shaldy, odan soń kempirin aıaýsyz pyshaqtaıdy.

Eki qartty jantásilim etken qylmysker endi úı ıeleri óz erkimen bermegen aqshany ózi taýyp alý úshin iske kirisedi. Úıdi aýdaryp-tóńkeredi. Qundy zattar jasyrylýy múmkin-aý degen jerdiń bárin adaqtap shyǵady. Biraq onyń úmiti aqtalmady. Eki birdeı adamnyń ómirin qıǵan qylmyskerdiń sondaǵy taýyp alǵany 3 myń teńge ǵana. Budan soń ol izin jasyrý úshin irgedegi Kóksý ózenine kelip, qan juqqan kıimderin sýǵa tastaǵan.

Bir tańdanarlyǵy, bul qandy oqıǵa sportshy jigittiń sanaýly kún ishinde jasaǵan ekinshi qylmysy edi. Osydan eki kún buryn ǵana ol Balpyq bı aýylyndaǵy jáne bir úıge urlyqqa túsken eken. Aıyrmashylyǵy, tapaıdyń tal túsinde. Qylmysker baqýatty kisiniń baspanasynan mol olja dámetkenge uqsaıdy. Biraq azyn-aýlaq áshekeı buıymdar bolmasa, qolyna qundy dúnıe ilikpegen. Degenmen ury izdegenin tapqan. Ol salmaǵy 5 kelilik seıf edi. Alaıda ony alyp ketip, ashyp kórý baqyty Arınovtyń mańdaıyna jazylmaǵan eken. Oljasyn kóterip dalaǵa shyqqanda úı ıesi kelip qalady. Ol dereý betperdesin kıip, tapansha kezengen. Jáne úı ıesiniń artynan ilespeýin buıyrǵan da, seıfti tastaı qashqan. Al qojaıyn  urynyń qolyndaǵy oıynshyq tapansha ekenin árıne, bilgen joq.

Ol joly qashyp qutylǵanymen, bul joly ońbaı tutyldy. Alǵashqyda moıyndaýdan jaltaryp, tergeý isin shatastyrǵysy kelgen. Biraq onyń bul oıy júzege aspady. Sebebi dáleldemeler jıyntyǵynda qylmyskerdiń kim ekenin bultartpaı áıgilep beretin naqty dáıekter kóp edi. Sonyń biri – Arınovtyń dosymen áńgimesi. Ol telefon arqyly «Kempir men shaldy óltirdim. Sodan beri eki kún ótse de, qolymnan qannyń ıisi ketpeı júr» deıdi.

Bylaı qarasańyz, Rafael Arınov eki birdeı adamnyń ómirin qıyp qana qoımaı, óziniń de taǵdyryn talqan etti. Alaıda onyń nelikten mundaı qadamǵa barǵanyn túsiný qıyn. Ǵalamtordy sharlap ketken onyń ónerine qarap otyryp, daryndy sportshynyń mundaı qylmysqa shatylýyna ishińiz ýdaı ashıdy. Osy joldardyń avtory ol bilim alǵan Nurmolda Aldabergenov atyndaǵy orta mektepke de arnaıy baryp, ustazymen jolyqqan edi. 

Tórt jyl synyp jetekshisi bolǵan G.Ihsanovanyń aıtýynsha,  Rafael aǵasy Farhat ekeýi bir synypta oqyǵan. Biraq ózge balalardan bálendeı ereksheligi bolmaǵan. Jalǵyz ózgesheligi, tym tuıyq, birtoǵa, buıyǵy bolsa kerek. Synypta óziniń qandaı da bir daryn-qabyletimen erekshelenbegen. Mekteptegi nemese aýdan deńgeıindegi is-sharalarǵa múlde qatysyp kórmegen. Basqany bylaı qoıǵanda, synyptaǵy balalardyń ózimen jaqyn aralaspaǵan. 9 synyptan keıin oqýdy múlde doǵarǵan.

Al sýdıa B.Baıjúnisov Arınovtyń isin aramtamaqtyń áreketine uqsatady. Sebebi ol eńbek etetin jasqa áldeqashan kelse de, jumys tabýǵa umtylmaǵan. Tipti jalǵyz anasyna qol ushyn berýge de jaramaǵan. Ákesiz ósken uldyń anasy dúńgirshekte gazet-jýrnal satyp, eki balasyn asyraǵan eken. Al Rafael boıyndaǵy qabilet-qarymyn eńbek etip, anasynyń bir jaǵyna shyǵýǵa emes, tek ońaı paıda tabýǵa jumsaǵan. Onyń aqyry qandy qylmysqa jetelep áketti.

Sot 2015 jyly qarasha aıynda Rafael Arınovty 23 jylǵa bas bostandyǵynan aıyrdy. Bıyl 3 jylyn áreń ótegen áýesqoı sportshy áli 20 jyl qapasta otyrýǵa májbúr. Demek onyń teris jolǵa túsip, aram aqshaǵa qunyǵýdyń ózi jasaǵan trúkterden áldeqaıda qaýipti ekenin sezinýine de osynsha ýaqyt bar degen sóz. Ókinishtisi, endi odan el namysyn qorǵaıtyn sportshy eshqashan shyqpaıdy.

Sansyzbaı Nurbaba