Jalpy «aýrý-astan» degen sóz bar. Biraq bul aýrýdyń barlyǵy da astan keledi degen sóz emes. Denniń saýlyǵy eń aldymen adamnyń ózine baılanysty. Sondyqtan erte turyp, sergek júrip, salaýatty ómir saltyn ustanǵannyń qashan da utary kóp.  Degenmen densaýlyqty nyǵaıtýǵa qatysty memlekettiń jasap jatqan sharalarynyń barlyǵy adamǵa arnalǵanyn uǵyný kerek jáne ol múmkindikterdi paıdalanǵan durys. Óıtkeni memlekettiń eń baılyǵy -adam jáne onyń densaýlyǵy. Sondyqtan óziniń dimkástigin bireýden kórý artyq. Qazaqstannyń Ata Zańynda da «memleket adamnyń ómir súrýine, bilim alýyna, densaýlyǵyn nyǵaıtýǵa» kóńil bóletini  atap kórsetilgen. Bul oraıda memleket basshysy halyqtyń turmys-tirshiligi men baqýatty ómir súrýin jáne densaýlyǵyn nyǵaıtýǵa barynsha nazar aýdaryp keledi.

Prezıdent Qazaqstan halqyna arnaǵan Joldaýynda «Halyqtyń ómir súrý uzaqtyǵynyń ósýine jáne medısınalyq tehnologıalardyń damýyna baılanysty medısınalyq qyzmet kórsetýge degen suranys kólemi arta túsetin bolady. Qazirgi densaýlyq saqtaý isi qymbatqa túsetin stasıonarlyq emge emes, negizinen aýrýdyń aldyn alýǵa baǵyttalýǵa tıis. Salamatty ómir saltyn nasıhattaı otyryp, qoǵamdyq densaýlyqty basqarý isin kúsheıtý kerek. Jastardyń reprodýktıvti densaýlyǵyn qorǵaýǵa jáne nyǵaıtýǵa erekshe nazar aýdarý kerek. Tıimdiligi az jáne memleket úshin shyǵyny kóp dıspanserlik em qoldanýdan negizgi sozylmaly aýrýlarǵa alystan dıagnostıka jasap, sondaı-aq osy salany ambýlatorıalyq emdeý arqyly basqarýǵa kóshý qajet. Bul tájirıbe álemde burynnan   bar. Ony batyl ári belsendi túrde engizý kerek» dep atap kórsetkeni belgili.

Rasynda da Qazaqstan ǵana emes, búkil álem qazir uzaqqa sozylatyn syrqattardan  zardap shegip otyr. Prezıdenttiń de «sozylmaly aýrýlardy erterek dıagnoz jasap, aldyn alý arqyly ambýlatorıalyq basqarýǵa kóshý qajet» dep otyrǵany sol. Sondyqtan da qazir úkimettiń aldynda Qazaqstan halqynyń densaýlyǵyn nyǵaıtýǵa qatysty basty mindetter tur. Jalpy bul oraıda salaýatty ómir saltyn qalyptastyrýǵa arnalǵan  «Densaýlyq» memlekettik baǵdarlamasy bar. Atalǵan  «Densaýlyq» memlekettik baǵdarlamasyn iske asyrý úshin 2017 jyly  Qoǵamdyq densaýlyq saqtaý qyzmeti quryldy.   Qazirgi basty mindet–ınfeksıalyq aýrýlardan bolatyn ólimdi azaıtý, ana men bala ólimin tómendetý, týberkýlez indetin tómendetý nemese boldyrmaý, mine osynyń barlyǵy kún tártibinde turǵan másele. Qoldanylǵan sharalardyń nátıjesinde sońǵy kezderi sozylmaly aýrýlarmen syrqattanatyn adamdardyń sany kúrt kemidi. Bul eń aldymen memlekettik qoldaýdyń nátıjesi ekeni sózsiz. Derekke júginer bolsaq, sońǵy on jylda týberkýlezben syrqattanatyndar 2,4 esege deıin tómendedi, 100 myń adamǵa shaqqanda 2008 jyly syrqattanýshylardyń kórsetkishi 125,5 bolsa, 2017 jyly 52,2 deıin tómendedi. Úkimet taıaýdaǵy ýaqytta bul kórsetkishti  45,0 -ke  jetkizýdi meje sanap otyr. Demek, nátıje bar. Taǵy da sońǵy on jyldaǵy derekterdi saralaıtyn bolsaq, oń nátıjeniń barǵan saıyn kórinip kele jatqanyn baıqaýǵa bolady. Respýblıkada  sońǵy 10 jylda týberkýlezden bolatyn ólim kórsetkishi 5,6 ese tómendedi. Munyń sebebi nede? Birinshiden, memleket densaýlyq salasyna barynsha kóńil bólýde. Syrqattyń sebebin erte anyqtaý úshin skrınıngtik tekserýler turaqty túrde jáne jıi ótkizilip kele jatyr.  «Densaýlyq baǵdarlamasyna sáıkes qazirgi kezde skrınıngtik tekserýlerden ótkiziletin  adamdardyń jas toptary ulǵaıtyldy. Demek, budan shyǵatyn tujyrym, sozylmaly aýrýlardyń aldyn alý úshin úkimet pen tıisti mınıstrlikter  eldegi adamdardyń barlyǵyn qamtýda. 2018 jyldan bastap Qazaqstanda «Testiden ót jáne emdel» júıesin engizý bastaldy. Úkimet jaǵdaıdy barynsha jaqsartý úshin týberkýlezge qarsy kúres jónindegi keshendi jospar qabyldady jáne bul qazirgi kezde turaqty túrde  oń nátıjesin berip jatyr dep senimmen aıta alamyz.