Demokratıalyq partıa bastamashyl toby Qazaqstannyń jańa Konstıtýsıasynyń jobasyn usyndy. Joba 11 bólim, 138 baptan turady. Belsendiler Janbolat Mamaı men Tólegen Júkeev baspasóz jıynyn ótkizip, jobany tanystyrdy.
Bastamashyl top jetekshisi, belsendi Janbolat Mamaı Qazaqstanda halyq konstıtýsıaǵa, zańdarǵa senbeıtinin, qoldaǵystaǵy 1995 jylǵy konstıtýsıaǵa kóptegen kóptegen ózgeris engizilgenin atap ótken.
Sózderinshe, usynylyp otyrǵan joba órkenıetti, damyǵan elderdiń konstıtýsıasyna, zańdaryna negizdelip, kóptegen ózgeristermen tolyqqan. Belsendi solardyń biri retinde "Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik táýelsizdigi absolútti jáne oǵan qol suǵylmaıdy. Qazaqstan Respýblıkasy qandaı da odaqtyq, konfederatıvtik jáne basqa da kez kelgen kvazımemlekettik qurylymdardyń múshesi bolmaıdy" delingen 4-bapty atap ótti.
Sondaı-aq belsendiler 8-baptyń 3-tarmaǵyna saı "Qazaqstan Respýblıkasynyń azamattary bılikti ýzýrpasıalaýǵa umtylǵan jáne ony zańsyz ustaýǵa tyrysqan kez kelgen adamǵa qarsy tura alady" degen normaǵa ekpin jasady.
Jobada budan ózge tómendegideı iri usynystar bar:
♦ Bıliktiń barlyq tarmaqtary zańnamalyq, atqarýshy jáne sot ustanymy boıynsha bólinedi, bir birin shekteıdi. Zańnamalyq bılikti Qazaqstan Respýblıkasynda Ulttyq Quryltaı júzege asyrady, atqarýshy bılik – úkimette, sot bıligi – sotta.
♦ Jer tek qana memleket menshiginde bolady.
♦ Dinı uıymdar saıası prosesterge aralasýǵa, qandaı da saıası kúsh úshin úgit nasıhat júrgizýge jáne ony qarjylandyrýǵa quqy joq.
♦ Qazaqstan Respýblıkasy memleket aýmaǵynan tys ómir súretin etnıkalyq qazaqtarǵa qoldaý kórsetedi jáne olardyń tarıhı Otanymen baılanysyn qamtamasyz etedi.
♦ Qazaqstan Respýblıkasynyń Qarýly kúshteri saıası maqsatta beıbit azamattarǵa qarsy qoldanylmaıdy, Qazaqstan Respýblıkasynyń aýmaǵynda shet memlekettiń qarýly kúshteri ornalastyrylmaıdy.
♦ Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik tili – qazaq tili. Qazaqstan Respýblıkasy orys tilin jáne basqa etnıkalyq azshylyqtardyń tilderin saqtaýǵa quqyq beredi.
♦ Qazaqstan Respýblıkasynyń astanasy Alash-Orda qalasy bolyp tabylady.
♦Qazaqstan Respýblıkasy memleket aýmaǵynan tys ómir súretin etnıkalyq qazaqtarǵa qoldaý kórsetedi jáne olardyń tarıhı Otanymen baılanysyn qamtamasyz etedi. Árbir etnıkalyq qazaq, Qazaqstan Respýblıkasynyń azamaty bolmasa da jáne Qazaqstan Respýblıkasy azamatymen tikeleı týystyq qatynasta bolmasa da, eger óziniń shyǵý tegin dáleldeı alsa, Qazaqstan Respýblıkasynyń azamattyǵyn ala alady.
♦ Ulttyq Quryltaı Qazaqstan Respýblıkasy bıligindegi joǵarǵy zań shyǵarýshy jáne ókiletti organ bolyp sanalady. Ulttyq Quryltaı teń jartysy tepe-teńdik júıesi arqyly, al kelesi jartysy – bir mandatty aımaqtyq okrýgterde saılanatyn bir júz jıyrma depýtattan turady. Ulttyq Quryltaı depýtattarynyń ókilet merzimi tórt jyl. Ulttyq Quryltaıǵa saılaý jalpyǵa ortaq, ashyq, tepe-teń, tóte jáne qupıa daýys berý arqyly ótedi.
♦ Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń ókileti bes jylǵa sozylady. Bir adam Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti bolyp qaıtara saılana almaıdy. Qazaqstan Respýblıkasynyń azamattary ózin ózi Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdentine kandıdat retinde usyna alady. Prezıdent óz ókiletin atqaratyn mezgilde saıası partıa múshesi bola almaıdy.
Belsendiler joba boıynsha referendým ótkizýge múmkindik bermeıtinin, biraq sonda da jobany talqylaýǵa shaqyrdy.
Pikir qaldyrý