Qazaqstan Prezıdenti Nursultan Nazarbaev «Qazaqstandyqtardyń ál-aýqatynyń ósýi: tabys pen turmys sapasyn arttyrý» atty Qazaqstan halqyna Joldaýynda elimizdegi medısınanyń sapasyn arttyrýǵa qatysty bastamalar kóterdi jáne osy salanyń basshylaryna tapsyrma berdi.

–2019 jyldyń 1 qańtarynan bastap barlyq emhanalar men aýrýhanalar medısınalyq qujattardy qaǵazsyz, sıfrlyq nusqada júrgizýge kóshýge tıis. Bul 2020 jylǵa qaraı búkil turǵyndardyń elektrondy densaýlyq pasporttaryn jasaýǵa, kezekterdi, búrokratıany joıýǵa, qyzmet kórsetý sapasyn arttyrýǵa múmkindik beredi,–dep atap kórsetti Elbasy óz Joldaýynda.

Rasynda da qazirgi kezde burynǵydaı emes, emhanalardaǵy jaǵdaı jaqsardy. Burynǵydaı uzyn sonar kezek kórinbeıdi. Densaýlyq saqtaý uıymdarynda medısınalyq qujattamany qaǵazsyz júıege kóshirýge qatysty jumystar júıeli  túrde júrgizilýde.

Árıne, Prezıdent tapsyrmasyna oraı júrgizilip jatqan zamanaýı jumystardyń barlyǵy da quptaýǵa turarlyq. Óıtkeni, búkil álem qazirgi ýaqytqa sıfrlandyrý júıesine kóshe bastady. Qazaqstan da bul oraıda kóshten qalmaýy kerek. Osyǵan baılanysty Qazaqstan Prezıdenti úkimettiń aldyna úlken mindetter qoıdy. Aldymen medısına salasyn qaǵazsyz formatqa kóshirýge qatysty ár aımaqqa júıeli tapsyrma berildi. Eń alǵash ret atalǵan pılottyq joba elimizdegi eń irgeli óńirlerdiń biri Qaraǵandy oblysynda júzege asty. Bul durys ta shyǵar. Óıtkeni Qaraǵandydan keıin bul jobanyń kem-ketikteri eskerildi, sosyn baryp basqa aımaqta júzege asyrylýǵa kóshti. Qazaqstan Respýblıkasynyń densaýlyq saqtaý salasyn damytýdyń 2016-2019 jyldarǵa arnalǵan «Densaýlyq» memlekettik baǵdarlamasy bul oraıda medısınadaǵy qordalanǵan túıtkilderdi tolyqqandy sheshýge yqpal etti dep aıtýǵa bolady. Óıtkeni Qaraǵandyda bastalǵan pılottyq joba qalǵan óńirlerde qoldaý tapty jáne ol tolyqqandy nátıjesin berdi dep aıtýǵa tolyq negiz bar. Aıta keter bir jaıt, Qazaqstan úkimeti medısınany qaǵazsyz júıege kóshirý máselesin kezeń-kezeńmen júzege asyrýǵa kóshti. Sonymen, Qazaqstan Respýblıkasy  Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń 2017 jylǵy 7 jeltoqsandaǵy № 927 buıryǵyna sáıkes, 2018 jyldyń 1 qańtarynan bastap medısınany qaǵazsyz formatqa  kóshirý júzege asa bastady. Atap aıtar bolsaq...

1. Pılottyq jobanyń birinshi kezeńine Aqmola, Qostanaı jáne Batys Qazaqstan oblystarynyń densaýlyq saqtaý uıymdarynyń qosylǵanyn aıta ketken jón.
2. Atalǵan jyldyń II kezeń aıasynda Ońtústik Qazaqstan, Mańǵystaý, Pavlodar jáne Almaty oblystarynyń densaýlyq saqtaý uıymdarynyń qyzmetkerleri pılottyq jobanyń jaǵymdy lebin sezine bastady.
3. Pılottyq jobanyń III kezeńi barysynda   qalǵan 8 óńir medısınany elektrondyq formatqa kóshirdi. Atap aıtar bolsaq, olar – Soltústik Qazaqstan, Jambyl, Aqtóbe, Shyǵys Qazaqstan Atyraý, Qyzylorda oblystary men Astana, Almaty jáne respýblıkalyq mártebe alǵan Shymkent qalasy.  Osy aımaqtar  İİİ kezeń aıasynda medısınalyq qujattamalardy elektrondyq formatqa kóshirdi. 

Naqty derekke júginý durys shyǵar, biraq aqıqatyna kelgende, medısına salasyn elektrondyq formatqa kóshirýdiń tıimdiligi barǵan saıyn aıqyndala bastady. Muny joqqa shyǵarýǵa bolmaıdy. Bul eń aldymen em alýǵa nemese dárigerge qaralýǵa barǵan naýqasqa da tıimdi. Óıtkeni burynǵydaı emhananyń tirkeý bólimine baryp, medısınalyq kartasyn almaıdy nemese sonyń kezeginde  turmaıdy. Dárigerdiń qabyldaýyna aldyn ala onlaın nemese ınternet arqyly jazyla alady. Tipti dárigerdiń ystyq iltıpaty men qabyldaý mádenıetine qatysty óz pikirin de elektrondyq jazba arqyly bildire alady. Árıne, qalaı aıtqanda da, elektrondyq júıe medısınany  qaǵazbastylyqtan qutqarady. Muny Densaýlyq saqtaý vıse-mınıstri Oljas Ábishev te atap ótti. Vıse-mınıstrdiń deregine sensek, shamalaı aıtqanda, pılottyq joba júzege asqan úsh kezeńniń aıasynda respýblıka boıynsha 700 -den sa densaýlyq saqtaý uıymdary qaǵazsyz  elektrondyq júıege kóshirilgen.

Rasynda da Elbasy tapsyrmasyna sáıkes, júzege asyrylyp jatqan Qazaqstan Respýblıkasynyń densaýlyq saqtaý salasyn damytýdyń 2016-2019 jyldarǵa arnalǵan «Densaýlyq» memlekettik baǵdarlamasy eń aldymen medısınadaǵy qordalanǵan problemalardy sheship, zamanaýı ozyq jetistikterdi qoldanysqa engizdi dep naqty senimmen aıtýǵa bolady. Óıtkeni búkil álem qazir damý ústinde. Sonaý ótken ǵasyrdyń toqsanynshy jyldarynyń ortasyndaǵy oryn alǵan kórinisteı, eshkim de medısınalyq kartasyn arqalap nemese sýmkasyna salyp júrmeıdi. «Eger  búkil syrqat tarıhyńyz jarıalanǵan medısınalyq kartańyz joǵalyp keter bolsa, onda bári qurdymǵa ketti» deı ber. Al «qaǵazsyz aýrýhana» júıesiniń bul oraıda tıimdiligi óte úlken. Sizdiń syrqat tarıhyńyz eshýaqytta joǵalmaıdy. Kompúterdiń «elektrondyq qambasynda» saqtaýly turady jáne pasıentterdiń dárigerlerge, aýrýhana qyzmetkerlerine degen  senimi kún ótken saıyn artady.  Muny Densaýlyq saqtaý vıse-mınıstri Oljas Ábishevtiń derekteri de aıǵaqtap turǵandaı. Atap aıtar bolsa...

-Elektrondyq qyzmettiń nátıjesinde emhanalarda burynǵyǵa qaraǵanda kezek kútý eki ese azaıǵan;

-syrqat jandar men dárigerlerdiń ýaqyty 50 paıyzǵa únemdelgen;

-Aqparattar qoljetimdi bola bastady;

-Mobıldik baılanys arqyly analız ben zertteý nátıjelerin alýdyń ýaqyty 2,5 ese azaıǵan. Naqty aıtar bolsaq, 5 saǵattan 2 saǵatqa deıin kemigen.

-Sonymen qatar, jumys oryndarynyń sany 1,6 paıyzǵa ońtaılandyrylǵan.

-Medısınany elektrondyq júıege kóshirý tıimdiligin kórsetken;

-Qaǵazbastylyq azaıǵan. Tipti medısınalyq qaǵaz qujattamasynda jylyna 3 200 tonna qaǵaz únemdelgen.

Mine munyń barlyǵy da sońǵy jyldarda medısına salasynda bolyp jatqan oń ózgerister ekenin aıta ketken jón.   Rasynda da endi dárigerge barýdyń esh qıyndyǵy joq. Tipti qolyńdaǵy uıaly telefon arqyly dárigerge aldyn ala tirkelip, keńes alýǵa bolady. Anyǵynda «Sıfrly Qazaqstan» baǵdarlamasy jańa múmkindikterge jol ashqany ol endi aqıqat.  Munyń tıimdiligin qazir búkil halyq kórip otyr. Shyndyǵynda  «Sıfrly Qazaqstan» baǵdarlamasy aıasynda medısına qyzmetiniń jumysy alǵa jyljydy. Bul  «Qazaqstan Respýblıkasynyń densaýlyq saqtaý salasyn damytýdyń 2016-2019 jyldarǵa arnalǵan «Densaýlyq» memlekettik baǵdarlamasynyń nátıjesi ekendigi sózsiz.

Erkin Qaldan