Qazaqstan Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev Qazaqstan halqyna Joldaýynda densaýlyq salasy qyzmetkerleriniń aldyna úlken mindetter qoıdy. Ol óz sózinde «medısınalyq qyzmet kórsetýdiń sapasy men  qoljetimdiligin qamtamasyz etý kerek» dep atap kórsetti.

­–Bul  jerde halyqtyń densaýlyǵyna baılanysty, ásirese, ana men sábı ólimine qatysty kórsetkishterdiń óńirlik teńgerimsizdigi aıqyn kórinedi.

Degenmen, bul kórsetkish tómendep keledi. Biraq áli de joǵary, sondaı-aq  damyǵan elderdiń deńgeıinen aıtarlyqtaı kóp.Úkimet ár óńir boıynsha medısınadaǵy naqty dertter toptamasy jóninde basymdyqtar tizimin jasap, sonyń negizinde búdjetten qarjy bólýi qajet.  

2020 jylǵy 1 qańtardan bastap Qazaqstanda mindetti áleýmettik medısınalyq saqtandyrý júıesi iske qosylady. Árqaısysyńyzǵa myna nárseni aıtqym keledi: memleket tegin medısınalyq kómektiń kepildendirilgen kólemin saqtaıdy. Ony qarjylandyrýǵa aldaǵy úsh jyl ishinde 2,8 trıllıonnan astam teńge bólinedi,-dep atap ótti Prezıdent Toqaev.

Rasynda da qazirgi tańda medısına salasynyń aldynda keleli mindetter tur. Ol ana men bala densaýlyǵyn nyǵaıtý, halyqtyń ómir súrý uzaqtyǵyn arttyrý jáne taǵy basqa máseleler. Osyǵan oraı Elbasy men Prezıdenttiń tapsyrmalaryn oryndaý maqsatynda aımaqtarda aıtýly jumystar jasalynýda. Bul jerde biz halqy kóp jáne tyǵyz qonystanǵan ońtústik óńir, Túrkistan oblysy týraly aıtpaqpyz. Al halqy kóp shoǵyrlanǵan ońtústik aımaqta qazirgi tańda medısına salasynda ońdy ister jeterlik. Árıne, munyń barlyǵy da eń aldymen densaýlyq saqtaý salasyna basty kóńil bólinýden bolsa, ekinshiden atalǵan salaǵa qomaqty qarjy aýdarylyp keledi. Túrkistan oblystyq densaýlyq saqtaý basqarmasynyń basshysy  Muqan Keńesbekuly Egizbaev tájirıbeli  maman ekenin ekiniń biri biledi. İsker basshy aımaqtaǵy densaýlyq saqtaý salasynyń qyzmetkerlerine barlyq jaǵdaı jasap keledi. Sondyqtan da bolar, aımaqta burynǵyǵa qaraǵanda, halyqtyń densaýlyǵy jaqsardy. Halyq ta, salaýatty ómir saltyn qalyptastyrýǵa daǵdylanyp keledi. Atap ótkendeı qazir  ońtústik óńirde maqtaýly aýrýhalar men emhanalar jeterlik. Solardyń biri  – Túrkistan oblystyq klınıkalyq aýrýhanasy. Al onyń bas dárigeri – Marat Orynbasaruly Pashımov. Keıingi jyldary atalǵan aýrýhanaǵa oftalmolognıalyq bólimshe, endokrınologıalyq dıspanser jáne onkologıalyq ortalyq qosyldy. Halyqty keshendi emdeýdi jalǵastyryp kele jatqan bul mekemege qazir halyq aǵylýda. Óıtkeni munda qyzmet sapasy joǵary.

– Keń salaly klınıka búginde hylyqtyń qurmetine bólenýde. Munyń sebebi de joq emes.  Óıtkeni bizdiń qyzmetkerler halyqqa sapaly qyzmet kórsetedi. Jany aýyryp kelgen janǵa eń aldymen jyly qabaq pen meıirimimizdi kórsetemiz. Biz negizinen Shymkent qalasy men Túrkistan oblysynyń aımaq turǵyndaryna qyzmet kórsetip jatyrmyz. Eń aldymen kelgen pasıentke jaǵdaı jasaý basty maqsatymyz bolǵandyqtan, bizge rızashylyqpen keletinderdiń qatary artty. Qalanyń ár jerine barǵannan góri bizde keshendi em alǵannan jóni artyq. Óıtkeni bizdiń aýrýhana keń salaly ekendigin aıta ketkim keledi, – deıdi Marat Orynbasaruly Pashımov.

Qazirgi ýaqytta oftalmologıalyq ortalyq tolyq sapaly jóndeýden ótti. Baıqaǵanymyz, jalpy klınıkalyq aýrýhanada  qyzmet etý sapasy óte joǵary. Barlyǵy da sıfrlanǵan, elektrondyq qyzmet arqyly jumys júrgiziledi. Burynǵydaı uzyn sonar kezekke turyp, aıqaı-shý bolatyn oqıǵa  joq. Jumys júıeli túrde jolǵa qoıylǵan. Medısınalyq qurylǵylar men jabdyqtar da jańartylǵan.

Qazirgideı ınovasıalyq jańalyqtardyń óristep bara jatqan ýaqytynda aq halatty abzal jandardyń biliktiligin arttyryp otyrý da mańyzdy. Bul oraıda bas dáriger, isker basshy Marat Orynbasaruly únemi óz qyzmetkerleriniń bilimin arttyryp otyrady. Atap óter bolsaq, Reseı elinen kelip, myqty tájirıbeli dárigerler sheberlik sabaqtaryn ótkizedi. Sonymen qatar, klınıkanyń mamandary Máskeýge baryp, biliktiligin arttyryp qaıtady. Mundaı alys-beris pen qarym-qatynystyń kómegi úlken.

Bas dáriger sóz kezeginde endokrınologıa bólimshesi damytylyp jatqanyn aıtty. Bul oraıda kórshi elderdiń densaýlyq saqtaý mekemelerimen qarym-qatynas nyǵaıyp keledi. Mysaly, Tashkentte ornalasqan endokrınologıa ǵylymı-zeertteý ınstıtýtymen baılanys turaqty damyǵan. Eki jaqty baılanys týraly Túrkistan oblystyq densaýlyq saqtaý salasynyń basshysy Muqan Egizbaev pen tashkent ǵylymyı zertteý ınstıtýty arasynda memorandýmǵa qol qoıyldy. Osyǵan sáıkes olar ońtústikke, al oblystyq klınıkanyń mamandary olarǵa baryp tájirıbe almasyp turady.

­–Oblysta densaýlyq salasyna jańashyldyqpen qaraý jalǵasyp keledi. Túrkistan oblysy halqynyń sany jóninen aldyńǵy orynda. Osy erekshelikterdi eskere otyryp, ústimizdegi jyly Túrkistannan keń salaly úlken aýrýhanynyń qurylysy bastaldy. Munyń da sebebi bar. Basshymyz Muqan  Egizbaev halyqtyń medısınaǵa qoljetimdi bolýy  kerektigin tapsyrdy. Osyǵan oraı  shalǵaıdaǵy Maqtaral jáne Shardara aýdanynyń turǵyndary bizge kelip, emdeletin bolady. Óıtkeni oblys ortalyǵy Túrkistan olarǵa tym alys. Sondyqtan biz qyzmet kórsetý aımaǵyn keńeıtemiz jáne sapaly qyzmet isteýge kóshemiz. Óıtkeni kún ótken saıyn medshısınada jańasha tehnologıalar paıdalanylyp jatar. Biz eshqashan kóshten qalmaq emespiz, – deıdi Marat Orynbasaruly Pashımov.

Rasynda da qazirgi ýaqytta Pashımov basqaratyn oblystyq klınıkalyq aýrýhananyń mamandaryna kún ótken saıyn senim artyp keledi. Bas dárigerdiń aıtýynsha, endi Almaty nemese Nur-Sultanǵa baryp keregi joq. Oblystyń klınıkalyq aýrýhananyń mamandary ózderinde naýqasqa kúrdeli operasıa jasaı beredi. Aýrýhana dárigerleri halaqaralyq standart boıynsha jumys isteýge kóshken. Mekemede ártúrli medısınalyq qural-jabdyqtardy meńgergen dárigerler jeterlik. Qazirgi kezde medısınanyń dıagnostıkalyq múmkindikteri artyp keledi. Bas dárigerdiń de «kóshten qalmaýymyz kerek» dep otyrǵany sodan.

Tájirıbeli basshy Marat Orynbasaruly Pashımov «dárigerler medısınadaǵy ınovasıalyq jańalyqtardan qur qalmaýy kerek»  dep sanaıdy. Sondyqtan da ótken jyly mekemeniń 40-qa jýyq mamandary taıaý jáne alys shetelderge baryp, tájirıbe jıanaqtap keldi. Oqydy, toqydy. Medısınadaǵy joǵary tehnologıalyq qurylǵylar arqyly kúrdeli operasıalardy jasaý da qazirgi kezde qıyn bolmaı qaldy. Óıtkeni dárigerdiń biliktili men bilimi jáne tájirıbesi jetse, boldy. Sondyqtan da bolar, syrqat jandardyń oblystyq klınıkalyq aýrýhana mamandaryna senimi artqyn. Mysaly buryn ót joldaryna operasıa jasalǵanda, syrqattardyń  30-40 kún sarylyp jatýǵa týra keletin. Al qazirgi ýaqytta bir aptanyń ishinde pasıent úıine qaıtady. Bas dáriger «munyń barlyǵy da zamanaýı qurylǵylardy jetik meńgergen bizdiń  dárigerlerdiń arqasynda júzege asyp jatqanyn» aıtady.

– Dárigerler qazirgi tańda eń aldymen qaǵazbastylyqtan aryldy. Naýqas adam týraly barlyq derekter onyń elektrondyq bazasynda saqtalady. Bul jerde dáriger de, syrtqat jan da eshnárse joǵaltpaıdy. Barlyǵy da alaqanda jazylǵandaı kompúterdi saqtalyp turady. Kompúter arqyly men bas dáriger retinde kez kelgen syrtqat jannyń tarıhymen erkin tanysa alamyn. Bul problema emes. Bári de kóz aldyńda bolǵandyqtan, olar qatelik jibermeýge tyrysady. Bul óz kezeginde dárigerdiń jaýapkershiligin arttyrady, -deıdi Túrkistan oblystyq klınıkalyq aýrýhanasynyń bas dárigeri Marat Pashımov.

Tájirıbeli basshy, isker maman, myqty menedjer Marat Pashımov sekildi dárigerler elimizge kerek-aq. Óıtkeni halyqtyń densaýlyǵy bárinen de qymbat. Óıtkeni medısına salasy qyzmetkerleriniń aldyna Prezıdent Toqaev ana men bala ólimin azaıtý, halyqtyń denaýlyǵyn nyǵaıtý úshin jańa mindetter qoıdy. Al isker basshy Pashımov Prezıdenttiń tapsyrmasyn tereń túsinedi...

Mıra Berikbolova,

Ońtústik Qazaqstan oblysy