Japonıa Kýnashır, Shıkotan, Itýrýp jáne Habomaı araldaryn qaıtaryp alǵysy keledi. Biraq ony japon eline túpkilikti berý týraly oıynan Kreml áli kúnge deıin aınyǵan joq.
Degenmen keıingi kezde atalǵan araldardy óz eliniń menshigine alý týraly Japonıanyń premer-mınıstri Sındzo Abe jıi-jıi másele kóterip júr. Japondyqtar 1855 jyly qabyldanǵan Saýda jáne shekara jónindegi ekijaqty traktatqa arqa súıeıdi. Alaıda ekinshi dúnıejúzilik soǵystan keıingi kelisim boıynsha atalǵan tórt aral SSRO -nyń quramyna ótkeni belgili. Biraq ol kezde orys pen japon arasynda shekaralardy belgileý týraly kelisimshart jasalǵan joq. Sondyqtan resmı Tokıo «1956 SSRO men Japonıa arasynda qabyldanǵan jáne qol qoıylǵan beıbit kelisimdi qaıta qaraý kerek» dep esepteıdi. Biraq bul araldardy Reseıdiń bere qoıar túri joq. Nege? Óıtkeni Máskeýde bir qorqynysh bar: «Reseı tarapy eger atalǵan araldar Japonıanyń menshigine ótse, bolashaqta bul jerge AQSH-tyń birqatar raketalyq oqtumsyqtary ornalastyrylýy múmkin» dep esepteıdi. Sondyqtan da birjaqty kelisimge kelýge qushtar emes.
Biraq soǵan qaramastan japondyqtar bul máseleni jıi qozǵaýǵa májbúr. Osy aptanyń beısenbisi kúni Reseı prezıdenti Vladımır Pýtın «kelisimdi qaıta qaraýǵa qatysty» óz oıyn aıtty.
–Bul másele qosymsha qaıta qaraýdy talap etedi. Asyǵystyqtyń keregi joq. Deklarasıada «ásirese atalǵan eki aralda qaı eldiń derbes basqarý quqyǵy júredi, ol naqty aıtylmaǵan. Sondyqtan kóp nárse túsiniksiz,–dep kekesinmen qaraǵan.
Biraq oǵan kónetin japon jaǵy ma? Keshe japon úkimetiniń bas hatshysy buǵan qatysty óz oıyn aıtty
–Men Pýtınniń pikirine túsinikteme bergim kelmeıdi. Eger bizdiń talapqa sáıkes, Habomaı men Shıkotan araldary qaıtarylar bolsa, onda bul óńirge bir ǵana el Japonıanyń ústemdigi ornaıdy,–dep jaýap berdi.
Biraq qalaı aıtqanda da, bul másele burynǵydaı emes, ashyq aıtyla bastady. Keler jyldyń basynda Reseıge Sındzo Abeniń resmı sapary bastalady. Kýrıl aralyna qatysty másele de sol kezde qaıta qozǵalýy múmkin. Oǵan deıin kóp nárse talqyǵa túsetini aqıqat. Eń basty másele, Reseı qozǵaýsyz jatqan araldardy Japonıaǵa teginnen - tegin qaıtaryp bere sala ma? Óz múddesi úshin eshteńeden aırylmaıtyn jáne taıynbaıtyn Reseı bul máselede qandaı pozısıa ustanady? Bul jaǵyn Pýtınniń komandasy áli ashyp aıtqan joq.
