Memleket basshysy N.Á.Nazarbaevtyń bes ınstıtýsıonaldyq reformasyn júzege asyrý jónindegi 100 naqty qadamyn oryndaýǵa súbeli úles qosý úshin Mańǵystaý oblysynda da biraz jumystar qolǵa alyndy. «100 naqty qadam» Ult josparynyń ekonomıkasyn quraıtyn bazalyq elementteriniń biri «Barshaǵa ortaq qazirgi memleket» bolyp tabylady. Onyń «ındýstrıalandyrý jáne ekonomıkalyq ósim» dep atalatyn úshinshi bólimi mazmuny jaǵynan barynsha tolyqqan. Ol 35-qadamnan 84-qadam aralyǵynda. Qazaqstandy halyqaralyq kólik-kommýnıkasıalyq aǵynyna ıntegrasıalaý, týrısik klasterlerdi qurý, «ulttyq chempıondar» belsendiligin júzege asyrý sekildi jáne basqa da kóptegen ózekti máselelerdi qamtıdy, – deıdi Mańǵystaý oblysy ákiminiń orynbasary Sholpan Ilmuhanbetova.

Aımaqtyń bıylǵy áleýmettik-ekonomıkalyq damýy memleket basshysynyń «Nurly jol – bolashaqqa bastar jol» atty Qazaqstan halqyna Joldaýynda, sondaı-aq strategıalyq jáne basymdyqty memlekettik, salalyq baǵdarlamalarda qoıylǵan tapsyrmalarǵa sáıkes júrgizilýde. Ónerkásiptik kásiporyndar 2015 jyldyń qańtar-maýsymynda qoldanystaǵy baǵada 772,5 mlrd teńgeniń, onyń ishinde óńdeýshi kásiporyndarmen (saladaǵy úlesi – 5,3%) 41,3 mlrd teńgeniń ónimin óndirgen. Resmı tilmen aıtar bolsaq, ózge de metal emes mıneraldyq ónimder óndirisinde – 1,6 ese, rezeńke jáne plasmassa buıymdar óndirisinde – 1,2 ese, teri jáne oǵan qatysty buıymdar óndirisinde – 16,1%-ǵa, tamaq ónimderi óndirisinde – 20,3%-ǵa, hımıa ónerkásibi ónimderiniń óndirisinde – 1,7%-ǵa 
ósý baıqaldy. Aldaǵy ýaqytta óndiris ósimi tek qana ulǵaımaq. Indýstrıalandyrýdyń ekinshi besjyldyǵy aıasynda 6,2 myń jumys orny qurylatyn 162,9 mlrd teńge somasynda 21 ınvestısıalyq jobany iske asyrý kózdelgen. Sondaı-aq bıyl 850 jumys orny qurylatyn 16 jobany iske asyrý josparlanyp otyr. 
– Naqtyraq aıtar bolsaq, birinshi jartyjyldyqta «KÝDÝ Indastrıes Qazaqstan» JSHS-niń jıyntyqty burandaly sorǵy júıelerin shyǵaratyn zaýyty jáne «Qaraqudyqmunaı» JSHS-niń gaz jetegi bar blokty shoǵyrly sorǵy stansasy paıdalanýǵa berilip, Sofie Medgroup JSHS-niń kóp beıindi emhanasynyń qurylysy aıaqtaldy jáne ony ashý josparlanýda. Jyl sońyna deıin óńirdiń tranzıttik múmkindigin edáýir dárejede arttyratyn birqatar asa mańyzdy jobalar iske asyrylyp, oblys ekonomıkasynyń damýyna sony serpin berýge múmkindik bermek. Máselen, «QazAvtoJol» UK» AQ júrgizip jatqan Shetpe – Beıneý avtomobıl jolyn qaıta qurylymdaýdy aıaqtaý josparlanýda. Jyl sońyna deıin «Aqtaý halyqaralyq teńiz saýda portyn» qurǵaq júk aılaqtary men ınfraqurylym obektilerin turǵyzý arqyly soltústik baǵytta keńeıtý jobasy iske asyrylady. Aqtaý transformator zaýyty elektrli qalqansha jabdyqtaryn shyǵarý jáne kúshtik transformatorlardy jóndeý óndiristerin jolǵa qoıýdy kózdeýde. Shyny-plastıkalyq qubyrlar zaýyty shyny-plastıkalyq qubyrlar men fıtıngter shyǵaratyn úshinshi sehyn turǵyzýda. Suıyq dárilik formalar men medısınalyq maqsattaǵy buıymdar shyǵaratyn farmasevtıkalyq kesheni, úı qurylysy kombınaty, nan-bólke, kondıterlik, makaron, shujyq ónimderi, et jartylaı fabrıkattaryn, aýyz sý óndiretin «Aq nan Mańǵystaý» zaýyty. Bul iske qosý josparlanǵan obektilerdiń shaǵyn tizbesi ǵana», – deıdi oblys ákiminiń orynbasary Sholpan Ilmuhanbetova.
Indýstrıalandyrý jobalarymen qatar «Nurly jol» memlekettik baǵdarlamasy aıasynda belsendi jumys júrgizilýde. Ulttyq kompanıalardyń damý ınstıtýttarynyń qarjylandyrýy jáne búdjettik qarjylandyrý arqyly óńirde 14 ınfraqurylymdyq jobany iske asyrý júrgizilýde. Investısıalardyń jalpy kólemi 156,5 mlrd teńgeni quraıdy. Onyń ishinde Ulttyq qordan 2015 jylǵa 28 mlrd teńge bólingen. Olardy salý kezeńinde 2 myńnan astam jumys ornyn, paıdalaný kezeńinde – 426 jumys ornyn qurý josparlanýda. Oblystyń básekelestik artyqshylyǵyn esepke ala otyryp, keleshekte bes ınstıtýsıonaldyq reformamen tyǵyz ushtasatyn, ekonomıkalyq ósý rezervteri anyqtalǵan. 
– Elbasynyń bes ınstıtýsıonaldyq reformasy boıynsha birinshiden, munaı-gaz óndirý sektoryn (munaı-gaz óndirý, munaı-gaz servısin) odan ári damytý qolǵa alynady. Ekinshiden, qurylys ındýstrıasyna ekpin berilip, úshinshiden, týrızmge jańa baǵyt-baǵdar usynylady. Qazaqstan Respýblıkasynyń týrısik salasyn damytýdyń 2020 jylǵa deıingi tujyrymdamasynda Batys Qazaqstanǵa, onyń ishinde «Kendirli» kýrortty demalys aımaǵyn salý esebinen jaǵajaı týrızminiń ortalyǵy retinde aıryqsha ról berilgen. Búginde kýrortty aımaq damýynyń júıelik jospary ázirlenip, bekitildi. Oǵan ınvestorlardy tartý boıynsha belsendi jumys júrgizilýde, qajetti ınfraqurylym qurylýda. Demalys aımaǵyna avtomobıl jolyn salýǵa jergilikti búdjetten 50 mln teńge bólindi. Tórtinshiden, tranzıttik áleýettiń (kólik jáne logıstıka) damýy kúsheıe túsedi. Atap aıtqanda, «Aqtaý teńiz porty» AEA aýmaǵyn joǵary tehnologıaly eksportqa baǵdarlanǵan óndiristermen tolyqtyrý jalǵasady. Qazirgi kezde AEA aýmaǵynda 2014 jyly paıdalanýǵa berilgen tórt jobany esepke alǵanda, 9 kásiporyn jumys istep tur. Bıyl taǵy da tórt joba iske qosylady, – deıdi Sholpan Ilmuhanbetova.
Aqtaý halyqaralyq teńiz saýda portyn soltústik baǵytta keńeıtý jobasynyń aıasynda jańa aılaqtardy, konteınerlik alańdardy jáne astyq termınalyn salý boıynsha jumystar aıaqtaldy. Nátıjesinde qýattylyǵy ósip, Aqtaý porty Túrkıa, Kavkaz, Iran, Parsy shyǵanaǵy elderi jáne Úndistan baǵytynda eksportqa baǵdarlanǵan ónim men tranzıttik júkter tasymaldanatyn logıstıkalyq hab retinde qalyptasady. Basqa da kólik ınfra­qurylymy da belsendi túrde salynýda. Azıa damý bankiniń qaryz qarajatyn tartý arqyly respýblıkalyq búdjet qarajaty esebinen Aqtaý – Beıneý – Atyraý avtomobıl jolyn qaıta qurylymdaý jobasy iske asyrylýda. Shetpe – Beıneý avtomobıl jolynyń 6 ýchaskesiniń qaıta qurylymdaý boıynsha 4 ýchaskesindegi (200 km) jumysy aıaqtalǵan jáne taǵy 2 ýchaskesin (100 km) bıylǵy jyldyń sońyna qaraı salý josparlanýda. Shetpe – Jetibaı – Aqtaý avtomobıl jolyn qaıta qurylymdaý jumysy bastalyp, osy jyly jergilikti mańyzy bar avtomobıl joldaryn salýǵa, kúrdeli, ortasha, aǵymdaǵy jóndeýge jáne kútip-ustaýǵa, sondaı-aq JSQ ázirleýge respýblıkalyq jáne oblystyq búdjetterden 7,7 mlrd teńge bólingen. 

– Jalpy bıznesti damytý jaıynda aıtar bolsaq, shaǵyn jáne orta bıznestiń jumys istep turǵan sýbektileriniń sany 2015 jyldyń 1 shildesindegi derekter boıynsha 46,7 myń birlikti qurady. Sonyń nátıjesinde jalpy jumyssyzdyq deńgeıi 2015 jyldyń 1 toqsanynda ótken jyldyń osyndaı kezeńindegi 5,4% ornyna 5,2 % qurady. Jastar jumyssyzdyǵy 6,8-den 3,8 % deıin azaıdy. Óńirdi damytýǵa monoqalalardy damytý baǵdarlamasy da yqpal etýde. Ony iske asyrýǵa bıylǵy jyly 1,2 mlrd teńge, onyń ishinde ekonomıkany ártaraptandyrýǵa jáne shaǵyn jáne orta bıznesti damytýǵa – 345,7 mln teńge, ınjenerlik ınfraqurylymdy damytýǵa – 820 mln teńge bólindi. Búginde jańa óndiristerdi qurýǵa 5 mln teńge somasynda eki grant berildi jáne 530,9 mln teńge jalpy somasynda 9 joba sýbsıdıalandy. Jańaózen qalasyn áleýmettik-ekonomıkalyq damytýdyń keshendi josparyn júzege asyrýǵa aǵymdaǵy jyly 5,8 mlrd teńge, onyń ishinde respýblıkalyq búdjetten – 3,1 mlrd teńge, jergilikti búdjetten – 2,2 mlrd teńge, «Ózenmunaıgaz» AQ qarajaty esebinen – 500,0 mln teńge bólindi, – deıdi Sh.Ilmuhanbetova.
Jalpy alǵanda, áleýmettik-ekonomıkalyq damý kórsetkishteri óńir damýynyń ornyqtylyǵyn aıǵaqtaıdy. Sondyqtan da oblysta bes ınstıtýsıonaldyq reformany iske asyrý jónindegi Ult jospary da tabysty oryndalmaq.

«Jyl sońyna deıin «Aqtaý halyqaralyq teńiz saýda portyn» qurǵaq júk aılaqtary men ınfraqurylym obektilerin turǵyzý arqyly soltústik baǵytta keńeıtý jobasy iske asyrylady. Aqtaý transformator zaýyty elektrli qalqansha jabdyqtaryn shyǵarý jáne kúshtik transformatorlardy jóndeý óndiristerin jolǵa qoıýdy kózdeýde. Shyny-plastıkalyq qubyrlar zaýyty shyny-plastıkalyq qubyrlar men fıtıngter shyǵaratyn úshinshi sehyn turǵyzýda»